Okyanus Yedilisi’sini geçen Bengisu Avcı, başarısının hikayesini anlattı: ‘Türk bayrağını hayal ederek kulaç attım’

Okyanus Yedilisi’ni (Ocean Seven) geçen birinci Türk unvanını kazanan Bengisu Avcı, Cumhuriyet’in sorularını yanıtladı.

– Okyanus Yedilisi yolcuğu nasıl başladı?

Ben aslında açık su ulusal grup atletiyim. Türkiye içinde çok yeni bir branş. Açık suda muhakkak bir süre yarıştıktan sonra ultra-maraton ilgimi çekmeye başladı.

– Ultra-maraton nedir tam olarak?

Açık suyun daha uzun versiyonu, 10 km üstü. Bu benim daha çok ilgimi çekti. 2016’da içinde çok eski maraton yüzücülerinin olduğu Çılgın Türkler grubuna katıldım. Sonra yetenekli olduğumu keşfettik. Birinci kere 2017’de Manş Denizi’ni denemeye gittim. O dönem Türk olarak Manş’ı geçen birkaç kişi vardı. Denemek için gittiğimde bu mevzuda hocalarımla bilgi eksikliğimiz olduğunu fark ettik. Bilgisizlikle gidince açık su sportmeni olmam yetmedi. Yedinci saatte hipotermiye girdim ve çıktım.

– Söz ettiğiniz denizden çıkma anı mesleğinizde bir kırılma mı oldu?

Kesinlikle. Çünkü Manş’ı o gün geçseydim bitecekti, büyük ihtimal bugünkü Bengisu olmayacaktım. Ailem bana çok inandı ve “Bu böyle birilerinden duyarak olmayacak. Sahiden araştırıp güzel yapan bir antrenörle çalışmalısın” dedi fakat Türkiye’de o denli bir hoca yoktu. İkinci el bir otomobilimiz vardı, 56 bin TL ediyordu. Eğitim için ailem “Onu satarız öyle gidersin” demişti. O gün İngiltere’de baht yapıtı Manş’ın rekortmeniyle tanıştım. Bir yandan da Avustralya’ya davet ediliyordum.

– Gidebildiniz mi?

Gidemedik Avustralya’ya. Hırvatistan’da kamp yapan bir arkadaşım vardı, ailemin dayanağıyla toparlanıp oraya gittim ve çok şey öğrendim, kendimi geliştirdim. 2018’de Manş’a gittiğimde artık değişik biriydim ve Manş’ı 11 saat 29 dakikada geçtim. O vakte kadarki en düzgün derecelerden biri. Sonra beşerler “Şimdi ne yapacaksın” diye sormaya başladı. Ben de Triple Crown (Üçlü Taç) amacı koydum. Fakat pandemi başladı, geçişler iptal edildi.

– Okyanus Yedilisi’ni tamamlamak ondan mı 7 yıl sürdü?

Evet, 2021’de de Türkiye hâlâ kırmızı listedeydi. Amerika müsaade vermedi gitmemize, başka sportmenler giderken ben gidemedim.

– Bunun dışında de vize sorunu yaşadınız mı?

Sporcularda vize sorunu var. Biz federasyona bağlıyız lakin bu geçişler federasyonla ilgili değil, ferdi. O nedenle bizim özel bir ayrıcalığımız yok.

Pandemiden sonra 2022’de Catalina parkuru için her şey hazırdı. 11 saat 59 dakikada tamamladım ve Catalina’yı geçen birinci Türk kadını oldum. Beni karşılamaya yurt dışında yaşayan Türkler gelmişlerdi. O vakit anladım ki ben bu işi gerçekten çok seviyorum.

– Nerede kalıyordunuz gittiğinizde?

Annem ve babamla gitmiştim, bizi yüzücü bir aile konuk etti. 2023’te de 2018’de başvurduğum Cebelitarık’tan tam 5 yıl sonra karşılık geldi.

– Bu kadar uzun sıra bekleniyor mu?

Biri iptal ettiği için beni aradılar lakin özellikle Cebelitarık’ta çok bekleniyor. Hem dar bir boğaz hem de Fas ile İspanya ortasında çok fazla politik durum var. Manş’ta bir günde 12 tekne çıkarken Cebelitarık’ta sadece bir tekneye müsaade veriliyor. Orada da 3 saat 24 dakika ile Türkiye rekoru kırdım. Gittiğim gün atletlerden biri Molokai’de yüzerken ayağına köpek balığı değdiğini anlatıyordu. Ben de onu hayran hayran dinlerken, Molokai’yi geçebildiği için ne kadar düzgün bir yüzücü olduğunu düşünüyordum. Sonraki yıl kendimi Molokai’ye kayıt yaptırırken buldum ve artık bir plan yapma vakti gelmişti. Bir yılın içine Japonya dışında kalan üç parkuru koyduk.

