TÜSİAD’dan ‘hukuk ve demokrasi’ vurgusu: “Önümüzdeki dönemde beklentimiz; demokrasinin güçlendirilmesi, hukuki öngörülebilirliğin sağlanması”
TÜSİAD Yönetim Kurulu Lideri Orhan Turan, “Önümüzdeki periyotta beklentilerimiz şöyle; hukuk devletinin, yargı sisteminin ve demokrasinin güçlendirilmesi, hukuksal öngörülebilirliğin sağlanması, piyasa iktisadıyla uyumlu siyasetlerin geliştirilmesi kurumsal kapasite ve bağımsızlığın artması, çağımıza uygun bir eğitim ıslahatı yapılması, verimlilik ve rekabetçiliğin artması için teknolojik dönüşümün desteklenmesi, endüstride yeşil dönüşümün temel alınması, kayıt dışı ile daha aktif bir mücadele” dedi.
TÜSİAD ve Koç Üniversitesi iştiraki ile oluşturulan Ekonomik Araştırma Forumu, ‘2025 Yılında Türkiye Ekonomisi’ başlıklı hibrit bir seminer düzenledi. Tekfen Tower Konferans Salonu’nda gerçekleşen aktiflikte Türkiye iktisadının yakın gelecekteki görünümü ele alındı. Seminerin açılış konuşmasını yapan TÜSİAD Yönetim Kurulu Lideri Orhan Turan, şunları kaydetti:
“ŞİMDİ DAHA ŞİDDETLİ BİR SÜREÇ BAŞLIYOR”
“Bugün burada önümüzdeki periyodun ekonomik gidişatı ve yapılması gerekenleri iktisattaki son gelişmeler çerçevesinde değerlendireceğiz. Konferansımızın hepimiz için yararlı olmasını temenni ediyorum. 2023 yılında gerçekleştirilen genel seçim sonrası iktisat siyasetlerinde kıymetli bir değişim başladı. 2024 yılında attığımız adımların meyvelerini toplamaya başladığımız bir yıl oldu. Geride bıraktığımız neredeyse bir buçuk yılda; ülke risk primi, Merkez Bankası rezervleri ve cari açık manasında pek çok muvaffakiyet elde edildi. Bu süreçte TÜSİAD olarak istişare süreçlerine katkı sağladık ve bilhassa enflasyonla uğraş noktasında takviyemizi her vakit vurguladık. Enflasyonu düşürmenin birinci kademesinde ilerleme sağladığımızı görüyoruz. Fakat artık daha kuvvetli bir süreç başlıyor. Dezenflasyon süreci 2025 yılında da devam edecek. Lakin hedeflenen düzeylere ulaşılabilmesi için bütüncül bir bakış açısıyla hareket ederek para siyasetini daha uyumlu bir mali siyaset ve yapısal ıslahatlarla desteklememiz gerekiyor. Bunun için enflasyonla çaba konusunda sağlanan toplumsal mutabakatı bozacak adımlardan kaçınılmalı, para siyasetinin yanlışsız işleyişinden ve Merkez Bankası bağımsızlığından ödün verilmemeli.
“AF UYGULAMALARINDAN KAÇINILMALI”
Gelirler ve maliye siyasetini da içeren daha kapsamlı bir uzun vadeli program tasarlanmalı. Güç, tarım ve besin üzere bölümlerde muhtaçlık olan refomlar da yapılmalı. Geçtiğimiz yılda Merkez Bankası’nın başarılı siyasetleri devam ederken maliye siyasetleri konusunda bilhassa kamuda tasarruf ve kayıtdışı ile gayrette daha güçlü adımlara gereksinim duyuyoruz. Emsal formda harcama kompozisyonunun çok daha verimli olması gerektiğine inanıyoruz. Önemli bir kamu harcama ıslahatı içerisinde 3 başlıkta güçlü ve süratli adımlar atılmasına muhtaçlık var. Birincisi iktisadın faal işleyişine katkısı olmayan kamu harcamaları kalemlerinde önemli tasarrufa gidilmesi. İki, iktisadın faal işleyişine takviye verecek olan eğitim, teknoloji, üretimin yine yapılandırılması üzere alanlarda kamu kaynaklarının kullanımının arttırılması. Toplumsal devlet sorumluluğunun direkt, açık ve şeffaf uygulanan bir toplumsal siyaset ile yerine getirilmesi. Kayıtdışı iktisat ile gayret konusunun son periyotta kamunun da gündemine girmiş olmasını memnuniyetle karşılıyoruz. TÜSİAD olarak bu hususta alınacak tedbirlere daha evvel olduğu üzere bundan sonra da takviye olmaya devam edeceğiz. Kayıtlı mükellefler için vergi oranının arttırılması yahut bu mükelleflere ek vergiler yüklenmesinden fazla vergilendirilmeyen alanlara yönelik vergilerin getirilmesini, vergi adaletine ziyan veren af uygulamalarından kaçınılmasını, vergi kontrollerinin öncelikle kayıt dışı alanlarda odaklanmasını son derece önemsiyoruz. Bu mevzudaki ayrıntılı teklifimizi her fırsatta kamu ile paylaşıyoruz ve paylaşmaya da devam edeceğiz.
