Mustafa Kemal Paşa’nın başkomutanlığında Türk ordusu, 13 Eylül 1921’de emperyalist Yunan ordusunu Sakarya Meydan Muharebesi’nde yendi. Bu zaferle Türk’ün ilerleyişi başladı ve durdurulmaması gerekiyordu. Bu gayeyle TBMM, 15 Eylül 1921’de taarruz için seferberlik hazırlıklarını başlattı. Ordunun nüfusu 2 katına çıkarıldı, silahları arttırıldı.
FUTBOLLA PLAN GÖRÜŞMELERİ GÖLGELENDİ
Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Haziran 1922’de ise büyük atak (taarruz) hazırlıklarını başlattı. Paşa, 23 Temmuz 1922’de Akşehir’e gitti. Paşa’nın aklında 28 Temmuz’da düzenlenecek “bir futbol maçını” işgal kuvvetlerinin dikkatini dağıtmak için kullanıp, tüm ordu ve kolordu kumandanlarıyla burada görüşme gerçekleştirme fikri vardı. Paşanın fikri kusursuz işledi ve o gün kumandanlarla taarruz planını konuştu. 30 Temmuz’da Fevzi Paşa (Çakmak) ve İsmet Paşa (İnönü) ile planın detaylarını görüştü. O dönemin Milli Savunma Bakanı Kazım Paşa (Özalp) da 1 Ağustos’ta Akşehir’e geldi.
BÜYÜK TAARRUZ PLANI AKŞEHİR’DE OLUŞTURULDU
Bu gelişmelerin akabinde Mustafa Kemal Paşa, Batı Cephesi kumandanlarıyla görüşmek için Konya’ya geçti; lakin bunun kapalı tutulması için etrafa Ankara Çankaya Köşkü’nde bir çay şöleni vereceğini duyurdu. 20/21 Ağustos’ta Batı Cephesi Karargâhı’nda kumandanlarla kısa bir savaş oyunu kurarak, düşmanın güneyden kuşatılması kararı verildi. Tarih 24 Ağustos’a geldiğinde Batı Cephesi Akşehir’den Şuhut’a taşındı.
AKŞEHİR’DEN 30 AĞUSTOS ZAFERİ’NE
Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Türk’ün Sakarya’da başlayan ilerleyişinin İzmir’e varabilmesi için kapsamlı bir akın planı hazırladı. “Türk’ün bağımsızlığı için ordunun savunmadan taarruza geçmesi” temelinde paşanın hazırladığı hücum planınca; Afyon’un kuzeyindeki 2. Ordu buyruğundaki toplam altı tümen gizlice Yunanlıların atak beklenmediği Afyon’un güneyine kaydırıldı. 25 Ağustos gecesi de Fahrettin Altay Paşa’nın komutasındaki 5. Süvari Kolordusu düşmanın İzmir’le olan ulaşım ve irtibatını keserek düşmanı yandan ve arttan çevreledi.
DUMLUPINAR: TÜRK’ÜN DURDURULAMAYACAĞI GÖSTERİLDİ
Bu plan kusursuz işledi ve Mustafa Kemal Paşa komutasındaki Türk ordusu 30 Ağustos 1922’de Dumlıpınar’da yaşanan “Başkomutanlık Meydan Muharebesi”nde Yunan ordusunun 4 tümenini de yok etti. Böylelikle ordu Kütahya’ya girdi. Başkomutanlık Meydan Muharebesi’yle Yunan ordusunun gücü kırılarak, geri çekilmesi sağlandı. Türk ordusu, 9 Eylül’de Yunan ordusunu denize dökmesiyle Batı Anadolu’nun bağımsızlığını sağladı ve Büyük Taarruz muvaffakiyetle sonuçlandı.
‘DEVRİMLERDEN EVVEL, KURTULUŞ SAĞLANMALIYDI’
30 Ağustos Zaferi’nin Türk tarihi açısından değerini kıymetlendiren Dokuz Eylül Üniversitesi’nden tarihçi Doç. Dr. Mehmet Emin Elmacı; Mustafa Kemal’in “devrimci” karakterini anımsatarak; “Devrimler başındaydı ve bunun güç olacağını da biliyordu. Fakat evvel kurtuluş sağlanmalıydı. Bu 30 Ağustos’la sağlandı. Bağımsızlığına değer veren bir milletin zaferiydi bu zafer” dedi. 30 Ağustos Zaferi’nin “kurtuluş” olduğunu vurgulayan Elmacı; “Büyük taarruz ve 30 Ağustos Zaferi; 9 Eylül İzmir’in, Anadolu’nun kurtuluşuna; 29 Ekim 1923’teki cumhuriyetin ilanına ve yeni bir devletin kuruluşuna da masraf. 30 Ağustos; kurtuluşun ve kuruluşun zaferidir” sözlerini kullandı.
‘BU ÜLKENİN VE HALKININ ULUSAL ZAFERİDİR’
Mudanya Mütarekesi ve Lozan Barış Antlaşması’nı sağlayan olayın da 30 Ağustos olduğunu vurgulayan Elmacı; “30 Ağustos Zaferi, Atatürk önderliğinde gerçekleştirilen ve bizi çağdaş uygarlık seviyesine çıkaran Türk Devrimi’nin gerçekleşmesini sağlayan değerli bir kilometre taşıdır. 30 Ağustos bu ülkenin ve halkının ulusal zaferidir. Devletin ulusal bayramıdır. Ulusal birlik ve beraberlik isteyen herkes ulusal bayramlara kıymet vermek zorundadır” dedi.
