Çekya’da ceza yasasında yapılan kapsamlı değişiklikle, komünizmin propaganda ve örgütlenmesi resmi olarak yasaklandı.
Cumhurbaşkanı Petr Pavel tarafından imzalanan düzenleme, Nazizm, komünizm ve insan haklarını bastırmayı hedefleyen başka tüm ideolojileri tıpkı kategoride kıymetlendiriyor.
Yeni yasaya nazaran, bu çeşit ideolojileri “kuran, destekleyen ya da yayan” şahıslara 1 ila 5 yıl ortasında mahpus cezası verilebilecek.
“NAZİZM YABANCI, KOMÜNİZM BİZDEN DEĞİL”
Düzenleme, Çek hükümetine bağlı Totaliter Rejimler Araştırma Enstitüsü tarafından destekleniyor.
Yasa tasarısının eş müelliflerinden Michael Rataj, Çek toplumunda hâlâ Nazizm’in “yabancı bir Alman suçu” olarak görüldüğünü, komünizmin ise “bizim geçmişimiz” olduğu gerekçesiyle daha yumuşak değerlendirildiğini belirtti. Rataj, bu ikili standardın “mantıksız ve adaletsiz” olduğunu savundu.
Yasanın altına imzasını atan Cumhurbaşkanı Petr Pavel’in, geçmişte Komünist Parti üyesi olması dikkat çekti.
Pavel daha evvel bu üyeliği “gençlik hatası” olarak nitelendirmişti. Fakat muhalefet ve birtakım sivil toplum kuruluşları, bu durumu “ikiyüzlü ve siyasi” olarak yorumluyor.
KOMÜNİST PARTİ’DEN TEPKİ
Çekya’daki Komünist Parti (KSCM) ise yasaya sert tepki gösterdi. Parti tarafından yapılan açıklamada, bu atağın büsbütün “politik motivasyonlu” olduğu belirtilerek, “Bu, KSCM’yi yasa dışı ilan etmenin bir öteki başarısız teşebbüsü ve muhalefeti sindirme çabasıdır” denildi.
KSCM şu anda yaklaşık yüzde 5 oranında oy alıyor ve 2025 Ekim seçimlerinde tekrar parlamentoya girme talihi bulunuyor.
Çekya’nın bu atılımı, Polonya, Letonya ve Litvanya üzere ülkelerde uzun müddettir devam eden “de-komünizasyon” siyasetlerinin bir uzantısı olarak bedellendiriliyor. Bu ülkeler, Sovyet anıtlarını kaldırmak ve komünist sembolleri yasaklamak üzere adımlar atmıştı.
