Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selim Badur, üst teneffüs yolu enfeksiyonları ile grip ortasındaki farklar ile korunma tekniklerine ait değerlendirmede bulundu.
Küresel ısınma meselesine bağlı olarak grip aktivitesinin, ülkemizin de bulunduğu coğrafyada artık kasım sonu üzere başladığını ve mayıs ayı sonuna dek devam ettiğini kaydeden Prof. Dr. Badur, grip aşısının kasım ayından itibaren yapılması gerektiğini söyledi. Gripten korunmada el hijyeni ve maske kullanımının tesirli olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Badur, grip aktivitesinin tesirli olduğu periyotta kalabalık ortamlara girilmemesini önerdi.
‘GRİP HER YIL 3-5 MİLYON KİŞİYİ ETKİLİYOR’
‘GRİP KAMYON ÇARPMIŞ ÜZERE HİSSETTİRİYOR’
Gribin belirtilerine dikkat çeken Prof. Dr. Badur, “Grip, ani başlayan ateş ve çok halsizlik, öksürük, boğaz ağrısı, baş ağrısı, burunda tıkanıklık, akıntı, kas ve eklem ağrıları ile seyreder. Hastalar gribin bu özellikleri ile karakterize klinik tabloyu sıklıkla ‘kamyon çarpmış’ üzere diye tanımlamaktadır. Ateş, eklem ve kas ağrılarının olmaması, nezle (soğuk algınlığı) üzere daha hafif seyreden öbür teneffüs yolu hastalıklarını düşündürür” dedi.
‘RİSKLİ KÜMELERDE TEHLİKELİ SONUÇLARA YOL AÇABİLİR’
Gribin bilhassa riskli kümeler üzerindeki tesirlerine dikkat çeken Prof. Dr. Selim Badur, “Grip kolay bir teneffüs yolu hastalığı değildir. Riskli kümelerde direkt ya da kalp krizi, inme riskini artırarak dolaylı ölümlere yol açabilmektedir” ikazında bulundu.
Grip ve üst teneffüs yolu enfeksiyonlarında risk kümesinde bulunanların Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) tarafından tanımlandığını kaydeden Prof. Dr. Badur şunları söyledi:
“Risk kümeleri, aslında aşılanması gerekenler listesinde yer alan bireylerdir; bu kümeleri listeleyen DSÖ, 65 yaş üstü bireyleri, 6 ay-5 yaş ortası çocukları, kronik hastalığı olanları, sıhhat çalışanlarını, hamileler ve altta yatan hastalığı olan (astım, diyabet, HIV ile enfekte olanlar, kronik kalp-akciğer-böbrek hastalığı olanlar gibi) şahısları risk kümeleri olarak tanımlamıştır.
“Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı ise 65 yaş üstü ve 2 yaş altındakiler, 6 ay-18 yaş ortasında olup uzun vadeli aspirin kullananlar, diyabet dahil rastgele bir metabolik hastalığı olanlar, astım dahil kronik hastalığı olanlar, kronik kalp-damar ve böbrek hastaları, bağışıklığı baskılanmış bireyler, çok kilosu olanlar, huzurevi-bakımevi üzere topluca bir ortada yaşanılan yerlerde kalanlar ve hamileleri listesine almıştır. Bu kümelerin doğal olarak aşılanması gereken kümeler olduğunu da belirtmek gerekir ve ülkemizde kelam konusu kümelerin mensuplarının fiyatsız aşılanmaları kelam hususudur.”
Prof. Dr. Selim Badur, grip aşısının 6 aydan büyük herkese önerildiğini belirterek “Ancak risk kümelerindeki bireyler ve bunların yakın temaslıları ve sıhhat çalışanları grip aşısının öncelikle yapılması gereken gruplardır” dedi.
‘AŞILANMA, MASKE KULLANIMI VE HAVALANDIRMAYA DİKKAT EDİLMELİ’
Okul, işyerleri ve alışveriş merkezleri üzere kalabalık ortamlarda grip ve üst teneffüs yolları enfeksiyonundan korunmada alınacak tedbirlere değinen Prof. Dr. Badur, “Aşılanma, maske kullanımı, havalandırma, bilhassa grip aktivitesinin arttığı tarihlerde alışveriş merkezleri üzere kalabalık ortamlarda bulunmamaya itina gösterme, hastalık belirtesi olanlar ile temas etmeme üzere kolay görünebilen lakin çok tesirli yaklaşımlar, grip başta olmak üzere tüm teneffüs yolları enfeksiyonlarının etkenlerinden korunmak için en tesirli kişisel önlemlerdir” dedi.
‘ELLER SIKÇA YIKANMALI’
Grip ve enfeksiyonlardan korunmada el hijyenine dikkat çeken Prof. Dr. Badur, “Gribe yakalanmamak için sık el paklığı, sağlıklı beslenme, mevsime nazaran giyinme, hasta bireylerin okul/iş ortamında bulunmamaları, kesinlikle maske ile tedbir almaları üzere ferdî tedbirlerin yanı sıra bilhassa risk altındaki bireyler için en tesirli korunma yolu aşılanmaktır. Tıpkı vakitte bu şahıslar, gribin en kıymetli komplikasyonu ve ölümlerin büyük oranda nedeni olan pnömoni (zatürre) açısından da risk altındadırlar. Tabiplerinden bilgi alarak pnömokok aşısı da olmalıdırlar” dite konuştu.
