Sapanca Gölü tehlikede, derinlik kritik seviyeye indi: ‘Sorun kuraklık değil, kötü yönetim’
Sakarya’nın içme suyunun yüzde 90’ını, Kocaeli’nin su gereksiniminin büyük kısmını karşılayan Sapanca Gölü’ndeki süratli düşüş, bölgede önemli bir su krizi kaygısı yarattı. Gazetemiz Cumhuriyet’e konuşan Kuzey Ormanları Araştırma Derneği Sözcüsü Başar Alipaşa, kentleşme, sanayi, madencilik ve turizm faaliyetlerinin gölü geri dönüşsüz bir kuruma tehlikesiyle karşı karşıya bıraktığını belirtti.
KENTLEŞME, SANAYİ VE MADENCİLİK BASKISI
Sapanca Gölü’nün en büyük tehdit ögeleri ortasında göl etrafında süratle artan kentleşme, TEM çizgisi boyunca ağırlaşan sanayi bölgeleri, yanlış tarım uygulamaları ve madencilik faaliyetlerinin yer aldığını belirten Alipaşa, “Sapanca’nın kuzey kıyılarındaki muhafaza bantları standartların altında. Sakarya kentsel alanı göle hakikat sarkarken, güney kıyısı rant odaklı turizm tesislerinin baskısı altında. Bu da gölün doğal direncini kırıyor” dedi.
‘İKLİM DİRENÇLİ TARIM UYGULAMALARINA GEÇİLMELİ’
İklim krizinin tesirlerinin dikkate alınması gerektiğini belirten Alipaşa, sorunun yalnızca kuraklığa bağlanmasının yanlış olduğunu vurguladı. Alipaşa, “Tüm dünyada kuraklık var, ancak göllerin direnci yüksek. Sorun makûs idare. Ziraî sulamalarda göllerden önemli ölçüde su çekiliyor. İklim krizine dirençli tarım uygulamalarına geçilmeden sorun çözülmez” diye konuştu.
‘KORUMA-KULLANMA İSTİKRARINA DİKKAT EDİLMELİ’
Başar Alipaşa, “Sapanca Gölü’nün beslendiği sudan çok daha fazlası tüketiliyor. Su şirketleri gölü besleyen yer altı sularını alıyorlar ve kolay bir formda ruhsat alıp tesislerini kuruyorlar. Bu faaliyetler koruma-kullanma istikrarı gözetilmeden yürütülüyor” sözlerini kullandı.
‘MUHAFAZA ORMANI İLAN EDİLMELİ’
Sapanca Gölü’nün etrafında orman yangınlarının da önemli tahribata yol açtığını aktaran Başar Alipaşa, bölgenin korunması için gölün kuzey ormanlarıyla birlikte “muhafaza ormanı” ilan edilmesi gerektiğini söyledi.
SAPANCA GÖLÜ’NDEN TÜPRAŞ DA SU ÇEKİYOR
Sapanca Gölü’nün suyunun etraftaki birçok fabrika tarafından kullanılması dikkat çekiyor. Uzun yıllardır bölgede faaliyet gösteren Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. (Tüpraş) de bunların başında geliyor. 2013 yılında medyaya yansıyan haberlerde, şirketin göl suyunu bilinçsizce kullandığı argüman edilmişti. Tüpraş, 2014 yılında yaptığı açıklamada Sapanca Gölü’nden su kullandığını kabul ederken, rafineri faaliyetlerinde ısı ve basınç için suya gereksinim duyulduğunu ve mümkün acil durumlarda emniyetli çalışma şartlarının sağlanabilmesi için suyun hayati ehemmiyet taşıdığını vurgulamıştı.
Şirket, 2005 yılında gölden çekilen su ölçüsünün 12,7 milyon metreküp, 2012’de ise yaklaşık 8,2 milyon metreküp olduğunu belirterek geçmiş datalarla su kullanımını ortaya koymuştu. Tüpraş ayrıyeten, 1959 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla şurası olduğu alanın, “Sapanca Gölü’nün kullanımı ve deniz ulaşımı dikkate alınarak” belirlendiğini ve bu çerçevede su kullanımının yasal olduğunu belirtti. Ortadan geçen yılların akabinde, Tüpraş 2021 yılında yayımladığı bir diğer basın bülteninde gölden sanayi suyu çekimini büyük ölçüde azalttığını bildirdi.
Açıklamada, “Olağanüstü bir şart oluşmadıkça, İzmit Rafinerimizde Sapanca Gölü’nden endüstriyel su kullanmıyor, atık su ünitemizde azamî oranda geri kazanım sağlayarak suyu yine kullanıyoruz” tabirlerine yer verildi. Tüpraş, İzmit Rafinerisi’nin su muhtaçlığının yaklaşık yüzde 97’sinin geri kazanılmış atık suyla karşılandığını savunurken, göl suyunun “yedek kaynak” olarak hâlâ kullanımda olması dikkat çekti.
