Yapılan yeni bir araştırma, 1997 ile 2024 yılları ortasında yapılan otopsilerde beyin, karaciğer ve böbrek dokularında giderek artan ölçüde mikro ve nanoplastik görüldüğünü ortaya koydu. Mikroplastiklerin insan sıhhati üzerindeki tesirleri tam olarak bilinmese de yapılan çalışmalar bunların felç ve kalp krizleriyle alakalı olabileceğini gösteriyor.
Araştırmaya nazaran, demans hastalarının beyinlerinde mikroplastik düzeyleri yaklaşık altı kat daha fazla. Fakat bilim insanları, demansın beyin dokusunda bir bozulmaya yol açtığını ve bunun mikroplastik birikimini artırmış olabileceğini bildirdi. Araştırmayı yöneten ABD’deki New Mexico Üniversitesi’nden Prof. Matthew Campen ve takımı, mikroplastiklerin nörolojik hastalıklara yahut başka sıhhat problemlerine neden olup olmadığını anlamak için daha geniş çaplı çalışmalara muhtaçlık duyulduğunu aktardı.
Son yapılan öbür bir araştırma, erken doğumla dünyaya gelen bebeklerin plasentalarında mikroplastik oranının çok daha yüksek olduğunu gösterdi. Fareler üzerinde yapılan bir deneyde ise mikroplastiklerin beyin damarlarını tıkayarak nörolojik hasara yol açabileceği görüldü. Lakin insan kılcal damarlarının daha geniş olduğu ve birebir etkiyi gösterip göstermeyeceğinin meçhul olduğu bildirildi.
‘MİKROPLASTİKLERİN İNSAN SIHHATİ ÜZERİNDEKİ TESİRİ İÇİN DAHA FAZLA ARAŞTIRMA YAPILMALI’
Araştırma grubu, 2016 ve 2024 yıllarında hayatını kaybeden toplam 52 kişinin beyin, karaciğer ve böbrek dokularını tahlil etti. Beyin dokularında mikroplastik yoğunluğunun başka organlara kıyasla çok daha yüksek olduğu tespit edildi. Ayrıyeten 2024’te ömrünü yitiren şahısların beyin ve karaciğer dokularındaki mikroplastik düzeyleri 2016’dakilere kıyasla besbelli halde artmıştı. Daha evvel 1997-2013 yılları ortasında ABD’nin doğu kıyısında hayatını kaybeden bireylerden alınan beyin dokuları da incelendi ve 1997’den 2024’e kadar beyinlerde mikroplastik kirliliğinin giderek arttığı belirlendi.
En yaygın tespit edilen plastik tipi, plastik torba ve besin ambalajlarında yaygın olarak kullanılan polietilen oldu. Beyindeki plastik parçacıklarının birçoklarının nano ölçekli kırıklar ve kesimler olduğu görüldü. Araştırma grubu, organlardan sırf tek bir örnek alındığını ve bireyler ortasındaki farklılıkların tam olarak bilinmediğini kaydetti. Ayrıyeten, ABD’nin farklı bölgelerinden alınan örnekler ortasındaki coğrafik değişkenliklerin de sonuçları etkileyebileceğine dikkat çekildi.
İngiltere’deki Exeter Üniversitesi’nden Prof. Tamara Galloway, son 8 yılda beyinlerdeki mikroplastik düzeylerinin yüzde 50 arttığını, bunun plastik üretimi ve kullanımındaki artışla paralel olduğunu söyledi. Galloway, etraftaki mikroplastik kirliliğinin azaltılması durumunda insan bedenine giren mikroplastik ölçüsünün da düşeceğini belirtti.
Avustralya’daki RMIT Üniversitesi’nden Prof. Oliver Jones ise mikroplastiklerin insan sıhhati üzerindeki kesin tesirlerini anlamak için daha fazla ve daha kapsamlı araştırmalar yapılması gerektiğinin altını çizdi.
