Ortadoğu’da hiçbir çatışma, yalnızca bir hudut sorunu değildir. Her savaş, her müdahale, her bomba sesi; katmanlı ve tarihî tansiyonların yankısıdır. Son günlerde Suriye’nin Süveyda bölgesinde yaşanan gelişmeler de bu kuralın bir istisnası değil.
İsrail’in bölgesel stratejisinde marjinalize edilmiş kümeler üzerinden nüfuz tesis etme eğilimi tarihî bir örüntü taşıyor. Lübnan iç savaşında Marunilerle kurulan ittifak ve Irak Kürtleri ile geliştirilen bağlantı hatırlanacak olursa Dürziler üzerinden şekillenen bu angajman, Tel Aviv’in azınlık kümeleri aracılığıyla ulusal idarelere karşı tesir kurma stratejisinin güncellenmiş bir versiyonudur.
Son yıllarda ortaya daha açıkça serilen, İsrail’in bölgede kendisine en ufak karşı koyma iradesi dahi gösteremeyecek küçük devletler istemesi. Küçük devletler de küçük ordulara gereksinim duyan, ekonomik olarak güçsüz potansiyel düşmanlar demek. Mevcut durumda İsrail’in, Suriye, İran ve Türkiye üzere ülkelerin parçalanmasını arzulaması herkesin bildiği bir sır.
BİLİNDİK DÖNGÜ
Bugünlerde Suriye’de yaşananlar, İsrail’in Fırat’a ulaşmak için “Davud Koridoru”nu bir uçtan Dürziler eliyle inşa etmesi. Öbür uçtan öbür bir azınlık ile yapbozun öbür modülünü birleştirme peşinde oldukları her geçen gün daha belirginleşiyor. İsrail, bu saldırıyı Dürzileri korumak için gerçekleştirdiğini tez ediyor. Dürziler, İsrail dışında, Lübnan ve Suriye’de de tesirli azınlık kümelerinden. İsrail, 1950’lerden bu yana kendisini “azınlıkların koruyucusu” olarak sunmakta. Fransa, İngiltere ve ABD üzere dış güçler, Ortadoğu’ya geldiklerinde evvel azınlıkları muhafaza mazeretiyle bölge ülkelerini zayıflatmayı, kendi çıkarlarını dayatmayı hedefledi. Bugün Suriye’de yine bu döngüyü yaşamaktayız.
ABD’nin takviyesiyle Beyrut, Şam, Tahran, Sana üzere başşehirleri bombalayabilen İsrail, artık bu noktada Ortadoğu’da siyaset belirleyen bir ülke olduğu inancına kapıldı. İsrail’in asli gayesi, Suriye’yi bölmek ve zayıflatmak, Dürziler, Kürtler ve Aleviler üzere azınlık kümeleri merkezi hükümete karşı kışkırtmak.
İsrail’in Gazze’deki soykırımını gündemden düşürmek için dikkatleri öbür istikamete çekme eforu da göz gerisi edilemez. Tüm bunların yanı sıra yolsuzluk davalarıyla köşeye sıkışan, kendisini iktidarda tutan ultra Ortodoks ortaklarının takviyesini yitirmek üzere olan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun bu atakları, ferdî çıkarlarının farklı boyutlarına da işaret ediyor.
Şam’a atılan füzeler, birebir vakitte dini, etnik ve stratejik fay çizgilerini amaç alıyor. İsrail’in Suriye taarruzları, bölgede yeni bir jeopolitik istikrar kurma gayretinin modülü. Bu ataklar, Suriye iç savaşının karmaşık yapısı ve bölgesel güç istikrarları göz önüne alındığında Süveyda’nın çok ötesine gidecek bir sürecin fitilini ateşleyebilir.