“TÜRKİYE’NİN REKABET GÜCÜNE DAİR BİR BİLGİ SETİ ÜZERİNE ÇALIŞIYORUZ”
Her ne kadar öncü datalar yavaş bir toparlanmaya işaret etse de sanayi üretimi geçtiğimiz periyotta baskı altında kaldı. Öte yandan iç talepteki soğumanın ne derece kâfi boyutta olduğunu bu konferansımızda değerli iştirakçilerle tartışacağız. Yalnızca para ve maliye siyaseti ile enflasyonla gayrette ne derece muvaffakiyet sağlarız bu da tekrar tartışmayı dilek ettiğimiz mevzular ortasında. Öte yandan gerçek kesim bilançolarında bir ölçü bozulma yaşadığımız bu süreçten de geçmekteyiz. Bir yandan faiz, kur, enflasyon problemlerine baş yorarken öbür yandan dijital dönüşüme güçlü formda entegre olamıyoruz. Önümüzdeki devirde otomasyon, teknoloji, insan kaynağı, markaya yatırım yapmazsak verimimizi arttıramayacağız ve de rekabetçilik anlayışımızı da kaybedeceğiz. Kalıcı, sürdürülebilir ve gerçek bölüşülmüş refahın ve ekonomik kalkınmanın sağlanılması için hem çok daha esaslı ıslahatlar gerekiyor hem de endüstricinin bakış açısının değişmesi gerekiyor. Buradan yola çıkarak rekabetçilik ve verimlilik mevzularını daha hakikat tahlil edebilmek ve somut datalar üzerinden tartışabilmek için Türkiye’nin rekabet gücüne dair bir bilgi seti üzerinde çalışıyoruz. Bu çalışmanın birinci sonuçlarını mart ayında kamuoyuyla paylaşacağız. Mart ayının akabinde da oluşturduğumuz bu endeksi her çeyrekte yayınlamaya devam edeceğiz. Bu değerli çalışma bize Türkiye’nin ihracat pazarlarında rekabet koşullarının ne durumda olduğunu daha bilimsel bir halde ölçme imkanı verecek.
“BEKLENTİMİZ TÜZEL ÖNGÖRÜLEBİLİRLİĞİN SAĞLANMASI”
Değerli konuklar önümüzdeki periyotta beklentilerimiz şöyle; hukuk devletinin, yargı sisteminin ve demokrasinin güçlendirilmesi, türel öngörülebilirliğin sağlanması, piyasa iktisadıyla uyumlu siyasetlerin geliştirilmesi kurumsal kapasite ve bağımsızlığın artması, çağımıza uygun bir eğitim ıslahatı yapılması, verimlilik ve rekabetçiliğin artması için teknolojik dönüşümün desteklenmesi, endüstride yeşil dönüşümün temel alınması, kayıt dışı ile daha faal bir uğraş. Bu alanlara önemli formda eğilmediğimiz sürece kısa vadede elde ettiğimiz muvaffakiyetleri uzun devirde başarılara dönüştürme talihimiz olmayacak. Bu nedenle TÜSİAD olarak bu alandaki yapısal değişimlerin kıymetini ve aciliyetini her fırsatta vurguluyoruz.”
Açılışın akabinde program, gazeteci Hande Demirel’in moderatörlüğünde “2025 Yılında Türkiye Ekonomisi” paneli ile devam etti. Panelin konuşmacıları; TÜSİAD Baş Ekonomisti Gizem Öztok Altınsaç, Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selva Demiralp, Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara ve Emekli Hazine Müsteşar Yardımcısı Hakan Özyıldız oldu.
