Birleşmiş Milletler (BM) Genel Heyetinin, işgal altındaki Filistin topraklarından çekilmesi için İsrail’e verdiği 12 aylık müddet bugün sona erdi.
BM Genel Kurulunun, 18 Eylül 2024’te 10. acil özel gündemle toplanarak isimliği kararla İsrail’e verdiği 12 aylık müddet bugün doldu.
Uluslararası Adalet Divanının (UAD) 19 Temmuz 2024’teki müşavere görüşünde İsrail’in Filistin topraklarındaki işgalinin tümüyle hukuka alışılmamış olduğu ve işgali derhal sonlandırmasını içeren müracaat görüşünün BM Genel Konseyine taşınmasıyla alınan ve 14’e karşı 124 oy ile kabul edilen kararda İsrail’in 12 ay içerisinde işgali sonlandırması istendi.
dolmasına karşın, işgali sonlandırmak bir yana, yerleşim faaliyetlerini artırdığı ve Filistinlilere yönelik hücumlarını ve sistematik ihlalleri ağırlaştırması dikkati çekiyor.
BM GENEL ŞURA KARARININ İÇERİĞİ
BM Genel Kurulunun 18 Eylül 2024 tarihli kararında, UAD’nin Temmuz 2024’teki müşavere görüşünde İsrail aleyhine verilen türel yükümlülüklerin bağlayıcı niteliği teyit edilmişti.
Karar, ülkelerin diplomatik, ekonomik ve hukuksal araçlarla uyumluluğu sağlama yükümlülüğünü hatırlatırken, Filistinlilerden gasbedilen topraklarla ticaretin durdurulmasından, işgalle cürüm paydaşlığı yapan kişi ve kuruluşlara yaptırım uygulanmasına kadar geniş bir yelpazede önlemler öngörmüştü.
BM Genel Kurulu ayrıyeten, UAD’nin ortaya koyduğu sonuçları icra ettirmek için devletlerin diplomatik, ekonomik ve yasal yolları kullanması davetinde bulunmuştu.
UAD’NİN MÜRACAAT GÖRÜŞÜ
UAD, 19 Temmuz 2024’te verdiği müşavere görüşünde İsrail’in Gazze, Doğu Kudüs ve Batı Şeria’da işgalci olduğunu tespit ederek, İsrail’in Filistin topraklarındaki işgaline “en kısa müddette son vermesi” gerektiğini bildirmişti.
İsrail’in işgal ettiği topraklardaki yerleşim siyasetlerinin Cenevre Mukavelelerini ve milletlerarası teamül kurallarını ihlal ettiği tespitinde bulunan UAD, İsrail’in tüm yeni yerleşim faaliyetlerini derhal durdurması ve tüm yerleşimcileri işgal altındaki Filistin topraklarından tahliye etmesi gerektiğini kaydetmişti.
Divan, başka devletlerin İsrail’in işgal altındaki Filistin topraklarındaki yasa dışı varlığından kaynaklanan durumu “tanımama” ve “yardım yahut takviye sağlamama” yükümlülüğü olduğunu vurgulamıştı.
BM, bilhassa de görüşü talep eden Genel Şura ve Güvenlik Kurulu’nun, İsrail’in işgal ettiği Filistin topraklarındaki hukuksuz varlığına mümkün olan en kısa müddette son vermek için gereken kesin sistemleri ve ek hareketleri değerlendirmesi gerektiğini bildirmişti.
Türkiye, İsrail’in işgaline son vermesini isteyen UAD’nin müşavere görüşüne yazılı beyanda bulunmuş, 26 Şubat 2024’teki duruşmalarda kelamlı sunumunu yapmıştı.
