Netanyahu, Suriye konusunun ülkesinin çıkarları doğrultusunda ilerlemesinden aldığı güçle yeni amacını Trump’la yüz yüze paylaştı: İran’ı tehdit ögesi olmaktan tümüyle çıkarmak. ABD idaresi, İslam dünyası içinde Şii-Sünni aksiliğinin canlı durması için İran’daki rejiminin dini kimliğinin sürmesini lakin biraz törpülenmesini istiyor. Bunun için son Şah İstek Pehlevi’nin birebir ismi taşıyan oğlunun hazırlandığı bile konuşuluyor. Son vakitlerde oğul Pehlevi’nin, İsrail’le sorunu olmadığını vurgulayan konuşmalar yaptığı dikkati çekiyor.
Trump vazifeye gelmeden evvel ana amacının Çin’le iktisat savaşına girmek olduğu konuşuluyordu. O denli başladı. Trump’ın Ortadoğu siyasetini İsrail’in çıkarlarını gözetecek yere oturtacağı, öteki detaylara yolda bakacağı konuşuluyor.
ABD’nin “ötekiler” dediği şey başta PKK-YPG olmak üzere Türkiye’nin yaşamsal çıkarlarıyla ilgili. İsrail ise İran rejimindeki “yarım” değişiklikle yetinmiyor, bilhassa İran’ın nükleer gücünü tümüyle bitiren bir operasyon zincirinde ısrar ediyor.
İSRAİL PAS GEÇİLMİŞ
Erdoğan’ın Suriye geçici yönetiminin devlet başkanı Şara ile görüşmesinde ise âlâ niyet temennilerinden ve bağları ileri götürme beyanından öte yeni bir şey görünmüyor. Diplomatik kaynaklardan edindiğimiz bilgilere nazaran, Erdoğan-Şara görüşmesinin basın toplantısı kısmında hiç gündeme gelmeyen İsrail konusu kapalı kısımda de konuşulmadı. Şara toprak bütünlüğünün değerinden kelam etmesine rağmen İsrail’in Golan’da üsler kurmasına, Şam yakınlarına kadar gelmesine hiç değinmedi. YPG konusunda ise ABD tavrına dikkat çekti, üstü kapalı biçimde Türkiye’nin de operasyon ve gibisi sert bir adım atmadığına vurgu yaptı. Mevzunun milletlerarası bir hal aldığını, şu basamakta Şam idaresinin yaptırımlı bir davranışta bulunamayacağını söz etti.
FİLİSTİNLİLERİN DURUMU
Ortadoğu’da önümüzdeki devrin sancılı bir konusu da Gazze’deki Filistinlilerin durumu olacak. İsrail’in özgür bıraktığı 15 Filistinli esir evvelki gün Türkiye’ye getirildi. Bu durum akıllara 7 Ekim 2023’te Hamas’ın “Aksa Tufanı” ismini verdiği, İsrail’in çok sert karşılıkta bulunduğu süreçten sonra ABD’nin Türkiye’ye yaptığı, “Gazze’deki Filistinlilerin 500 bin kadarını Türkiye’ye gönderelim” argümanını getirdi. Türkiye’nin bu teklife, “Gazze’nin boşaltılması olur” telaşıyla olumsuz karşılık verdiği bilgisi kulislerde yer almıştı.
Netanyahu’nun, “ABD ile yeni bir Ortadoğu haritası yapacağız” açıklamasıyla Trump’ın ezber bozan sözleri birleşince 2025’in bölge için uzun ve sıcak geçeceğini söylemek mümkün. AKP iktidarının dış siyaseti Türkiye’yi uzun vakittir bu yapının modülü haline getirdi. Erdoğan’ın on yıl Mısır Devlet Başkanı Sisi’ye “katil-darbeci” yaftaları taktıktan sonra kırmızı halı siyasetine dönmesi İsrail’le de yaşanabilir!
