Zaman ölçümünde temel aldığımız 24 saatlik gün kavramı, Dünya’nın dönüş suratına bağlı. Fakat gezegenimiz bu yaz hızlanıyor. Temmuz ve Ağustos aylarında Dünya’nın dönüşü, standart gün mühletinden yaklaşık 1.3 ila 1.5 milisaniye daha kısa sürecek.
GÜNLER MİLİSANİYELERLE KISALIYOR
Live Science’ın haberine nazaran, 22 Temmuz ve 5 Ağustos 2025 tarihlerinde Dünya’nın dönüş suratı artacak ve bu da her bir günün yaklaşık 1.3–1.5 milisaniye kısalmasına neden olacak.
Zaman ölçüm sitelerinden timeanddate.com, şimdiye kadar ölçülen en kısa günün 5 Temmuz 2024 olduğunu belirtiyor. O gün, Dünya dönüşünü 1.66 milisaniye daha erken tamamlamıştı. Evvelki rekor ise 30 Haziran 2022’de 1.59 milisaniyeydi.
NEDEN HIZLANIYORUZ?
Dünya’nın dönüş suratındaki bu artışın mümkün nedenlerinden biri Ay’ın pozisyonu. 22 Temmuz ve 5 Ağustos’ta Ay, Dünya’nın ekvatorundan en uzak noktada olacak.
Bu pozisyonda Ay’ın Dünya üzerindeki çekim tesiri zayıflıyor. Direnç azaldıkça gezegenin dönüşü bir ölçü hızlanıyor ve günler milisaniyelik de olsa kısalıyor. Uzmanlara nazaran ayrıyeten büyük zelzeleler de yer altı kütlesini tekrar dağıtarak gezegenin dönüş suratını etkileyebiliyor.
ZAMANIN KATILIĞI TEHLİKEDE Mİ?
Avustralya Ulusal Ölçüm Enstitüsü’nden Dr. Michael Wouters, insanlık tarihinde vaktin giderek daha hassas hesaplanması gerektiğini vurguluyor:
“Geçmişte ne vakit ekim yapılacağını bilmek kafiydi. Bugün ise atomik seviyede hassas saatlere gereksinim duyuyoruz.”
Wouters, laboratuvarlarında kullanılan atom saatlerinin biri vaktin kaynağını oluştururken, oburlarının onun doğruluğunu test ettiğini belirtiyor.
BİR SANİYEYİ GERİ ALMAK GÜNDEMDE
Dünya’nın dönüş suratının artması, kozmik vakitle (UTC) uyumlu olarak çalışan atom saatleriyle ortasında sapmalara neden oluyor.
Bu farkı dengelemek gayesiyle bugüne kadar 1972 ve 2016 yıllarında olmak üzere iki defa “artık saniye” eklendi. Fakat Dünya bu süratle dönmeye devam ederse, birinci defa bir saniyenin geri alınması gündeme gelebilir.
Wouters, “Birkaç saniyelik fark yüz yıl boyunca birikse bile beşerler bunu fark etmez” diyerek değişimin günlük hayatı etkilemeyeceğini söylüyor.
