İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay’ın ev sahipliğinde, CHP Genel Lider Yardımcıları Gökan Zeybek ve Murat Bakan ile Ege Belediyeler Birliği Lideri ve Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek, Aydın Büyükşehir Belediye Lideri Hasret Çerçioğlu, Denizli Büyükşehir Belediye Başkanı Bülent Nuri Çavuşoğlu ve Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Aras, Ege Denizi’ndeki sarsıntı hareketliliğiyle ilgili basın toplantısı düzenledi. Toplantıda Ege Denizi’ndeki sismik hareketlilik nedeniyle bölgedeki kentlerin risk altında olduğunu ve merkezi idarenin bu bahiste süratli aksiyon alması gerektiği vurgulandı. Zeybek ayrıyeten Lokal idarelerin kentsel dönüşüm için finansal dayanağa gereksinim duyduğunu belirterek, belediyelerin Vilayetler Bankası ve Hazine’den aldığı hisselerin kesilerek sıkıntı duruma düşürüldüğünü söyledi.
“EGE’DE RİSK BÜYÜK, SÜRATLİ AKSİYON ALINMALI”
CHP Mahallî İdarelerden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Gökan Zeybek, toplantıda yaptığı açıklamada, bilhassa Yunanistan’ın Centaurea Adası etrafında meydana gelen ağır sismik aktivitelerin Türkiye için önemli bir risk oluşturduğunu vurguladı. Yunanistan’ın tedbir aldığını fakat Türkiye’de merkezi idarenin hazırlıklarının yetersiz olduğunu belirten Zeybek, Cumhuriyet Halk Partisi’nin bölgedeki belediye liderleriyle birlikte bir kıymetlendirme toplantısı yaptığını tabir etti.
“DEPREM RAPORLARI ORTADA, ADIM ATILMIYOR”
Zeybek, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde geçmişte hazırlanan sarsıntı raporlarına dikkat çekerek, 2020 İzmir zelzelesi sonrası 278 sayfalık bir rapor ve 2023 Kahramanmaraş sarsıntısının akabinde hazırlanan 912 sayfalık bir raporun meclisten geçtiğini hatırlattı. Türkiye’de 6,7 milyon riskli konutun 20 yıl içinde dönüştürülmesi gerektiğinin raporlarda açıkça belirtildiğini vurgulayan Zeybek, buna karşın kâfi adım atılmadığını tabir etti.
“DEPREM İÇİN TOPLANAN VERGİLER ÖTEKİ ALANLARA AKTARILDI”
Deprem vergileriyle ilgili konuşan Zeybek, 2023 yılı raporlarında özel irtibat vergisi ismi altında 40 milyar doların üzerinde bir kaynağın toplandığını, fakat bu paranın kentsel dönüşüm ve afet riskinin azaltılması yerine diğer alanlara aktarıldığını söyledi. “Deprem riskini azaltmanın temel yollarından biri riskli yapı stokunun dönüştürülmesidir. Lakin bu alanda önemli bir kaynak eksikliği bulunmaktadır” dedi.
“BELEDİYELERE DAYANAK YERİNE ENGELLEME”
Yerel idarelerin kentsel dönüşüm için finansal dayanağa muhtaçlık duyduğunu belirten Zeybek, belediyelerin Vilayetler Bankası ve Hazine’den aldığı hisselerin kesilerek güç duruma düşürüldüğünü söyledi. Belediyelerin toplumsal konut projeleri ve kentsel dönüşüm çalışmalarında etkin rol alması için devletin uzun vadeli faizsiz krediler sağlaması gerektiğini belirten Zeybek, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 6306 sayılı yasa kapsamında kentsel dönüşüm yetkisini mahallî idarelere devretmemesinin büyük bir pürüz olduğunu söyledi. “Yerel idarelere tanınan imar planlama ve uygulama yetkisi giderek kısıtlanıyor. Bu da dönüşüm süreçlerini yavaşlatıyor” dedi.
“TSUNAMİ ERKEN İHTAR SİSTEMİ ŞART”
İzmir ve etrafında tsunamiye karşı bir erken ihtar sistemi bulunmadığını belirten Zeybek, bu hususta Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ile iş birliği yapılması gerektiğini vurguladı. “Bazı kentlerde bu sistem mevcut, lakin Ege kıyılarındaki tüm belediye sonlarında da hayata geçirilmesi gerekiyor” dedi.
“KÜLTÜREL MİRASIN GÜÇLENDİRİLMESİ GEREKİYOR”
Kentlerdeki tarihi yapılarla ilgili de konuşan Zeybek, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Kültür Varlıkları Müdafaa Kurulları’nın kentsel sit alanlarında yenileme projelerine mani çıkarmaması gerektiğini belirtti. “Deprem riski taşıyan tarihi yapılarda süratli kararlar alınmalı ve yurttaşların can güvenliği öncelik olmalıdır” dedi.
“HANGİ BASKI, ÇIKAR KÜMELERİ İSTEDİ?”
Tüm uzmanlara söylüyorum, zelzelenin tehditleri ortadayken, Türkiye’de yüzde 93 fay sınırı yerleşimi bildiği halde nasıl yönetmelikten geri adım atıyorsunuz, bunu yapmanıza sebep olan baskı, çıkar kümeleri kim, kamuoyuyla paylaşılmadır.
“MÜDÜRLERİMİZ LİDER ONAYI OLMADAN DAYANAK İSTEYEBİLİR”
Zeybek ayrıyeten, “İzmir’de toplandığımızda 14 Büyükşehir Belediyemizle, eşgüdüm toplantılarını tertipli yapıyoruz. Hangi ilin afet yardım takımları, acil kurtarma grupları ya da itfaiye takımlarının hangi ile sevk edilecek yetkisi AFAD’tadır. Lakin bugün yaptığımız toplantıda bir karar aldık; itfaiye müdürlüklerimiz, belediye liderlerinin onayı olmaksızın da gerek gördüğü ilin itfaiyesini arayabilir, dayanak isteyebilir. O ilin itfaiyesi de kendi belediye liderinden onay almadan takviye gönderebilir. İtfaiye ünitelerimiz kendi ortasında eşgüdümlü çalışacak” dedi.
