Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ortadoğu ve Afrika Özel Temsilcisi ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov ile Suriye Özel Temsilcisi Alexander Lavrentyev başkanlığındaki Rus diplomatik heyeti, Suriye’de geçen yıl Beşar Esad rejiminin devrilmesinin akabinde başşehir Şam’a birinci ziyareti gerçekleştirdi.
Açıklamada, “Rus tarafı, Suriye’de şu anda meydana gelen olumlu değişikliklere olan takviyesini bir sefer daha teyit etti. Görüşmelerde Rusya’nın tazminatlar ve tekrar yapılanmaya yardım üzere pratik önlemler yoluyla Suriye halkıyla münasebetlerin yine tesis edilmesindeki rolü üzerinde duruldu. Yeni idare ayrıyeten, bağların yine tesis edilmesinde geçmişteki yanılgıların göz önünde bulundurulması, Suriye halkının iradesine hürmet gösterilmesi ve Suriye’nin çıkarlarına hizmet edilmesi gerektiğini vurguladı” denildi.
Açıklamaya nazaran, Ahmed el-Şara “Suriye’nin geleceğinin adalet, haysiyet ve egemenlik temelinde şekillendirilmesi maksadıyla ilgili tüm taraflarla temaslarda bulunma taahhüdünü ilkesel olarak teyit etti.”
RUSYA’DAN GÖRÜŞMEYE AİT AÇIKLAMA
Bogdanov, Ahmed el-Şara ile görüşmesini yapan olarak nitelendirerek, “Toplantı çoğunlukla güzel geçti. Resmi öğlen yemeği de dahil olmak üzere üç saat sürdü. Görüşmeler çoğunlukla yapan ve âlâ bir atmosferde geçti. Fakat, Suriye’deki durumun ne kadar sıkıntı olduğunun farkındayız” tabirlerini kullandı.
Rus tarafının, Suriye’deki iç problemlerin kapsayıcı bir siyasi diyalog yoluyla çözülmesi gerektiğini lisana getirdiğini belirten Bogdanov, Rusya’nın Suriye’ye yönelik yaklaşımının ilkesel olarak değişmediğini ve Moskova’nın ülkenin birliğine, toprak bütünlüğüne ve egemenliğine verdiği dayanakta dengeli olduğunu söyledi.
Bogdanov, “Son olaylar sırasında vatandaşlarımızın ve tesislerimizin ziyan görmemiş olmasından duyduğumuz memnuniyeti lisana getirdik. Bu siyasetin devam edeceğini ve Suriye’deki çıkarlarımızın etkilenmeyeceğini umduğumuzu söz ettik” diye konuştu.
“RUS ÜSLERİNİN DURUMU MÜZAKERE GEREKTİRİYOR”
Bogdanov, Suriye’deki Rus askeri üslerinin korunması konusunun daha fazla istişare gerektirdiğini ve tarafların bu istişarelere devam etme konusunda mutabık kaldıklarını söz ederek, “Hiçbir şey değişmedi. Bu bahis ek müzakereler gerektiriyor. İşbirliğimizin her konusunda ayrıntılı istişarelere devam etme konusunda mutabık kaldık” dedi.
Görüşmede, “ilişkilerimizin klâsik dostça niteliği” ve “Rusya ve Suriye halkları ortasındaki dostluk ve işbirliği bağlarının” masaya yatırıldığını kaydeden Bogdanov, “Ticari ve ekonomik bağları da ele aldık. Suriye ile karşılıklı yarar sağlayan bir işbirliği kurmaya hazırız” sözlerini kullandı.
Rus deniz lojistik üssünün bulunduğu Suriye’nin Tartus Limanı konusunda bir muahedeye varılması konusunun büsbütün teknik olduğunu ve tarafların bu bahiste görüşmelerde bulunduğunu lisana getiren Bogdanov, “Bu büsbütün teknik bir sorun, şirketimizin çalışmalarıyla ilgili. Karşılıklı olarak kabul edilebilir tahliller bulunabileceğini düşünüyorum” dedi.
Bogdanov, “Biz her şeyi açıkladık. Heyetimizde SGT Engineering ve United Grain Company temsilcileri de vardı. Suriye idaresine her şeyi anlattılar ve muahedeler temelinde işbirliğini sürdürmeye hazır olduklarını tabir ettiler. Bu husus uzman istişareleri gerektiriyor” diye konuştu.
TARTUS LİMANI ANLAŞMASI
Suriye eski Ulaştırma Bakanı Ali Hamud, Nisan 2019’da Rus şirketi Stroytransgaz ile Suriye’nin en büyük limanı olan Tartus Limanı’nın genişletilmesini öngören 49 yıl vadeli yatırım muahedesi imzaladıklarını ve Rusların, 500 milyon doların üzerinde yatırım yapacağını duyurmuştu.
Hamud, “Stroytransgaz ile limanın idaresi ve geliştirilmesini öngören yatırım mutabakatı imzalandı. Limanın kiralanması yahut takas edilmesi kelam konusu değil. Proje, limanın kuzey istikametinde genişletilmesini öngörüyor. Limanın geliştirilmesiyle ilgili tüm işler, altyapının yenilenmesi ve mevcut 4 milyon tonluk hacmin 38 milyon tona çıkarılması için gerçekleştirilecek yeni liman inşaatı projenin kapsamında yer alıyor” sözlerini kullandı.
Anlaşma kapsamındaki işler için 500 milyon doların üzerinde yatırım yapılacağını belirten Hamud, “Projede memleketler arası ölçekli bir şirketin yer alması, Tartus’a büyük gemileri çekebilir ve yaptırımlar nedeniyle Suriye üzerinde oluşturulan ekonomik ablukanın tesirini azaltabilir” dedi.
ANLAŞMA FESHEDİLDİ
Suriye geçiş hükümeti, 22 Ocak’ta Tartus Limanı’nın işletilmesi için bir Rus şirketiyle imzalanan mukaveleyi feshettiğini ve şirketin ülkeyi terk etmesini talep ettiğini bildirdi.
Tartus Gümrük Müdürü Riyad Judi, Al Watan’a yaptığı açıklamada, “Tartus Limanı için bir Rus şirketiyle imzalanan yatırım muahedesi iptal edildi. Limandan elde edilecek tüm gelirler Suriye devletinin çıkarları doğrultusunda kullanılacaktır” sözlerini kullandı.
Judi, şu anda limanın yine yapılandırıldığını ve tam olarak faaliyete geçmesi için teşebbüslerde bulunulduğunu da kelamlarına ekledi.
