İktidarın “Terörsüz Türkiye” ismi ile çıktığı yeni süreç kapsamında, TBMM’de kurulan komisyona ne isim verileceği tartışma konusu.
MHP’nin “Millî Birlik ve Dayanışma Komisyonu”, AKP’nin “Terörsüz Türkiye Komisyonu” olarak isimlendirdiği komite için DEM Parti’nin tutumu ise “Terörsüz Türkiye” olmamasına yönelik. DEM Parti, kurulun isminde demokrasi ve barış kavramlarının geçmesini istiyor.
CHP’NİN İSİM ÖNERİSİ AŞİKÂR OLDU
CHP Küme Başkanvekili ve tıpkı vakitte kurul üyesi Murat Emir, partisinin isim teklifini açıkladı.
Emir, “Demokrasi, Adalet ve Toplumsal Mutabakat Komisyonu” teklifinde bulunduklarını belirtti.
“KOMİSYON ÖNERİSİ BİZİMDİ”
CHP Küme Başkanvekili Murat Buyruk, Meclis bünyesinde kurulan ve birinci toplantısını yarın yapacak kurula ait şunları söyledi:
“Bir kurul gerekliliği, bilhassa Kürt sorunu ve Türkiye’deki demokratikleşmenin önündeki problemlerin tespiti ve tahlili için asıl fonksiyon görmesi gereken yerin TBMM olduğunu, ulusal iradenin temsilcilerinin yani milletvekillerinin ve birebir vakitte söyleyecek kelamı olan herkesin; sivil toplumun, derneklerin, şehit yakınlarının, gazilerin, üniversitelerin, kanaat başkanlarının gelip konuşacağı ve toplumsal mutabakatı en geniş biçimde bulacağımız, herkesin tatmin olacağı ve toplumsal yaraları değişmeyeceğimiz, onaracağımız bir sürecin lakin ve fakat Meclis çatısı altında; şeffaf, dürüst, açık, halkın göz önünde yapılabileceğini öteden beri söylüyoruz. Komite önerisi bizimdi ve biz aslında bu mevzuda çalışmaları olan, hazırlığı olan bir parti olarak da bu komiteye girmekten elbette ki çekinmeyiz ve bu komitede vazifemizi yapacağız. Lakin bu kurulun nasıl çalışacağı son derece kıymetlidir. Şayet gaye nitekim Türkiye’nin silahların bırakıldığı, terörün sonsuza dek yok edildiği, demokrasinin yeşertildiği, özgürlüklerin genişletildiği, Anayasa’nın çiğnenmediği, AYM kararlarına uyulduğu bir süreci başlatacaksak bunun yeri bu komite olmalıdır ve bu lakin bu kurulda konuşularak yapılabilir. Lakin bunun için öncelikle komitenin isminden başlayarak nasıl çalışacağı, gündemini nasıl belirleyeceği, kararlarını nasıl alacağı ve nasıl şeffaflığı sağlayacağı bizim için son derece kıymetlidir ve kırmızı çizgilerimizdir.
Biz birinci koşul olarak eşit temsiliyet ve nitelikli çoğunluğu önermiştik. Nitelikli çoğunluk konusunda olumlu bir yaklaşım olduğu kelamını alarak bu kurula birinci adımımızı atıyoruz. Lakin şunun anlaşılması lazım: Tekraren söylediğimiz, her gün söylediğimiz, açıklıkla söylediğimiz, kapalı kapılar arkasındaki muhataplarımıza toplantılarda söylediğimiz lakin kamuoyuna açık olarak da her vakit söz ettiğimiz şu gerçekliklerin bir defa daha altını çizmek isterim: Komitenin ismi çok kıymetlidir. Bu kurulun isminde ‘demokrasi’ ve ‘adalet’ kesinlikle olmalıdır. Zira demokrasi ve adalet olmaksızın Türkiye’deki kardeşliği, toplumsal barışı inşa etmemiz, kalıcı bir biçimde yerleştirmemiz olanaksızdır. Türkiye’nin bütünü için, 86 milyon için, tüm vilayetlerimiz için natürel Kürt sorunu gören, tespit eden, anlayan, tahliline dönük demokratik adımlar atmaktan çekinmeyen lakin bütün bunları yaparken tüm Türkiye’ye de demokrasi öneren, tüm Türkiye’deki demokrasi çıtamızı yükseltmeyi öneren, birebir vakitte içinde bulunduğumuz 19 Mart yargı darbesini bertaraf edecek, birebir vakitte AYM kararlarının ihlal edilmesini ortadan kaldıracak, seçilmişlerin cezaevinde tutulmasını ortadan kaldıracak bir süreci başlatmak zorundayız.
