Herhangi bir gün çok fazla gazın olmasının verdiği rahatsızlık ve utanç hissini bir kenara bırakırsak, gaz çıkarmak sağlıklı olduğunuzun bir işareti bile olabilir.
Çünkü gaz yapan yiyecekler ekseriyetle kalp dostu, lif açısından varlıklı, karmaşık karbonhidratlardır.
Vücudunuz bu karbonhidratları sindiremez lakin bağırsaklarınızdaki bakteriler bunları parçalayabilir.
Peki hangi yiyecekler gaz yapar, hangileri gazın makus kokmasına neden olur ve ne vakit doktora başvurmak gerekir?
1. Yağlı yiyecekler
Yağlı yiyecekler sindirimi yavaşlatır, bu da midede uzun mühlet kalan yiyeceklerin fermantasyona uğramasına ve berbat kokmasına neden olabilir.
Yağlı etler ayrıyeten sülfür içeren metiyonin isimli amino asit bakımından zengindir.
Bağırsak bakterileriniz bu sülfürü hidrojen sülfide dönüştürür (o meşhur çürük yumurta kokusu) ve yalnızca etin değil öbür yiyeceklerden oluşan gazın da kokusunu güçlendirir.
2. Baklagiller
Fasulye ve mercimek hem lif açısından zengindir hem de bedenimizin yeterli sindiremediği rafinoz isimli karmaşık bir şeker içerir.
Bu şekerler bağırsaklara ulaşır ve burada bakteriler tarafından güç kaynağı olarak kullanılır; bu da hidrojen, metan ve hatta kokulu sülfür gazlarının oluşmasına neden olur.
3. Yumurta
Yaygın inanışın tersine, yumurta birden fazla beşerde gaz yapmaz.
Ama sülfür yüklü metiyonin içerir. Bu yüzden yumurtayı, gaz yapan fasulye ya da yağlı etlerle birlikte yemezseniz daha düzgün olur.
Eğer yumurta sizi şişiriyor ve gaz yapıyorsa, yumurtaya karşı bir intoleransınız ya da alerjiniz olabilir.
4. Soğan
Soğan, enginar, sarımsak ve pırasa üzere yiyecekler fruktan ismi verilen ve gaz ile şişkinliğe yol açabilen karbonhidratlar içerir.
5. Süt ve süt ürünleri
İnek ve keçi sütünden elde edilen süt eserleri laktoz içerir.
Bu şeker, gaz birikimine neden olabilir. Dahası, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 65’i bir dereceye kadar laktoz intoleransına sahip.
Bu nedenle süt eserleri birçok bireyde şişkinlik ve gaz yapabilir.
6. Buğday ve tam tahıllar
Yulaf ve buğday eserlerinde gaz yapan fruktanlar ve lif bulunur.
Bu yüzden ekmek, makarna ve tam tahıllar gaz yapabilir.
Ayrıca buğday, arpa ve çavdar üzere birtakım tam tahıllar glüten içerir. Glüten intoleransınız varsa bu yiyecekleri tükettikten sonra gaz ve şişkinlik yaşayabilirsiniz.
7. Brokoli, karnabahar ve lahana
Lahana, brokoli, karnabahar, Brüksel lahanası, kara lahana üzere yeşil yapraklı sebzeler lif bakımından çok zengindir.
Ancak bu lif ölçüsü bedeniniz için fazla olabilir. Yeniden de bağırsak bakterileriniz bu lifleri güce dönüştürmeyi sever; bu da gaz oluşumuna neden olur.
Ayrıca bu sebzelerin birçok sülfür içerir, münasebetiyle oluşan gazın kokusunu iddia edebilirsiniz.
8. Meyveler
Elma, mango ve armut üzere birçok meyve, fruktoz isimli doğal şeker bakımından zengindir.
Bazı elma ve armutlar ayrıyeten bol ölçüde lif içerir. Kimi bireyler fruktozu sindirmekte zorlanır ve bu tatlı meyveleri tükettiklerinde şekerleri tam olarak parçalayamadıkları için gaz oluşur.
Ancak fruktoz intoleransı, laktoz intoleransı kadar yaygın değildir.
Gaz çıkarmak durdurulabilir mi?
Meyve, zerzevat ve baklagiller gaz yapabilir lakin bu yiyecekleri tüketmek, gazı engellemekten çok daha değerli.
Lifli yiyecekleri daha evvel pek yemediyseniz, bunları diyetinize birden fazla ölçüde eklemek sizi rahatsız edebilir. Bu nedenle lif tüketiminizi yavaş yavaş artırın.
Yeterince su içmek, kabızlık riskini azaltır ve bu da gaz oluşumunu maniler. Zira bağırsakta kalan dışkı fermantasyona uğrayarak daha fazla ve makus kokulu gaz üretebilir.
Her öğünde bir şeyler içmeye çalışın ve gün boyunca su tüketimini ihmal etmeyin.
İngiltere’de Ulusal Sıhhat Servisi (NHS) gaz ve şişkinliği gidermek için nane çayı içilmesini de öneriyor.
Gazlı içecekler direkt gaz içerdiği için fazla tüketildiğinde hem geğirme hem de gaz çıkarmayı artırır.
Aynı şey sakız çiğneme yahut çorba üzere şeyleri süratlice yeme için de geçerli. Yutulan hava bir yerden çıkmak zorunda.
Endişelenmeli misiniz?
Çoğu durumda gaz kaygı verici olmaz. Gazın birçok zararsız nedeni vardır ve bunlar ekseriyetle rastgele bir tedavi ya da müdahale gerektirmez. Kimi durumlarda çok gaz, daha önemli bir sıhhat sıkıntısının belirtisi olabilir.
Bu nedenle endişeleniyorsanız bir doktora müracaatınızda yarar var. Ayrıyeten berbat kokulu gaz kimi ilaçların yan tesiri olarak da görülebilir
