Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılı ikinci çeyrek gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) bilgilerini açıkladı. Buna nazaran Türkiye iktisadı, 2025’in ikinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 4,8 büyürken, bir evvelki çeyreğe nazaran büyüme yüzde 1,6 olarak kaydedildi.
EKONOMİSTLERİN BEKLENTİSİ NE TARAFTAYDI?
Ekonomistler, Türkiye iktisadının ikinci çeyrekte yıllık bazda yüzde 3,87 büyüyeceğini iddia etmişti. 2025 yılı tamamına ait büyüme beklentilerinin ortalaması ise yüzde 3,18 olarak öngörülüyordu.
Karşılaştırmalı olarak, Türkiye iktisadı 2024’ün ikinci çeyreğinde yüzde 2,4 büyüme göstermiş, 2025’in birinci çeyreğinde ise yüzde 2 büyüme kaydetmişti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) bilgilerini açıkladı. Yıllık bilgilere dayalı olarak hesaplanan bağımsız yıllık GSYH, zincirlenmiş hacim endeksiyle bir evvelki yıla nazaran yüzde 3,3 arttı.
GSYH’DE BÖLÜM DAĞILIMI VE PAYLAR
2024 yılında cari fiyatlarla GSYH, bir evvelki yıla nazaran yüzde 64,6 artarak 44 trilyon 587 milyar 225 milyon TL’ye ulaştı. Gayrisafi yurt içi hasılada en yüksek hissesi yüzde 16,8 ile imalat sanayi aldı. Bunu yüzde 13 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin tamiri, ve yüzde 8,2 ile ulaştırma ve depolama bölümü izledi. En düşük hisse ise hanehalklarının patron olarak faaliyetlerinde gerçekleşti.
Kişi başına GSYH, 2024 yılında cari fiyatlarla 503 bin 76 TL, ABD doları cinsinden ise 15 bin 325 dolar oldu. Böylelikle 2024 yılında 15 bin 473 dolar olarak açıklanan kişi başına GSYH bir yıl içinde 148 dolarlık bir düşüş yaşadı.
EN ÇOK BÜYÜYEN VE KÜÇÜLEN SEKTÖRLER
2024’te en çok büyüyen bölümler ortasında inşaat yüzde 9,9 ile öne çıkarken, su temini; kanalizasyon, atık idaresi yüzde 6,5 ve toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin tamiratı yüzde 6,2 ile takip edildi. En çok küçülen kesimler ise hanehalklarının patron olarak faaliyetleri yüzde 0,8, imalat sanayi yüzde 0,5 ve ulaştırma ve depolama yüzde 0,5 ile gerçekleşti.
HANEHALKI VE DEVLET HARCAMALARI
Yerleşik hanehalkı en son tüketim harcamaları 2024’te bir evvelki yıla nazaran yüzde 4,3 artarken, GSYH içindeki hissesi yüzde 54,0 oldu. Harcama kümelerinde en yüksek hissesi besin ve alkolsüz içecekler (yüzde 21,7), ulaştırma (yüzde 15,9) ve konut, su, elektrik, gaz ve başka yakıtlar (yüzde 15,9) aldı.
Devletin son tüketim harcamaları ise yüzde 0,8 azalarak GSYH içindeki hissesini yüzde 14,5 olarak korudu. Gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 2,7 artışla yüzde 31,3 düzeyinde gerçekleşti.
DIŞ TİCARET VE İHRACAT-İTHALAT DENGESİ
Mal ve hizmet ihracatı 2024 yılında yüzde 0,1 artarken, ithalat yüzde 4,4 azaldı. Cari GSYH ana bileşenleri içinde ihracatın hissesi yüzde 27,6, ithalatın hissesi ise yüzde 27,0 oldu.
İŞGÜCÜ ÖDEMELERİ VE GELİR DAĞILIMI
Gelir metoduyla GSYH hesaplamalarında işgücü ödemeleri bir evvelki yıla nazaran yüzde 89,2 artarken, brüt işletme artığı/karma gelir yüzde 54,1 yükseldi. İşgücüne yapılan ödemelerin gayrisafi katma paha içindeki hissesi yüzde 32,2’den yüzde 37,0’a çıktı. Net işletme artığı/karma gelirin hissesi ise yüzde 47,0’dan yüzde 43,1’e geriledi.