“KOMİSYONUN EMELİ TÜRKİYE’DE ADALETİ, DEMOKRASİYİ, ÖZGÜRLÜKLERİ YİNE YEŞERTMEK OLMALIDIR”
Bunu bir yasaya, bir maksada, bir ajandaya bağladığınızda bu komite gayesine ulaşamaz. Tam da bu nedenle isminden başlayarak kurulun emeli da hakikat tanım edilmelidir. Kurulun hedefi kesinlikle Türkiye’de adaleti, demokrasiyi, özgürlükleri yine yeşertmek olmalıdır. Bunları yaptığımız vakit toplumsal barışımızı ve kardeşliğimizi onarabiliriz. Diğer türlü olacak işler Türkiye’de yaraya merhem olmaz ve boşuna vakit sarf etmiş, gayret sarf etmiş oluruz ve Türkiye Allah korusun şu durumundan geriye giderse de çok daha olumsuz sonuçlarla karşılaşır. Bu nedenle herkesin sorumlu ve aklı başında davranmasını bekliyoruz.
“KOMİSYONUN GÜNDEMİNİ KENDİSİNİN BELİRLEMESİNDEN YANAYIZ”
Bir öteki nokta komitenin gündemini nasıl belirleyeceğidir. Şayet birileri kendi gündemlerini, kendi yol haritalarını, kendi üzerine mutabık oldukları kimi metinleri Meclis komitesine getirip dayatacaklarsa hiç boşuna bu işe girişmesinler. Biz bu komitenin kendi gündemini kesinlikle kendisinin belirlemesinden yanayız. Komite gündemini belirlemelidir, motamot Genel Konsey çalışmalarında olduğu üzere. Meclis çalışmalarında gündem belirlemek, muhalefetle iktidarın ortak yapacağı bir şeydir ve ‘gündeme ortak olmak’ diye bir kavram vardır. Meclis gündemi, kurul gündemi, yasal kurullar yahut bizim bu kuracağımız komite kesinlikle gündemini kendisi belirlemelidir. Buna uygun bir sistem kurulması koşuldur. Öteki türlü oburlarının gündemine tabi olacak, oburlarının gündemiyle sonlu kalacak bir CHP asla olmayacaktır.
“CHP HER VAKİT DOĞRUNUN YANINDA OLMAK İÇİN GAYRET EDER, HERKES MÜSTERİH OLSUN”
Aynı biçimde bu kurul çalışmalarının nasıl şeffaflığını sağlanacağı da değerli bir sorudur. Bu çalışmalar kesinlikle şeffaf olmalıdır, Türkiye’nin göz önünde olmalıdır, milletin göz önünde olmalıdır. Herkes kimin ne söylediğini, ne söylemediğini, nerede durduğunu açıkça görmelidir. Bizim halkımızdan saklayacağımız hiçbir bâtın ajandamız yoktur ve olmamıştır. Bu nedenle tam bir açıklık, tam bir şeffaflık talep ediyoruz ve bunun olması için de hem bugün hem yarın gayret edeceğiz. Eminim -ki olumlu tarafından bakmak istiyorum- Sayın Meclis Başkanı bu kurulun kurulmasında önayak olan ve bu komitenin kurulmasına katkı veren başka partiler şayet bu komite çalışmaları demokrasiyi yükseltsin, adaletsizlikleri gidersin, acil 19 Mart yargı darbesi süreci, Can Atalay’ın cezaevinde tutulması, Selahattin Demirtaş’ın cezaevinde tutulması, Seyahat tutuklarının cezaevinde tutulması, Osman Kavala’nın cezaevinde tutulması ve buna misal birçok hukuksuzluğu giderecek adımlar atılmasına önayak olur. Bu yapılmak isteniyorsa, bu formda toplumsal barışımız ve kardeşliğimiz inşa edilmek isteniyorsa biz varız. Lakin dar gündemlerini kapalı kapıları akabinde, bir ajanda doğrultusunda geçirmek istiyorlarsa CHP her vakit yanlışsız şeylerin yanında olmak için uğraş eder, uğraşını esirgemez ancak yanlış bir şeyin yanında da asla olmayacaktır, herkes müsterih olsun, halkımız rahat olsun.
“BİZİM OLDUĞUMUZ BİR KURULDA ANAYASA TARTIŞMASI ASLA OLAMAYACAKTIR”
Şunun da bir kere daha altını çizmek isterim: Kamuoyunda bir algı yaratılıyor. Bunun bir kısmını uygun niyetli sayabiliriz fakat bir kısmı arka niyetli. Bizden sonra ne yaparlar bilmem, bizim dışımızda ne yaparlar bilmem fakat bizim olduğumuz bir komitede Anayasa tartışması asla olamayacaktır, herkes bunu bu türlü bilsin. Bizim o komitedeki varlık sebebimizin birisi de Cumhuriyet’in temel kolonlarına kimseye dokundurtmamaktır. Bu bahiste herkesin içinin rahat olması ve bir algı yanıltmasına maruz kalmamasını bilhassa rica ederim.”
“İSİM TEKLİFİMİZ: ‘DEMOKRASİ, ADALET VE TOPLUMSAL MUTABAKAT KOMİSYONU’”
Emir, açıklamalarının akabinde basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
Buyruk, kurul için CHP’nin isim teklifinin sorulması üzerine şunları söyledi:
“Bizim, ‘Demokrasi, Eşitlik ve Toplumsal Mutabakat’ üzere bir teklifimiz var lakin bizim için demokrasi ve adalet olmazsa olmazımızdır. Demokrasi ve adalet kavramlarının kesinlikle bu isim içerisinde olması gerekir. Bizim teklifimiz: ‘Demokrasi, Adalet ve Toplumsal Mutabakat Komitesi.’”