– İlk üç parkuru geçerken daima tek başınıza mı mücadele etmek zorunda kaldınız?

Üç parkuru kapsayan Triple Crown’u tek başıma geçmiştim. Birinci başta döviz farkı bu kadar değildi. Pound 6 TL idi. Bir parkura birikim yaparak gidebiliyordum. Ancak bir süre sonra kur nedeniyle gidemiyorsunuz.

– Pekala sponsorluk?

Bizimki üzere branşlarda sponsorların yeri çok kıymetli. Zira televizyonda izleyemiyorsunuz, takip edemiyorsunuz. Evvelce olan sponsorlarım vardı fakat bir süre sonra ayrıldılar.

– Neden?

Çünkü birinci parkurlar inançlı sulardı. İş büyümeye başlayınca çekildiler, “Bengisu seni tebrik ederiz. Buradan sonra birlikte değiliz” dediler.

– Güvenli olmayan sularda neden çekiliyorlar?

Açık okyanus olduğu için tehlikeli görüyorlar.

– Başınıza bir şey gelirse markalarının etkileneceğini mi düşünüyorlar?

Evet, o denli düşünüyorlar. Onlar çekilince önemli sponsorlara ihtiyacım olduğunu biliyordum. Çünkü artık kendi başıma yetemiyordum. Hatta 2024’te yaptığım bir röportajda “Ben Türkiye için bir birincisi başarmaya gidiyorum. Kim benimle?” diye seslendim. Hayal ediyorsunuz fakat kimseyi inandıramıyorsunuz. Çünkü bilmiyorlar. Sonra yavaş yavaş markalara ulaşmaya başladık. Bütçe kısmının birazını toparladık ve ben Cook’a gittim. Yanımda yalnızca bu yola çıktığımda tanıştığım yüzücü ve antrenör olan eşim geldi. Biz iktisatta Yeni Zelanda’ya uçtuk. 36 saat sonra indik ve 10 gün boyunca hoş bir hava olmasını bekledik.

– Burada masrafları nasıl karşıladınız?

Her şeyi kendimiz karşıladık. Bungalov stili meskenler ve ortak tuvalet/mutfağı olan bir kamp alanında kaldık. Şubat ayı Yeni Zelanda’da yaz olmasına karşın gittiğimizde 10 gün boyunca yağmur yağdı ve yüzemedik. Bu sefer de şöyle bir sorun çıkıyor: “Ya Türkiye’ye döneceksin ya da her şeyi riske atıp yüzeceksin”. Ben de “Buraya kadar geldik, artık dönüş yok. Dönersem öykümü kimse bilmeyecek” dedim. Zira bitiremediğinizde kimse atletlerin ne yaşadığını merak etmiyor. Süratli bir sportmen olduğum için bir fırtına aralığında yüzmeme müsaade verdiler. Yaklaşık 8 saatte tamamlamamı bekliyorduk, 10 saat 40 dakika sürdü. Yüzerken akıntıdan S çizdim.

– Eşiniz de size dayanak olmak için atlayıp yüzdü değil mi?

Ben inanılmaz zorlanıyordum. Yeni Zelanda’ya en yakın iki adadan biri olan Antartika’dan soğuk akıntı dalgası geliyordu, donuyordum. Yardımcı bayan hakem tekneden “This is your dream” (Bu senin hayalin) diye bağırıyordu. O sırada eşimin hazırlandığını gördüm. Benimle bir saat yüzdü. Varış yaparken bir kere daha atladı. Ulaştığımda soğuktan aklımı kaybettiğimi düşündüm, hatırlayamıyorum bile.

– Cook’tan sonra?

Şubatta Cook’u bitirdik, mayısta Molokai’ya gittik. Takip edenlerin en çok bildiği parkur. Çünkü Hawai’de.

– Bırakmak zorunda kaldığınız parkur değil mi?

