İran Meclisi Ulusal Güvenlik ve Dış Siyaset Kurulu Sözcüsü İbrahim Rızai, bugün Meclis’te yapılan oturumda, BM yaptırımlarını geri getirecek düzeneğin işletilmesi ihtimalinin sonuçlarının ele alındığını bildirdi.
Rızai, “Komisyon üyelerinin çoğunluğu, tetik sisteminin aktifleştirilmesi durumunda hükümetin NPT’den çekilmesini gerektirecek bir yasa tasarısının hazırlanarak parlamentoya sunulmasını önerdi. Bu tasarı, Ulusal Güvenlik ve Dış Siyaset Kurulu’nda görüşüldü. Taslağı hazırlanıyor ve üzerinde çalışılacak” dedi.
İran ile BM Güvenlik Kurulunun 5 daimi üyesi ve Almanya ortasında 14 Temmuz 2015’te yaptırımların kaldırılması karşılığında İran’ın nükleer faaliyetlerinin sonlandırıldığı muahede imzalanmıştı. ABD, 2018’de mutabakattan tek taraflı çekilmiş ve İran’a yaptırımları geri getirmişti. İran, Avrupa ülkelerinden ABD’nin yaptırımlarını telafi edecek tedbirler almasını istemiş lakin Avrupalılar ABD’nin hareketine karşı çıksa da bu bahiste adım atamamıştı.
İran, bunun üzerine 1 yıl sonra mutabakattaki taahhütlerini kademeli olarak durdurmaya başlamış ve yüksek seviyeli uranyum zenginleştirme faaliyetlerine yönelmişti.
E3 olarak isimlendirilen nükleer muahedenin Avrupalı tarafları İngiltere, Fransa ve Almanya ise ABD’nin tek taraflı çekilmesinden sonra uygulanmayan nükleer muahedede yer verilen ve “snapback” olarak isimlendirilen, İran’a muahedeyi ihlal ettiği gerekçesiyle BM yaptırımlarını yine getirme imkanına sahip maddeyi işletme tehdidinde bulunuyor. Sistemin hayata geçirilme mühleti 18 Ekim’de sona eriyor.
Diğer yandan, İran ile İngiltere, Fransa ve Almanya, 25 Temmuz’da İstanbul’da dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde bu hususta bir ortaya gelmişti. Taraflar, görüşmelerin sürdürülmesi konusunda mutabık kalmıştı.
İranlı yetkililer, BM yaptırımlarının geri getirilmesi halinde 1970’ten beri üye oldukları NPT’yi gözden geçireceklerini duyurmuştu.