Emir, “Komisyonun isminde adalet sözünün yer almaması durumunda değerlendirmeniz ne olur” sorusuna şu karşılığı verdi:
“Bugün biz Sayın Meclis Başkanı ile küme başkanvekilleri olarak bir toplantı yapacağız. Şimdiden bu mevzuda bir yorum yapmak istemem lakin Türkiye’de neye gereksinim olduğunun anlaşılması lazım çok net bir halde hemen. Türkiye’de toplumsal barışı sağlamak üzere kimi kimi demokratik adımların atılması gerekiyor. Bunun yanında adalet açlığımızı giderecek, adalete susuzluğumuzu giderecek acil adımların atılması gerekiyor. Ve hemen demokratik siyaseti genişleten ve demokrasiyi yükselten adımların atılması gerekiyor. Bir darbe sürecinin içerisindeyiz. Neye muhtaçlığımız varsa bu kurul onlara el atmak durumundadır ve ne yapacaksa da isminde onlar olmalıdır. Münasebetiyle adaleti, toplumsal barışı ve demokrasiyi hedefleyecek bir komitenin ismi da elbette ki bu kavramlarla içkinleşmiş bir isim olmak zorundadır.”
“MUTLAKA ŞEFFAFLIĞI SAĞLARIZ. ŞEFFAFLIĞIN OLMADIĞI YERDE DE OLMAYIZ”
Emir, “Basına açık olması istikametinde CHP’nin talebi olacak mı” sorusuna karşılık, “Kesinlikle olacak. Bizim talebimiz kesinlikle şeffaf olmasıdır. Şeffaflıktan bizim geri adım atmamız kelam konusu bile değildir. Lakin şeffaflığın nasıl sağlanacağı konusunda biz ilkesel duruşumuzu gösteriyoruz lakin bugün toplanacağız, yarın toplanacağız, müzakere edeceğiz. Bir müzakereyi yürütmeden komitenin yerine geçip motamot Abdullah Güler’in yaptığı üzere bir kabalık yapmak istemem. Fakat biz ilkesel olarak kesinlikle şeffaflığı sağlarız. Şeffaflığın olmadığı yerde de olmayız” dedi.
“ISRARLA ÜZERİNDE DURACAĞIMIZ SAYI ÜÇTE İKİDİR”
Murat Buyruk, “Karar alma sayısını belirlemek için CHP bir önerge verecek mi” sorusunu şöyle yanıtladı:
“Komisyon 51 kişi, burada bir tereddüt yok. Anayasa’yı bilen, İç Tüzük’ü bilen herkes bu hususta hemfikir olacaktır ki bir sandalyenin ilgili parti tarafından doldurulmamış olması onları yok varsaymaz. O koltuk orada boş durur, hatta tahminen gereğinde YETERLİ Partili arkadaşlar da şayet süreçle ilgili korkuları giderilirse gelip de oturabilirler de. Hasebiyle burada nitelikli çoğunluktan kasıt toplam sayının salt çoğunluğu geçen bir sayıda olmasıdır. Anayasa’da dörtte üç var, üçte iki var, beşte üç var. Bizim tercihimiz toplam sayının üçte ikisidir. Burada bir tartışma yok. Bunu da müzakere edeceğiz ancak bizim ısrarla üzerinde duracağımız sayı üçte ikidir.”
“HER DURUMA DÖNÜK OLARAK MUTFAK ÇALIŞMAMIZI EKSİKSİZ YAPTIK”
Emir “Cumhur İttifakı’nın kendi metinlerini dayatması durumunda CHP’nin buna yönelik bir planlaması var mı” sorusuna, şu cevabı verdi:
“Muhtemeldir ki yarınki birinci gündemimiz komitenin çalışma adap ve temelleri olacaktır. Bizim onunla ilgili çok detaylı hazırlığımız var. Hasebiyle biz her duruma dönük olarak mutfak çalışmamızı eksiksiz yaptık, öteden beri yapageliyoruz. Bizim daha altı ay evvel kurduğumuz kurulumuz zati bugünleri öngörerek çalışmalarını başlatmıştı. CHP’nin Kürt sorunu, demokratikleşme, insan hakları, özgürleşme, AYM kararlarına uyulmamasıyla ilgili 20 yıllık bir müktesebatı var. Bütün bunlar hazır, biz hazırız. Biz şunu görmek istiyoruz: ‘Samimiyetle, uygun niyetle, demokratik bir anlayışla Türkiye’nin şu acil meselelerine hakikaten el atalım’ deniyor mu, denmiyor mu? Şayet bu yapılıyorsa aslında uzlaşmak kolaydır. Şayet bu yapılmayacaksa da onun sonucunu şahsen Türkiye açısından bir kayıp sayarız.”
