Yemekleriyle isimlerini tarihe geçiren kişiler: Yaptığı tabaklarla ünlü olan şefler ve hikayeleri…
TARTE TARTİN
Popüler bir efsaneye nazaran tarte Tatin, 1880’lerde Paris’in 169 km güneyinde bulunan Loir-et-Cher’deki Lamotte-Beuvron’daki Hôtel Tatin’de kazara yaratılmıştır. Otel, Stéphanie ve Caroline Tatin isimli iki kız kardeş tarafından işletiliyordu. Tartın kökeni hakkında birkaç efsane bulunmaktadır lakin en yaygın olanı, yemeklerin birçoklarını yapan Stéphanie Tatin’in bir gün çok fazla çalışmasıdır.
BEYTİ
Beyti Güler, 1961 yılında İsviçre’ye yaptığı ziyarette, ünlü kasap Möller’in et hazırlama usulünden ilham almış. Konuta döndüğünde, kuzu pirzola yağı şeritlerine sarılmış kavrulmuş kuzu filetolarından oluşan bir yemek tanıttı. Kebabın ünü memleketler arası alana yayıldığında Beyti kebabı olarak onun ismini almıştır. Bununla birlikte, sokak yemeği olarak tıpkı isimle yaygın olarak satılan kıymadan yapılan yemeğin özgününe çok az benzerliği bulunmaktadır.
SEZAR SALATASI
Salatanın yaratılışı çoklukla Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri’nde restoranlar işleten İtalyan göçmeni olan restoran sahibi Caesar Cardini’ye atfedilir. Cardini San Diego’da yaşıyordu ancak birebir vakitte alkol yasağı kısıtlamalarını delmek için Tijuana’da da çalışıyordu. Kızı Rosa babasının salatayı Caesar’ın restoranında (Caesar Oteli’nde) 1924’te Amerikan Bağımsızlık Günü yoğunluğu sırasında mutfaktaki materyaller bittiğinde icat ettiğini söyler.
ALİNAZİK
Osmanlı saray mutfağının mihenk taşı lezzetlerinden biri olan Alinazik kebabının kıssası 17’nci yüzyılda Osmanlı’nın birinci halifesi Yavuz Sultan Selim ile başlıyor. Rivayetlere nazaran Osmanlı Devleti’nin imparatorluk sürecinin başlangıç devirlerinden olan 16’ncı yüzyılın birinci çeyreğinde Yavuz Sultan Selim’in yolu Gaziantep’e düşer. Tahminen de Mısır Seferi’nin birinci adımlarından biri olan 1516-1517 yılını tarihlememiz hakikat olabilir. Sultan I. Selim, kendisine sunulan pek çok lezzet ortasından en çok Alinazik’i fark eder ve beğenir. Sultan Selim’in Alinazik yedikten sonra “Hangi eli nazik yaptı bunu?” diye sorması üzerine bu yemek, literatüre “Alinazik” olarak geçmiştir.
FETTUCINE ALFREDO
Fettuccine Alfredo, bir İtalyan restoranı sahibi olan Alfredo di Lelio’nun ismini almıştır. Restoran sahibi Alfredo di Lelio, 20. yüzyılın birinci yarısında Roma’da bir restoran işletiyordu. 1914’te gebe olan karısı yemek yemekte zahmet çekiyordu, bu yüzden ona parmesan ve tereyağından oluşan bir makarna uyarladı. Daha sonra yemeği, restoranı Alfredo alla Scrofa’nın menüsüne koydu ve kendi versiyonuna Fettuccine Alfredo ismini verdi.
Hollywood ünlüleri Mary Pickford ve Douglas Fairbanks balayında restoranını ziyaret edip yemeği yediler. Konuta döndüklerinde sık sık yemek hakkında konuşmaya başladıkları duyuldu. Bu, restoranın ve yemeğin Amerikalı turistler ortasında tanınan olmasına neden oldu.
İSKENDER
1850’li yıllarda Mehmet Efendi Lokantası ile işe başlayan aile, o devirlerde Bursa’da yaygın olan kuzu çevirme ve tandırcılık işi yapmaktadır. Pişirilen etin (tandır yahut kuzu çevirme) sabit yerde olduğu kadar baş üstündeki tablalarda satıldığı bu türlü bir Osmanlı devrinde; oğul İskender, arayışlara girerek “İşi nasıl farklılaştırabiliriz?” ve “Daha güzelini nasıl yapabiliriz?” üzere fikirleri, amcası Sabit Dede’den aldığı takviyeyle hayata geçirmeye çalışır. Babasının “Başımıza icat çıkartma.” sözleri üzerine evvel mevzuyu annesine anlatır, sonra da babasını ikna eder.
Sonuçta yüzyıllardır yerdeki ateşe paralel olarak pişirilen kuzuyu, dik mangalda ayağa kaldırma teklifinde bulunur babasına. Böylelikle dikey kebap fikrini Bursa’da denerler ve babası Mehmet Efendi’ye takviyesiyle iş gelişmeye devam eder. Bu emelle yola çıkan İskender Efendi vakitle kemikli eti; kemik ve hudutlarından arındırır, bir şişe takar ve bunu ateş karşısında döndürerek pişirdikten sonra ince ince keserek sunumunu yapar. Bu farklı sunum Bursa’da çok dikkat çeker ve İskender Efendi’nin “dönen kebabı” olarak anılmaya başlar.
RUS SALATASI
Rus salatası, 1860’lı yıllarda Moskova’daki Hermitage Restaurant’ın baş aşçısı olan Belçika asıllı Rus Lucien Olivier tarafından icat edildi. Kısa vakitte restoranın en sevilen yemeği haline gelen Rus salatasının tanımı Olivier tarafından ölene kadar titizlikle saklandı. Daha sonra birçok dünya ülkesine yayıldı. Rus salatası, Rusça ve Almanca üzere birtakım lisanlarda hala Olivier Salatası olarak bilinmektedir.
MARGARİTA PİZZA
Yaygın bir inanışa nazaran Haziran 1889’da pizza ustası Raddaele Esposito, İtalya Kraliçesi ve İtalya’nın birleşmesi erdemine “Pizza Margherita” ismini verdiği bir pizza icat etti. Pizzadaki domates (kırmızı), mozarella (beyaz) ve fesleğen (yeşil) İtalyan bayrağını simgeliyordu. Pizza Margherita ismi kraliçenin ziyaretiyle tanınan olsa da 1796 ve 1810’da bu pizzanın materyalleriyle yapılan pizzalar olduğu bildiriliyor.