12 km yüzdükten sonra bitime 3 saat kala denizanasına temas ettim. Hatta hala izi var. Kimyasal yanık üzere, nefesim kesildi, şoka girdim. Beni alıp götürdüler. Bu, bir savaş hali yahut “Ben okyanusu yendim” olayı değil. “Ben okyanusla birlikte bu parkuru aştım. Okyanus bana müsaade verdi” olayı. Hava kaideleri yahut öteki bir etken nedeniyle yapamadığınızda bunu soğukkanlılıkla karşılamak gerek. Sonra aylarca valizim hazır biçimde oraya tekrar gitmeyi bekledim ve aynı yıl ekimde tek başıma gittim.

– Yeniden sponsor meşakkati nedeniyle mi tek gittiniz?

İlk gidişimde sponsorum vardı lakin ikinci de yoktu.

İlkinde sponsor üzerine düşeni aslında yapmıştı, tekrar bir bütçe isteme hakkımız yoktu. Federasyondan beni besleyecek biri ile kanocu ayarlayabilirler mi diye rica ettim. Öyle geçtim Molokai’yi ve geçen birinci Türk sportmen oldum.

– Bitiren birinci Türk sportmen oldunuz, pekala sizi bitişte kim karşıladı?

Kimse karşılamadı. 12 saat 10 dakikada geçtim. Olağanda orası 15/20 saate kadar çıkıyor. Okyanus geçmeme müsaade verdi ve ben inanılmaz uçtum. Kadınlar dünya rekorunu 3 dakikayla kaçırdım. “Çiçeklerle karşılanacağım, meczuplar üzere kutlayacağım” diye hayal ediyorsunuz lakin bir çıkıyorsunuz kapkaranlık, kimse yok. Türkiye’de çoğu insan denizanası çarptığımı, yüzemediğimi biliyordu. Lakin sonradan gidip yüzdüğümü kimse bilmiyordu.

– Kaç defa ikinci kere yüzmek zorunda kaldınız?

Kuzey Kanalı’nın da birinci denemesinde hipotermiye girdim, 7 saat sonra sudan çıktım. Yani Manş, Molokai ve Kuzey Kanalı. Kuzey’i ikinci geçişimde Türkiye rekoru kırdım. Dünya rekorunu da az daha kırıyorduk. Çok hızlıyım. Kaptanları kabinden tekraren çıkarmışlığım var, “Gerçekten bu kadar hızlı mı yüzüyor?” diye bakıyorlar. Çünkü daima Avustralyalı, İngiliz, Amerikan atletler geliyor ve çok üst düzey olarak görülüyorlar. Türkiye’den bir atletin bu kadar hızlı yüzeceğine inanmıyorlar.

– Neden inanmıyorlar?

Maraton yüzmede ismimizi yeni duyurmaya başladık. Onlar bizden çok daha uzun yıllardır bu sporu yapıyorlar ve o yüzden bence bu kadar yeterli sportmen yetiştirebileceğimize inanmıyorlar.

‘HİKAYEME İNANDILAR’

Bugün takımımız işine gönül verip benim yolda bulduğum insanlardan oluşuyor. Bağlantı takımı, psikoloğu, fizyoterapisti, eşim hepsi bu seyahate gönül verip benimle birlikte yola çıktılar. Bir futbolcu yahut tenisçi bir yere gidince her şeyi hazır oluyor. En başta bende hiçbirisi yoktu. Ancak sonra öyküme inanıp “Ben de varım” diyerek geldiler. O nedenle çok güçlü bir takım olduk.

– En güç parkur hangisiydi?

Son parkurum Tsugaru en zoruydu. Geçenlerin yüzde 50/60’ı varış yapamamaya başlayınca Japonya’da kuralları değiştirdiler ve yalnızca yedinin son parkuru kalanlara müsaade vermeye başladılar. Biz dört kadın olarak yola çıktık, indiğimiz gün Rusya’da zelzele oldu, suya girmemize müsaade vermediler. Düşünün kanal yüzeceğiz ancak suya giriş müsaadesi bile yok. Bekledik, tsunami tehlikesi kalktı, idmana başladık.

‘11 SAAT SONRA DUYGUSAL OLARAK KIRILDIM’

– Sizden öbür iki erkek yüzücü daha vardı değil mi?

Bir İngiliz, bir Amerikan sportmen ile ben, tıpkı vakitte suya atladık. Akıntı nedeniyle 10 km geriden başladık. Sürekli akıntıda yüzüyordum, eski sporcuyum, tempolu yüzebiliyorum fakat ne kadar yüzeceğimi bilmiyorum. “Kaç saat oldu” diye sormaya korkuyorum. Zira sürükleniyoruz. 11 saat sonra duygusal olarak kırıldım. Dedim ki “Ulaşamıyoruz”. Sonunda “Ne kadar kaldı” diye sordum, “14 km” dediler.