‘ELLERE HAPŞIRMAK ÇOK TEHLİKELİ’
İnfluenza virüsünün damlacık yoluyla bulaştığını belirten Prof. Dr. Badur şu tavsiyelerde bulundu:
“Öksürüp hapşıran kişi, virüs içeren çok sayıda damlacığı etrafa yayar. Bu damlacıkların ağız, burun, gözler ya da ellerimize ulaşması ile hastalık bulaşır. Bu nedenle gripli bir kişi virüsü etrafa yaymamak için öksürüp hapşırırken ağzını bir mendille, mendil bulamıyorsa kolları ile kapatmalıdır. Ellere hapşırmak en tehlikeli olanıdır. Ellere bulaşan virüs buradan dokunulan her yere yayılır. Gripli kişi sık sık ellerini yıkamalıdır. Su ve sabun bulunamadığı durumda el antiseptikleri ile eller ovalanarak da paklık sağlanabilir. Gribin toplumda yayılmaması için virüsün en çok saçıldığı hastalığın erken günlerinde okula, işe gidilmeyip konutta istirahat edilmelidir. Mesken halkını korumak için eller sık sık yıkanmalı, oda havalandırılmalıdır. Bilhassa yakınında hastalığın ağır seyretmesi riski olan şahıslar varsa, hasta kişinin maske takması faydalı olacaktır. Maske ağız ve burunu tam kapamalı, ıslandığında değiştirilip eller yıkanmalıdır.”
Gribin tüm yaştaki bireyleri etkilediğini; okul devamsızlıklarına ve iş kayıplarına neden olduğunu söyleyen Prof. Dr. Badur, “Ancak bilhassa hamileler, 50 yaş üstündekiler, 5 yaş altındakiler, akciğer, kalp hastalığı olanlar, böbrek, karaciğer yetmezliği olanlar, kanser, diyabet üzere hastalıklar yahut ilaçlar nedeniyle bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar, organ nakli yapılanlar ve çok şişman şahıslar gripten daha çok etkilenirler. Bu bireylerde grip hastaneye yatışlara, hatta ölümlere neden olmaktadır” dedi.
GRİP AŞISI NE VAKİT YAPILMALIDIR
Grip aşısının ülkemizin de yer aldığı kuzey yarımkürede, sonbahar aylarında, grip aktivitesi başlamadan uygulanması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Badur, “Özellikle okulların açılması ve havaların serinlemesi ile açık alanlardan kapalı ortamlara geçiş süreci, gribin yaygınlaştığı devirlerdir. Bu bağlamda ekim-kasım ayları aşılanmak için en uygun vakit dilimidir. Lakin global ısınma problemine bağlı olarak grip aktivitesi, ülkemizin de bulunduğu coğrafyada gitgide daha geç başlamakta buna rağmen mayıs ayı sonuna dek devam etmektedir. Ülkemizde Ulusal Sentinel Sürveyans Ağı ile grip hastalığı izlenmektedir. Bu ağ, DSÖ’nün Küresel İnfluenza Sürveyans ve Cevap Sistemi ile de temaslıdır. Buna nazaran grip aktivitesi her yıl ekim-kasım aylarında başlayarak şubat ayında doruğa ulaşmakta olup, nisan-mayıs aylarını kapsayan devirde de sık görülmektedir. Bu durumda vaktinde aşı olmayanların dönemin ilerleyen periyotlarında de grip aşılarını olabilecekleri unutulmamalıdır” tabirlerini kullandı.
‘HER YIL AŞI OLUNMASI GEREKİR’
Grip aşısının her yıl ve tek doz halinde uygulandığını kaydeden Prof. Dr. Badur, “Tek farklı yaklaşım birinci sefer bu aşının uygulanacağı çocuklar için geçerlidir ve kendilerine bir ay orta ile iki kere yarım doz aşı uygulanır. Grip hastalığının geçirilmesiyle yahut aşılama ile oluşan bağışıklık uzun soluklu değildir. Aşılanan yahut hastalığı geçiren bireyler bir sonraki grip mevsiminde, hatta birebir dönemde hastalığa tekrar yakalanabilir. Ayrıyeten, virüsün yapısı değiştiği için, takip bilgilerinden elde edilen bilgilere nazaran aşı içeriği her yıl yenilenmektedir. Bu nedenle mevsimsel gripten korunmak için her yıl aşı olunması gerekir” dedi.
‘SEZON İÇİNDE GRİP OLANLAR DA AŞI OLMALIDIR’
Daha evvel aşısı olmayan ve dönem içinde grip geçiren bir bireyin de grip aşısı olması gerektiğini söz eden Prof. Dr. Badur, “Grip aşısı içeriğine nazaran üç/dört farklı influenza virüsüne karşı muhafaza sağlar. Doğal yolla geçirilen bir influenza enfeksiyonu ise başka alt tiplere karşı çapraz bağışıklık oluşturmaz. Bu nedenle, bilhassa risk altındaki bireylerde, daha evvel aşı uygulanmamışsa grip hastalığı sonrasında da aşılanma önerilmelidir” diye konuştu.
