Asgari fiyatla hayatını geçirmeye çalışan yurttaşlar 2024 yılında yüksek enflasyon oranlarına karşın rastgele bir orta artırım almazken, öteki bölümlere yapılan maaş artışları dikkat çekti.
2025 yılı için yapılan yüzde 30’luk artırım, taban fiyatın alım gücünü artırmakta yetersiz kaldı.
TÜİK’in 2024 yılı enflasyon oranı yüzde 44,38 olarak açıklanırken, minimum fiyata yapılan artışın bu sayının çok gerisinde kalması, çalışanları sıkıntı durumda bıraktı.
2024 yılı için net 17.002 TL olarak belirlenen minimum fiyat, 2025 yılında yalnızca 22.104 TL’ye yükseldi.
Ancak, kamu ve özel dal artırımlarıyla bu artış süratle eridi.
2025 yılının birinci ayında açıklanan yüzde 5,03’lük enflasyon oranı ve Merkez Bankası’nın yüzde 24 amacı, minimum ücretlilerin ömür standardını daha da zorlaştırıyor.
TEMMUZ’DA ORTA ARTIRIM YAPILACAK MI?
SGK uzmanı İsa Karakaş, taban fiyatın temmuz ayında tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini vurguladı.
8 milyona yakın taban fiyatlı ve minimum fiyata yakın gelirle geçinen başka çalışanlar, temmuz ayında yapılacak bir orta artırım için umutlu.
Karakaş, gelir dağılımındaki adaletsizliğin arttığını ve minimum fiyatın alım gücünün önemli biçimde düştüğünü belirterek, orta artırım yapılmasının kaçınılmaz olduğunu söz etti.
ASGARİ FİYATIN TARİHİ SÜRECİ
Asgari fiyat uygulaması, 75 yıl evvel mahallî kurullar tarafından belirlenmeye başlandı. 1960’lı yılların sonlarına gerçek merkezi kurul kurulmuş ve 1971 yılında çıkarılan İş Kanunu ile minimum fiyatın belirlenmesi merkezi bir kurula devredildi.
2000-2002 yılları ortasında taban fiyat, her yıl dört kere artırılırken, 2016-2022 yılları ortasında yıllık tek bir güncelleme yapıldı. 2024 yılına gelindiğinde ise yüksek enflasyona karşın taban fiyata sadece tek bir artış yapıldı, bu da gelir dağılımındaki dengesizlikleri daha da artırdı.
YASAL DÜZENLEMELER VE MİNİMUM FİYATIN GELECEĞİ
Yasal olarak, minimum fiyatın emekçilerin temel gereksinimlerini karşılayacak seviyede olması gerektiği belirtiliyor.
Ancak 2024 yılı prestijiyle taban fiyat, açlık sonunun bile altına düşmüş durumda.
Uzmanlar, minimum fiyatın alım gücündeki bu düşüşün 2026 yılına kadar devam etmesinin mümkün olmayacağına dikkat çekiyor.
Asgari fiyatın artırılması gerektiği söz edilirken, önümüzdeki periyotta alım gücündeki düşüşün telafi edilmesi için bir orta artırım yapılmasının zarurî olduğu vurgulanıyor.
