K vitamini: Doğum sonrası yapılan aşı neden hayati öneme sahip?


Doğumdan çabucak sonra yapılması gereken K vitamini aşısı bebekler için hayati değer taşıyor.
Ankara’da iki aylık bir bebeğin beyin kanamasıyla entübe edildiği bildirildi. Bebeğin kanamasının K vitamini eksikliğinden kaynaklandığı düşünülüyor.
NTV’nin haberine nazaran ailesi bebek doğduktan sonra K vitamini dahil rastgele bir aşı yapılmasına ve topuk kanı taramasına müsaade vermedi.
Ankara Tabip Odası, K vitamini uygulamasının reddedilmesi nedeniyle beyin kanaması geçiren bebeğin Ankara’da bir ağır bakım ünitesinde tedavi edildiğini açıkladı.
Sağlık Bakanlığına nazaran K vitamini eksikliği bebekler için hayati risk teşkil eden iç kanamalara neden olabiliyor.
Bu risklerden korumak için bebeklere, doğum sonrasında K vitamini aşısı uygulanıyor.
K vitamini nedir, bebeklere neden aşısı yapılıyor?
K vitamini bedende kanın pıhtılaşmasına ve kanamanın durmasına yardımcı olan kritik bir vitamin.
Vücutta depolanabilen K vitamini ıspanak, brokoli, lahana üzere yeşil yapraklı sebzelerde çokça bulunuyor.
Bunun yanında yeşil fasulye, katı ve sıvı yağlar, avokado, yaban mersini, kuru erik, kivi üzüm ve elma üzere meyveler ile karaciğer ve tavuk üzere et eserlerinden alınıyor.
Ancak bebekler, doğduklarında K vitamini depoları kâfi olmuyor ve bağırsaklarında kendi başına K vitamini üretmek için kâfi bakteri bulunmuyor.
Sağlık Bakanlığına nazaran yaklaşık altıncı aydan itibaren katı besinlere başlayana kadar, anne sütüyle beslenseler bile, bebekler kâfi ölçüde K vitamini alamıyorlar.
Türkiye’de K vitamini eksikliğinden kaynaklı kanamalar ve olumsuz sonuçları önlemek emeliyle tüm bebeklere, doğumu takiben tek doz K vitamini uygulanıyor.
Kasım 2021’de yayımlanan bir genelge kapsamında, doğum tartısı 1500 gramın altında olan bebeklere K vitamini dozu, 0,5 mg intramusküler (IM) biçiminde yapılıyor.
Eksikliği ne tıp sıkıntılara yol açıyor?
K vitamininin eksikliği, kanama, pıhtılaşma bozuklukları ve buna bağlı olarak birçok doku ve organda meselelere yol açabiliyor.
Sağlık Bakanlığına nazaran K vitamini yetersizliği olan yeni doğan bebeklerde, “yenidoğanın kanamalı hastalığı” ismi verilen kıymetli kanama bozuklukları görülebiliyor.
İç ve dış kanamalara yol açabilen hastalık, prematüre bebeklerde daha uzun ve şiddetli seyrediyor. Bilhassa iç kanamalar fark edilmesi daha sıkıntı olan ağır sonuçlara yol açıyor.
Hastalık beyin, mide-bağırsak sistemi, deri altı ya da kas içi kanamalara neden olarak ağır sonuçlara ya da vefata yol açabiliyor.
Bakanlık K vitamini eksikliğiyle gelen en değerli riskin beyin kanamaları olduğunu vurguluyor.
Bebekler için hayati riskin yanında, atlatılsa bile beyin hasarı sonucu zeka geriliği ve felç üzere değerli sıkıntılara yol açabiliyor.
Çoğu olay, ömrün birinci iki haftasında meydana geliyor, fakat K vitamini aşısı yapılmayan bebekler, altı aya kadar risk altında olabiliyor.
Doğumdan kısa bir mühlet sonra tek doz K vitamini ile tüm bu risklerin önüne geçiliyor.
Ankara Tabip Odası: ‘Bilimsel araştırmalar, inançlı olduğunu tekraren ortaya koydu’
Türkiye’de yeni doğan bebeklere K vitamini aşısıyla birlikte topuk kanı alınması üzere risk önleyici uygulamalar yapılıyor.
Bazı ailelerse, bu uygulamalara karşı çıkabiliyor.
Bu hususta yazılı bir açıklama yayımlayan Ankara Tabip Odası, “Bazı anne-babalar, K vitamini enjeksiyonunun gereksiz olduğunu yahut yan tesirleri olabileceğini düşünerek bu uygulamayı reddetmektedir. Lakin bilimsel araştırmalar, bu uygulamanın inançlı olduğunu ve hiçbir değerli yan tesirinin olmadığını tekraren ortaya koymuştur” diyor.
K vitamini enjeksiyonunun reddedilmesinin, bebeklerin ömrünü tehlikeye attığını vurgulayan Oda, ailelere, doktorların bilimsel tekliflerine uyma ve çocukları için şuurlu kararlar alma davetinde bulunuyor.
Ankara Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi ve Pediatri Uzmanı Dr. Togay Yılmaz imzasıyla yayımlanan açıklamada, “Bunun yanında, gerekirse, anne-babaların bilim dışı isteklerine rağmen, çocuk sıhhatini ve haklarını gözetici tedbirlerin alınmasına yönelik yasal düzenlemeler de yapılmalıdır” deniliyor.
Benzer bir teklifte bulunan İstanbul Tabip Odası, yenidoğan bebeklere K vitamini yapılması, bir damla topuk kanı ile yapılan yenidoğan taramalarının ve çocukluk çağı aşılarının çocuğun üstün faydası prensibi uyarınca bir çocuk hakkı olduğunu savunuyor.
Oda, “Ebeveynlerin tercihi denilerek hiç bir çocuk bu haklardan yoksun bırakılamaz. Çocuk haklarını gözeten yasal düzenlemeler bir an evvel yapılmalıdır” diyor.