– Ne kadar yüzmüşsünüz 11 saatin sonunda?

Tsugaru aslında 19 km. Biz 11 saatte yalnızca 5 km gitmişiz. “5 saat daha yüzebilirim. Lakin geçebilir miyim bilmiyorum” dedim.

‘ÇIKARMAYIN BENİ, YAPABİLİRİM’

– Başka iki atlet bıraktı, siz geçtiniz…

Michael ve Paul bırakmıştı. İki erkek atlet bırakınca benim de yapamayacağımı düşünmüşler. “Boşuna yol alıyoruz, çıkaralım, son 50 dakikadır hiç ilerlemedik” demişler. Çevirmenimize “Kaptana yapabileceğimi söyle, beni çıkarmasın” diye seslendim. O kadar süratli gitmeme karşın yalnızca birebir noktayı koruyabiliyordum. Başkaları bırakınca yorulup yorulmadığımı anlamak için kulaçlarımı saymaya başlamışlar. Sonunda geçebileceğime inanmışlar. 14 saat 29 dakikada bitirdim. Göğsüme bayrağı aldım. Kollarımın gerisine açtım. Bu benim destanım oldu. Federasyon yöneticisi dahi “Go go you can do it” (Haydi, yapabilirsin) diye bağırıyordu.

‘TAMAMLAMAK CÜRET İSTER’

Tekneye sarı bir bayrak asmışlardı, “Okyanusun tam ortasında geri dönmeye kalksan çok geç, tamamlamaya kalkmak ise yürek ister” yazıyordu. Bu beni çok etkiledi, cüretimi toplayıp, Türk bayrağını orada açmayı hayal ettim. Dönüşte Japonlar Türk bayrakları ve Türkçe “Tebrikler” yazılarıyla bizi karşıladılar.

– Bırakan iki erkek atlet ile aranızdaki fark neydi?

O noktada Türk kadınının inadı ortaya çıktı. Tabandan geri yükseldim ve “Ben burayı geçeceğim, diğer seçenek yok” dedim. Daima varış anını, göğsümdeki Türk bayrağını açacağımı hayal ederek kulaç attım. Çünkü fizikî olarak düzgün olmanız yetmiyor.

– Kulaç atarken beyin ile beden arasında nasıl bir diplomasi yürüyor?

Çok kez duvara çarpıyorsunuz, yapamayacağınızı düşünüyorsunuz ve ne kadar olduğunu bilmeden yüzmeye devam etmeniz gerekiyor. 11. saatte “Varamayacağız” dedim ve tabana battım, yüzemediğim parkurlar aklıma geldi ve “Yüzde 100, her şeyimi vererek yüzeceğim” dedim, o sayede başardık.

– Beyin emrederse vücut yapıyor mu?

Savaş öykülerinde daima dinleriz: “Kolu koptu lakin koşmaya devam etti”… Bu da muhakkak öyle, biz bunu o adrenalinle deneyimliyoruz. Lakin çok üzücü ki 20 yıl sonra Tsugaru’yu hiç yüzemeyebiliriz. Zira iklim değişikliğine çok maruz kalıyor.

‘GÖZLERİMİN ÖNÜNDE İKLİM DEĞİŞİYOR’

– İklim değişikliğine nasıl tanıtlık ediyorsunuz?

Japonya’da benden iki hafta önce yüzen sportmenler 15-20 derecelik suda kulaç attı. Ben yüzerken su 28 dereceydi. Okyanusun bir anda bu kadar ısınması olağan değil, içindeki canlılar adapte olamıyor. İzmir ve Çanakkale’de yılın 365 günü yüzüyorum. Hangi canlının ne vakit öldüğünü, renginin değiştiğini görüyorum. İklim, gözlerimin önünde değişiyor. Başından beri deniz kirliliğine ve ekosistemin ziyan görmesine dikkat çekmek istiyordum. O hususta AXA Türkiye çok yardımcı oldu. Yalnızca bütçe vermediler, benimsediğim bedellere de çok uygun yaklaştılar. Birlikte çok hoş işler yaptık. Atletlerin bu dayanaklara çok ihtiyacı var.

‘ÇOCUKLARA İLHAM OLMAK İSTEDİM’

– Uzun mühlet bilhassa maddi bahislerde yaşadığınız problemlerden sonra muvaffakiyet geldiğinde yaklaşımlarda nasıl bir değişiklik oldu?

