Türkiye’de sosyal yardım bütçesi düştü: Vergiler tarihin en yüksek seviyesine!
Türkiye İktisat Siyasetleri Araştırma Vakfı (TEPAV), 2024 yılına ilişkin Merkezi İdare Bütçesi (MYB) datalarını kıymetlendirdi. TEPAV, vergi gelirlerindeki artışın bütçe harcamalarındaki artışı geçtiğini belirtti. Lakin, toplumsal müdafaa ve yoksullukla uğraş bütçelerinin azaldığına ve vergi gelirlerinin gayelerin altında kaldığına dikkat çekti.
TEPAV’ın yayımladığı Bütçe İzleme Bülteni’nde, 2024 yılı prestijiyle MYB açığının, 2023 yılına nazaran yüzde 52,6 arttığı söz edildi. Vergi gelirleri ise harcamaları geride bırakarak kıymetli bir gelir kaynağı oluşturdu. Lakin, büyüme ve enflasyon amaçlarındaki sapmalar, bütçe amaçlarına ulaşmayı zorlaştırdı.
2025 İÇİN GÜÇLÜ MALİ DURUŞ VURGUSU
2024’te GSYH’ye oranla yüzde 4,8 düzeyinde gerçekleşen bütçe açığının, maliye siyasetinin enflasyonla çabada yetersiz kaldığını gösterdiği belirtildi. 2025 yılında hedeflenen yüzde 3’lük bütçe açığına ulaşmak için güçlü bir mali duruş sergilenmesi gerektiği vurgulandı.
VERGİ DIŞI GELİRLER ARTIŞA KATKI SAĞLADI
Bütçedeki gelirlere katkı sağlayan vergi dışı gelirlerde yaşanan artış, faiz gelirlerindeki yüksek dönemsel artış ve çeşitli cezalar üzere faktörlerden kaynaklandı. Lakin, vergi gelirlerinin beklentilerin altında kalması nedeniyle 2024, son 20 yılın en düşük vergi performansına sahip yılı oldu.
SOSYAL YARDIM VE YOKSULLUKLA ÇABA BÜTÇESİ AZALDI
Sosyal muhafaza harcamaları, toplam bütçe harcamalarının yalnızca yüzde 4,2’sini oluşturdu. Seçim sonrası periyotta toplumsal yardımlar ve yoksullukla uğraşa ayrılan bütçe kaynaklarının gerçek olarak azaldığı belirtilirken, hane halkına yapılan transferlerin hissesi da azaldı. 2024 yılı prestijiyle yoksullukla çabaya ayrılan direkt kaynaklar, toplam bütçenin sırf yüzde 2,5’ine denk geldi.
