Önceki gün Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC), KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ile ortak basın açıklaması gerçekleştiren Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, iki devletli tahlil için umutlu olduğunu söyledi. Güney Kıbrıs Rum İdaresi (GKRY) vatandaşlarına ve siyasi başkanlarına davet yapan Fidan, kendilerini ‘cesur’ olmaya davet etti. Fidan’ın KKTC’de temaslarda bulunduğu esnada gerçekleşen Yunanistan-GKRY-Mısır üçlü doruğundan ise Ankara ile karşıt düşen sonuçlar çıktı. Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis tepe sonrasında, “Kıbrıs Cumhuriyeti’nin her vakit Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulu kararları çerçevesinde adil ve sürdürülebilir bir tahlil bulma uğraşlarına takviyemizi teyit ettik. Kıbrıs’a yönelik bu türlü bir tahlilin, bilhassa bu çalkantılı devirde tüm Doğu Akdeniz’de gibisi görülmemiş siyasi istikrar ve ekonomik refah yaratacağını vurgulamak önemlidir” tabirlerini kullandı. Rum Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis ise ‘her ülkenin deniz alanları ve orada bulunan kaynaklar üzerindeki egemenlik ve egemenlik haklarının kullanılması, memleketler arası hukuk ve ilgili deniz hukuku mukavelesine bağlılımız konusunda net ortak yaklaşımımızı not ediyorum” açıklamasında bulundu.
‘ANLAŞMALAR İHLAL EDİLİYOR’
Doğu Akdeniz gündemine ve Fidan’ın KKTC iletilerine ait gazetemiz Cumhuriyet’e değerlendirmede bulunan Türkiye İktisat Siyasetleri Araştırma Vakfı (TEPAV) dış siyaset program yöneticisi emekli diplomat Gülru Gezer, onlarca yıldır süren müzakere çeşitlerinden hiçbir sonuç alınamadığını anımsatarak Rum tarafının masada her vakit ‘yapıcıymış’ üzere görünüp çözümsüzlük üzerinden bir siyaset izlediğini fakat müzakerelerin bu sebeple tıkandığını söyledi. ‘İki devletli tahlilden öbür yol yok’ diyen Gezer, “BM himayesinde bir görüşme ya da toplumdaki iki kesim ortasında bir muahede sağlandığı taktirde, bu fakat hükümran eşit ve eşit memleketler arası statü çerçevesinin tescili ile mümkün olabilir. Bunun haricinde bir şeyi tekrar konuşmanın hiçbir manası yoktur” tabirlerini kullandı. GKRY’nin Gazze’deki savaşla birlikte Ortadoğu’da ve Doğu Akdeniz’de kendini ‘vazgeçilmez’ bir halde pozisyonlandırma siyaseti izlediğine işaret eden Gezer, “GKRY, hem kendini Batı’ya kullandırarak hem de İsrail ile münasebetleri geliştirerek Doğu Akdeniz’de kilit aktör olma siyaseti güdüyor. Bunu yaparken de aslında Kıbrıs Cumhuriyeti’nin tüm kurucu mutabakatlarını ihlal ediyor, tüm kararları tek taraflı alıyor. ABD ile yapılan savunma işbirliği muahedesi başta olmak üzere Batı ile yapılan genel mutabakatların hepsi aslında hem kurucu mutabakatlara hem de milletlerarası hukuka alışılmamış bir halde gerçekleşiyor” sözlerini kullandı.
DAHA ÇOK DİPLOMATİK GİRİŞİM
Tüm bunlara rağmen GKRY’nin ataklarının Suriye’de Beşşar Esad idaresinin devrilmesiyle birlikte makul bir ölçüde bozguna uğratıldığını kaydeden Gezer, Doğu Akdeniz’de denklemin değiştiğini belirtti. Gezer, “Türkiye’nin Suriye ile münhasır ekonomik bölge muahedesi da dahil olmak üzere savunma sanayi alanında kimi muahedeler yapması kelam konusu. Bunlar tabi GKRY’nin son periyotta tek taraflı olarak atmaya çalıştığı adımları sekteye uğratacak niteliktedir ve bu yüzden paniğe sebep olmuştur. Türkiye ve KKTC her vakit diyalogdan yana oldu. Önümüzdeki mart ayında yapılacak BM himayesindeki toplantıda da tekrar Türk tarafı yapan bir tavır sergileyecektir lakin Ada’daki gerçekliğin hem GKRY hem de Yunanistan tarafından anlaşılması gerekir. Milletlerarası toplumun da bu gerçekliğe dayanak vermesi gerekir” değerlendirmesinde bulundu. KKTC’nin tanınması istikametinde Türk Devletleri Teşkilatı’nın kimi adımları olduğunu anımsatan Gezer, Batı perspektifinden bakıldığında ise yakın vakitte KKTC’nin tanınmasının mümkün olmadığını söyledi. GKRY ve Yunanistan’ın AB üyesi olduğu gerçeği sebebiyle AB’nin bahse tarafsız bakabilmesinin mümkün olmadığını bildiren Gezer, Türkiye’nin AB müzakere sürecinin donmasının etkenlerinden birisinin bu olduğuna vurguladı. Gezer, “Ancak bu demek değildir ki hiçbir biçimde diplomatik teşebbüsler yapılmasın… Tersine daha çok diplomatik teşebbüs yapılarak Ada’daki gerçekliğin AB’ye de ABD’ye de ısrarla anlatılması gerek. Zira bu tahlilin de ebediyen sürmesi mümkün değildir. AB’nin de bu gerçekliği kabul edecek biçimde bir tavır benimsemesi Türkiye’yi de kaybetmemek açısından kıymetlidir. Lakin bunlar bugünden yarına olacak şeyler değil” değerlendirmesinde bulundu
