Hava kirliliğinin tarihsel sonuçları: Antik Roma toplumunun IQ seviyesini düşürdü
Kurşunun insan sıhhatine ziyanları çağdaş periyotta yaygın bir formda bilinse de, bu sorun binlerce yıl öncesine kadar uzanıyor. Antik Roma Dönemi’nde, maden işletmeleri ve kurşun eritme faaliyetleri nedeniyle atmosferik kurşun düzeylerinin çok yüksek olduğu tespit edildi.
BUZ ÇEKİRDEKLERİYLE GEÇMİŞİN İZLERİ
Araştırmacılar, Roma Dönemi’ne ilişkin kurşun kirliliği düzeylerini belirlemek için Kuzey Kutbu buz çekirdeklerini inceledi. 500 M.Ö. ile 600 M.S. ortasını kapsayan incelemeler, Avrupa atmosferindeki kurşun konsantrasyonunun Roma İmparatorluğu’nun yükseliş devrinde (Özellikle M.Ö. 15’ten sonra) çok yüksek düzeylere ulaştığını ortaya koydu. Bu periyottaki kirlilik düzeyleri, Orta Çağ’daki düzeylerle bile karşılaştırılabilir derecede yüksekti.
KURŞUN IQ DÜŞÜKLÜĞÜNE NEDEN OLDU
Modern epidemiyolojik bilgiler, kurşun maruziyetinin çocuklarda bilişsel gelişim üzerindeki tesirlerini ayrıntılandırıyor. Araştırmacılara nazaran, Antik Roma Dönemi’nde kurşun düzeyleri çocukların kanında ortalama 2,5-3 IQ puanlık bir düşüşe yol açacak kadar yüksekti. Bu düşüş, çağdaş periyotta kurşunlu akaryakıt kullanımının doruk yaptığı 1970’lerin sonundaki düşüşün yaklaşık üçte biri kadar, lakin çok daha kalıcıydı.
Araştırmacılar, kurşun maruziyetinin yalnızca bireylerin IQ düzeylerini değil, tıpkı vakitte genel sıhhat ve bağışıklık sistemlerini de etkilediğini belirtiyor. Antonin Salgını olarak bilinen ve Roma İmparatorluğu’nda 5-10 milyon insanı öldüren epidemi, uzun müddetli kurşun maruziyetinin zayıflattığı bir toplumda çok daha yıkıcı olmuş olabilir.
