Birleşmiş Milletler’in (BM), nükleer denetim kurumu olan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), 2007’de İsrail’in Suriye’nin doğusundaki Deyrizor’da bombaladığı tesisle ilgili yeni bulgulara ulaştı.
Pazartesi günü, üye devletlere sunulan bâtın rapora nazaran, yapılan incelemelerde, tesisten alınan örneklerde önemli ölçüde uranyum izine rastlandı.
GİZLİ REAKTÖR ŞÜPHESİ
Suriye’nin eski lideri Beşar Esad döneminde hükümet, kelam konusu yapının sıradan bir askeri üs olduğunu savunmuştu. Lakin UAEA, 2011’deki raporunda tesisin “büyük ihtimalle gizlice inşa edilen ve Suriye idaresinin bildirmesi gereken bir nükleer reaktör” olduğunu açıklamıştı.
Geçen yıl yine başlatılan soruşturmada ajans, Deyrizor ile kontaklı olduğu öne sürülen üç farklı noktadan çevresel örnek aldı. Bunlardan birinde bulunan uranyum parçacıklarının ‘antropojenik’, yani kimyasal süreç sonucu üretilmiş ancak ‘zenginleştirilmemiş’ olduğu belirlendi.
ŞAM, İŞBİRLİĞİNE AÇIK
Raporda, “Mevcut Suriye makamlarının, kelam konusu uranyum izlerinin varlığını açıklayabilecek rastgele bir bilgiye sahip olmadıkları” belirtildi. Haziran ayında, ajansa yine erişim müsaadesi verildiği, bu sayede UAEA’nın kelam konusu tesiste yeni örnekler alabildiği belirtildi.
Aynı ay içerisinde UAEA Başkanı Rafael Grossi ile Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ortasında yapılan görüşmede, Şam yönetimi ‘tam şeffaflık’ içinde işbirliği yapmayı kabul etmişti. Grossi, birkaç ay içinde Deyr ez-Zor’a dönerek daha fazla tahlil yapmayı, dokümanları incelemeyi ve periyodun yetkilileriyle görüşmeyi talep etti.
SÜREÇ DEVAM EDİYOR
Reuters’ta yer alan habere nazaran UAEA, Deyrizor’u ziyaret etmeyi planladığını ve alınan öteki çevresel örneklerin tahlillerinin sürdüğünü açıkladı.
Raporda, “Bu süreç tamamlandığında ve sonuçlar değerlendirildiğinde, Suriye’nin geçmiş nükleer faaliyetleriyle ilgili bekleyen güvenlik bahislerini açıklığa kavuşturma ve çözme, böylelikle sıkıntıyı kapatma fırsatı doğacak” denildi.
