Danimarka-ABD arasında ‘Grönland’ gerilimi: Trump’tan ‘koruyacağız’ mesajı!
ABD’nin yeni Başkanı Donald Trump’ın tartışma yaratan Grönland hakkındaki davetleri devam ediyor.
Trump, son olarak Grönland halkının, ABD’ye katılmaktan yarar sağlayacağını söyledi.
Trump, “Grönland inanılmaz bir yer ve şayet ulusumuzun bir modülü olursa ve olduğunda beşerler bundan muazzam yarar sağlayacaktır. Onu koruyacağız ve çok makûs niyetli bir dış dünyaya karşı el üstünde tutacağız” sözlerini kullandı.
Trump ayrıyeten, oğlu Donald Trump Jr’ın “en süper bölgelerden ve turistik yerlerden kimilerini ziyaret etmek üzere” Grönland’a gideceğini de doğruladı.
TRUMP’IN OĞLU, ADA’YI ZİYARET EDECEK
Daha evvel Danmarks radyosu Donald Trump Jr’ın Salı günü Grönland’ı ziyaret edeceğini bildirmişti. Yayın kuruluşuna nazaran, Donald Trump Jr ile Grönland hükümeti üyeleri ortasında rastgele bir görüşme planlanmıyor.
Grönland’ın kamu yayıncısı KNR ise bu beklenmedik ziyaretin Grönland’ın Danimarka ile gelecekteki alakasına dair ağır siyasi tartışmaların yaşandığı bir periyoda denk geldiğine dikkat çekti.
Danimarka hükümetinden bir kaynak, CNN’e yaptığı açıklamada, Trump’ın oğlunun Grönland’ı ziyaret edeceğini doğruladı, lakin “resmi bir ziyaret olmadığını” belirtti.
Tartışmalar, Grönland Başbakanı Mute Egede’nin yeni yıl konuşmasında Grönland’ın, Danimarka’dan bağımsızlığını istemesi gerektiğini söylemesinin akabinde başladı.
Grönland Başbakanı Mute Bourup Egede, Trump’ın Ada’nın ABD denetiminde olması gerektiğine ait açıklamalarına, “Biz satılık değiliz ve asla olmayacağız” kelamlarıyla reaksiyon göstermişti.
Grönland, 1979’da Danimarka’dan özerkliğini elde etmesine karşın dışişleri, güvenlik ve mali hususlarda hala bu ülkeye bağlı.
Fotoğraf: İkinci Dünya Savaşı sırasında Grönland’daki ABD’ye ilişkin eski hava üsleri
KRALİYET ARMASI DEĞİŞTİRİLDİ
Trump’ın Grönland çıkışlarının akabinde Danimarka Hükümdarı, kraliyet armasını Grönland ve Faroe Adaları’nı daha bariz bir halde öne çıkaracak formda değiştirdi.
Annesi Kraliçe Margrethe’nin 2023 yılbaşı gecesi vazifesi bırakmasının akabinde yerine geçen Kral Frederik, özerk Danimarka topraklarını ve eski kolonileri Danimarka krallığı içinde tutma niyetini açıkça söz etti.
500 yıl boyunca Danimarka kraliyet armalarında, 1397-1523 yılları ortasında Danimarka’dan yönetilen Danimarka, Norveç ve İsveç ortasındaki Kalmar Birliği’nin sembolü olan üç taç yer alıyordu. Bu taçlar birebir vakitte komşusu İsveç’in de kıymetli bir sembolü.
Ancak güncellenmiş versiyonda taçlar kaldırılmış ve yerine sırasıyla Grönland ve Faroe Adaları’nı sembolize etmek üzere daha evvel olduğundan daha besbelli bir kutup ayısı ve koç yerleştirildi.
Bu atılım, Grönland ve onun dış ve güvenlik siyasetini denetim etmeye devam eden Danimarka ile bağlantıları konusunda gerginliğin arttığı bir devirde geldi.
Kraliyet armaları 1819’dan bu yana 1903, 1948 ve 1972 yıllarında olmak üzere üç defa değiştirildi.
DANİMARKA BÖLGEDEKİ VARLIĞINI GÜÇLENDİRİYOR
Danimarka Savunma Bakanı Troels Lund Poulsen, yeni savunma paketi açıkladı.
Uzun yıllar boyunca Kuzey Kutbu’na gereğince yatırım yapmadıklarını kaydeden Poulsen, bölgede “daha güçlü bir varlık” sergilemeyi hedeflediklerini belirtti.
Poulsen, Grönland için hazırlanan paket kapsamında bölgeye iki devriye gemisi, iki uzun menzilli insansız hava aracı ve kızaklı köpekler sevk edileceği bilgisini paylaştı.
ABD İÇİN NEDEN DEĞERLİ?
Grönland’a ilgisini gizlemeyen ABD, bilhassa soğuk savaş devrinde buraya kıymetli yatırımlar yaparak ve askeri üs kurarak bölgedeki varlığını güçlendirdi.
ABD uzun vakittir Grönland’da yer alan ve füze taarruzlarına karşı erken ikaz sistemleri için kritik kıymete sahip Thule Hava Üssü aracılığıyla bu bölgede askeri varlığını sürdürüyor.
Üssün stratejik pozisyonu ABD’nin Kuzey Kutbu’ndaki ve Atlantik’teki faaliyetleri izlemesine imkan tanıyarak ulusal güvenliğini sağlamasına yardımcı oluyor.
Askeri korkuların ötesinde, Grönland’ın mineraller, az toprak metalleri ve petrol rezervleri de dahil olmak üzere doğal kaynaklar açısından varlıklı olması da Ada’yı ABD için “çekici” kılıyor.
Ada’nın sahip olduğu kaynakların elektronik, yenilenebilir güç ve elektrikli araçlarda kullanılanlar başta olmak üzere ileri teknolojiler için gerekli mineraller olması dikkati çekiyor.
Grönland, değerli uranyum, altın, çinko ve başka kritik materyal rezervlerine sahipken ABD ise ender toprak mineralleri konusunda Çin’e olan bağımlılığını azaltmak istiyor.
ABD’nin Grönland’ın başşehri Nuuk’ta 1953’te kapattığı konsolosluğunu 2020’de tekrar açma kararı da “yenilenebilir güç ve maden kaynaklarıyla ilgili projelerde direkt irtibat ve işbirliğini kolaylaştırma” emeli olarak değerlendirildi.
