İkinci Dünya Savaşı sırasında Yahudi bir koleksiyoncudan çalınan bir tablo, 80 yıl sonra Arjantin’de bir Nazi yetkilisinin kızının meskeninde ortaya çıktı.
İtalyan ressam Giuseppe Ghislandi’nin “Bir Leydinin Portresi” isimli yapıtı, Nazi işgali altındaki Hollanda’da sanat koleksiyoncusu Jacques Goudstikker’in koleksiyonundan zorla alınmıştı.
Tablo, geçtiğimiz günlerde Arjantin’de bir emlak sitesinde satışa çıkarılan villanın fotoğraflarında, koltuğun üzerinde asılı halde görüldü.
Amsterdamlı sanat tüccarı Goudstikker, Nazi zulmünden kaçan Musevilere yardım ediyordu. Fakat Mayıs 1940’ta İngiltere’ye kaçmaya çalışırken bir gemide hayatını kaybetti.
Goudstikker’in en az 800 yapıtı, Nazi başkanlarından Hermann Goering tarafından yağmalandı. Hollanda hükümeti 2000’li yıllarda yaklaşık 200 tabloyu mirasçılara iade etti. Lakin yüzlerce eser hâlâ kayıp.
NAZİ DANIŞMANININ MİRASI
Tablonun, Goering’in finans danışmanı Friedrich Kadgien’in ailesine ilişkin olduğu ortaya çıktı. Kadgien savaş sonrası Arjantin’e kaçmış, 1979’da orada ölmüştü.
CIA arşivlerinde ise Kadgien için, “Gerçek bir Nazi değil, lakin en düşük düzeyden bir yılan” sözü yer alıyor.
“Bir Leydinin Portresi”, hem Hollanda hükümetinin hem de memleketler arası listelerin “Nazi yağması altında kaybolan eserleri” ortasında yer alıyor.
Uzmanlar, tabloda ölçülerin ve renklerin yepyeni yapıtla birebir uyuştuğunu belirtiyor. Kesin delilin, tablonun art kısmındaki işaret ve etiketlerle teyit edileceği söz edildi.
Sanat tüccarının gelini Marei von Saher (81), tabloyu geri almak için türel süreci başlatacaklarını açıkladı:
“Arayışım 1990’ların sonunda başladı ve vazgeçmeyeceğim. Maksadımız Jacques Goudstikker’in koleksiyonundan çalınan tüm yapıtları geri getirip mirasını iade etmek.”
BİR BAŞKA KAYIP ESER DE BULUNDU
Hollandalı araştırmacılar ayrıyeten Kadgien’in başka kızının toplumsal medya hesabında, 17. yüzyıl ressamı Abraham Mignon’a ilişkin çiçek tablosunu tespit etti.
Bu yapıtın de Nazi yağması altında kaybolan sanat yapıtları listesinde bulunduğu belirtildi.