“Bu reklamda oynar mı, bu makyajı yapar mı, benim tişörtümü giyer mi…” üzere teklifler geliyor. “Okyanusları aştım, bulaşıkları aşamadım” diye cümle bile bulmuşlar. Bu mudur… Biz güzel bir şekilde ilerlediğimiz için buraya kadar geldik. Ben de link verip “Şu tişörtü giyin” diyebilirdim fakat ben, beni takip eden çocuklara ilham olmak istedim. İnfluencer “etkileyen” demek. Bence biz bunu çok daha da güçlü yapıyoruz. Çocuklar “Bengisu Abla senin üzere olmak istiyorum” diyor. Gerçek bir rol model oluyorsun.

‘İYİ SPORTMENLERİN TAKİPÇİSİ ÇOK OLMAZ’

İlla ünlü olmanız, reklamda oynamanız, çok takipçimizin olması lazım üzere düşünüyorlar. Ben yıllarca bununla da mücadele ettim. Çok güzel sporcuların fazla takipçisi yoktur, zira yalnÖrneğin Andreas Waschburger’in beş dünya şampiyonluğu var. Her kanalı dünya rekoruyla geçiyor. Takipçi sayısı 26 bin. Atletin kıymetini bile Türkiye’de takipçisine nazaran ölçüyoruz, dünyada bu türlü değil. İşin kolay tarafında marketing yapılıyor. Güzel bir sportmen için bu handikap üzere görünüyor lakin uzun vadede uygun olan kazanıyor.

– Bir yandan bu başarınızda ne madalya ne de para ödülü var…

Evet ancak geçtiğimiz parkurları tarih yazıyor. Yabancı atletlere karşılaştırdığınızda çok geriden başlıyoruz. Sponsorlar çok daha fazla değer veriyor, mayolarında birden çok marka görüyoruz. Sponsorları olmasa bile yılda bir parkura gidebiliyorlar. Çünkü onlar için o kadar pahalı değil. Ben de iki hatta üç parkurda AXA Türkiye, bizimle olduğu için bütçe kısmını çok fazla düşünmedim.

‘HEMEN MUVAFFAKİYET BEKLİYORUZ, ÇOCUKLARI TÜKETİYORUZ’

– Yüzmede neden az başarı geliyor, öbür eksiklikler neler?

Çocuklara, antrenörlere ve kulüplere çok yükleniyor, çabucak başarı gelsin istiyoruz. Çocuğu tüketiyoruz. Okula mı yetişsin, spora mı gitsin… Ben YGS’ye çalıştığım yıl yüzmeyi bırakmak zorunda kaldım. Bu nedenle Türkiye kendi atletini yetiştiremiyor. Çocuk ya çok âlâ takımlarda işinin en düzgünü olacak ya da büyüyünce kaybolacak. O yüzden de aileler seçim yapmak zorunda kalıyor. Benim yetenekli olmasına karşın kaybolan çok arkadaşım var. Tıpkı dönemden birkaç kişi kaldık.

– Ne yapılmalı?

Bence bir an önce kendi yetiştirdiğimiz atletlere odaklanmalı, onlara daha çok imkân tanımalı, tahminen okulda avantajlar verip desteklemeli, biraz daha para kazanabilecekleri yollar açmalıyız. Bunları yapsak yetenekli atletlerimizi kaybetmeyiz.

BENGİSU AVCI

1996’da İzmir’de doğdu. 6 yaşında yüzmeye başladı. Ege Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Yüzme Antrenörlüğü Bölümü’nde öğrenim gördü. Manş’ı en süratli ve en genç Türk kadını, Cook Boğazı’nı, Molokai ve Catalina kanallarını geçen birinci Türk, Cebelitarık’ı en süratli geçen Türk kadını ünvanlarını kazandı. Türk ultra-maraton yüzücüsü ve antrenör Avcı, Okyanus Yedilisi’ni bitiren birinci Türk, dünyada 40. atlet oldu. Avcı’nın Buz Dünya ve Buz Avrupa Şampiyonası’nda da birçok madalya ve dünya rekorları bulunuyor.

OKYANUS YEDİLİSİ

(Ocean Seven), Kuzey Kanalı (İrlanda-İskoçya), Cook Boğazı (Yeni Zelanda), Molokai Kanalı (Hawaii), Manş Denizi (İngiltere-Fransa), Catalina Kanalı (ABD), Tsugaru Kanalı (Japonya) ve Cebelitarık Boğazı’nı (İspanya-Fas) içeriyor.