Spicomellus afer ismi verilen cins 165 milyon yıl evvel yaşamış ve ankylosaurus ismi verilen bir küme zırhlı dinozorun en eski örneği.
Fas’ta bulunan dinozorun detaylı dikenleri uzmanları şaşırttı ve bu zırhlı dinozorların nasıl evrimleştiğini tekrar düşünmek zorunda bıraktı.
Araştırmayı yöneten Birmingham Üniversitesi’nden Profesör Richard Butler, bu dinozoru “punk rock” olarak tanımladı.
KEŞFEDİLEN EN GARİP DİNOZORLARDAN BİRİ
1970’lerde ortaya çıkan punk rock bir müzik biçimi ve bu biçimi takip edenler çoklukla saçlarında ve aksesuarlarında dikenli görünümü tercih etmeleriyle biliniyor.
Prof. Butler, “Bu şimdiye kadar keşfedilen en garip dinozorlardan biri” dedi.
Butler’ın proje ortağı Londra Tabiat Tarihi Müzesi’nden Prof. Susannah Maidment, sivri uçların direkt kemiğe kaynaşmış olmasının şaşırtan olduğunu belirtti.
“Bunu, yaşayan ya da soyu tükenmiş diğer hiçbir hayvanda görmüyoruz” dedi.
“Dinozorun sırtının her tarafı, boynunu saran kemik ve kuyruğunun ucu sahiden tuhaf sivri dikenler ve çıkıntılarla kaplı, yani çok sıra dışı bir dinozor.”
Keşif o kadar sıra dışı ki, iki profesör bu keşfin ankylosaurusun nasıl evrimleştiğine dair teorileri tekrar düşünmeye zorlayabileceğini belirtiyor.
Bu hayvanlar, dinozorların var olduğu vaktin sonlarına hakikat Kretase olarak bilinen devirde hayatta kalmıştı.
145 ila 66 milyon yıl öncesini tabir ediyor. Periyodun sonunda T Rex üzere büyük etobur yırtıcılar ortaya çıkmıştı. Bu nedenle ankylosaurusların sırtlarında kolay küçük zırhlı plakalar oluşturduğu ve daha sonra kendilerini bu büyük canavarlardan korumak için bu dikenimsi yapıların daha büyük ve gelişkin hale geldikleri düşünülüyordu.
Prof. Butler bu durumu şöyle söz ediyor:
“Bana bilinen en eski ankylosaurusun neye benzediğini sorsaydınız, epey kolay zırhlı bir şey derdim. Bunun yerine, kirpi üzere sivri dikenleri olan, rastgele bir hayvanda şimdiye kadar bulduğumuz en tuhaf zırha sahip ve daha sonraki ankylosauruslarda görülen zırh aralığının çok dışında bir hayvan bu.”
Araştırmacılar dinozorun boyutlarını tam olarak belirleyecek kadar iskelet kalıntısına sahip değil fakat yaklaşık dört metre uzunluğunda, bir metre yüksekliğinde ve yaklaşık iki ton tartısında olduğunu iddia ediyorlar.
Prof. Maidment’e göre bu keşif, ankylosaurusların Jura olarak bilinen daha evvelki bir dinozor periyodunda detaylı bir zırhla başlayıp on milyonlarca yıl içinde evrimleşerek daha kolay ve muhtemelen daha fonksiyonel hale gelme mümkünlüğünü artırıyor.
“Tahminimize nazaran, tahminen de bu dikenler aslında korkutma emeliyle teşhir için kullanılıyordu ve lakin Kretase devrinin daha sonraki kademelerinde, dev çenelere sahip devasa dinozorları görmeye başladığımızda, bu teşhir maksatlı yapıları zırh olarak kullanmaya muhtaçlık duydular.”
Dinozor kalıntısı, Fas’ın Boulemane kasabasında bir çiftçi tarafından bulundu.
Bu Afrika kıtasında bulunan birinci ankylosaurus.
Prof. Butler fosilleri ilk gördüğü anı şöyle anlatıyor:
“Tüylerimi diken diken eden çok şaşırtan bir andı, tahminen de mesleğimdeki en heyecan verici andı. Bu hayvanın hayal ettiğimizden çok daha tuhaf olduğunu anlamak için elimizde gereğince kalıntı vardı.”
Araştırmaya katılan Faslı takımın başında bulunan Sidi Muhammed Bin Abdullah Üniversitesi’nden Prof. Driss Ouarhache, “Bu çalışma Fas biliminin ilerlemesine yardımcı oluyor. Daha evvel hiç bu türlü dinozorlar görmemiştik ve bu bölgenin sunabileceği daha çok şey var” dedi.
Araştırma Nature mecmuasında yayınlandı.
