Berlin’in ünlü gece kulüplerinin sonu mu geliyor?

Getty Images

Paris’in modası, Kopenhag’ın dizaynları, Berlin’in ise kulüpleri var.

Almanya’nın başşehri, eski Soğuk Savaş sığınaklarında geceler süren eğlencelerden, her şeyin hür olduğu ve sırf telefonların yasaklandığı etkinliklere kadar özgür ruhları cezbediyor ve dünyaya nasıl parti yapılacağını gösteriyor.

Tam da bu nedenle Almanya, Mart 2024’te Berlin’in tekno sahnesini ülkenin Ulusal Somut Olmayan Kültür Mirası listesine ekledi.

Ancak Kasım ayında, kentin kulüplerini temsil eden kâr gayesi gütmeyen çatı kuruluşu, Berlin’in süratle yükselen kiraları, değişen demografik yapısı ve soylulaştırılması nedeniyle kentteki yaklaşık 250 kulübün yarısının 2025 yılında kapanma riski altında olduğu ihtarında bulunan bir rapor yayımladı. Bu sayı, kulüp sahiplerinin dokuz ay evvel yaptığı anketten bu yana iki katına yükselmiş oldu.

Birçok manşette “partinin sonu” ilan edilse de Berlin’in kulüp kültürü turistlere etkin bir biçimde tanıtılıyor. Geçen ay, kentin İngilizce yayın yapan sanat ve kültür dergisi The Berliner de kentteki kulüp ortamını masaya yatırdı.

Raporu yayımlayan Kulüp Komitesi’nin sözcüsü Emiko Gejic’e nazaran “Berlin kültürünün ölümü” olarak isimlendirdiği sıkıntı yeni bir şey değil. Soylulaştırma ve kültürel alanların fiyatlandırılması yıllardır yaşanan bir durum.

Gejic’e nazaran yeni olan, Covid-19 salgınının yarattığı mali külfetler, enflasyon, artan işletme maliyetleri ve ziyaretçi sayısındaki düşüş ve bunların hepsi de kimi kulüp sahiplerinin havlu atmasına neden oldu.

Kamuoyuna yansıyan son kapanış Watergate idi. Kreuzberg’deki kulüp, 22 yılın akabinde artan ekonomik baskılara boyun eğerek geçen yılbaşı gecesi kepenk indirdi.

Getty Images Kreuzberg’de ünlü Watergate isimli kulüp geçen sene kapandı

Bazı kulüpler ise teker teker diğer sıkıntılarla karşılaştı. Bu problemlerin kimileri onları kapanmaya zorlarken, kimileri da varlıklarını tehdit etti.

Gejic, Berlin’in Rummelsburg bölgesinin yine yapılandırma planının Rummels Bucht isimli kulübün Eylül 2020’de kapanmaya zorladığını söylüyor.

A100 otoyolunun uzatılması planı ise Renate, Else, Neue Zukunft, about blank, Oxi ve Club Ost üzere kulüpleri tehdit edecek.

Getty Images Berlin’de pek çok kulübün önünde beklemesi saatler süren kuyruklar olabiliyor

Romanyalı teşebbüsçü Ani Anca, son 10 yıldır Berlin’e gece kulüplerinde eğlenmek için geliyor. Başlangıçta Berlin’in “kulüpçülüğün mekânı” olarak ünlenmesinin kendisini cezbettiğini söylüyor.

Yıllar önce Burning Man’de tanıştığı birtakım Berlinlilerin onu artık kapalı olan Rummelsbucht’un çabucak aşağısındaki depo şekli büyük bir yer olan Sisyphos’a götürmüş.

“Sisyphos benim hiç deneyimlemediğim bir şeydi” diyor Anca ve şöyle devam ediyor:

“Yani, Cumartesi gecesiydi ve Çarşamba gününden beri orada olan beşerlerle tanışmıştım.”

Anca, insanların kulübe bir şenliğe hazırlandıkları üzere geldiklerini, yanlarına yedek kıyafet, havlu ve yiyecek aldıklarını söylüyor.

“[Berlin’deki] kulüpler, kendinizi karanlık bir zindandan, eğlenceli bir kış konutuna kadar farklı dünyalara kaptırabileceğiniz biçimde tasarlandı. Beşerler bu yollarda farklı dünyalar ortasında yürürken pek çok sohbet de tabiatıyla ortaya çıkıyordu.”

Şehrin kulüp kültürünün vefatına dair son haberlerle birlikte Anca, Berlin’i nelerin beklediğini merak ediyor. Lakin kulüplerin sadık bir hayranı olsa da, değişimin gelmesine şaşırmıyor.

Getty Images

“Bence Berlin [kulüp] kültürünün gerilemesinin birçok farklı nedeni var” diyen Anca kelamlarını şöyle sürdürüyor:

“Her şeyden evvel jenerasyonlar ortasında bir değişim var. Bildiğimiz üzere, Y jenerasyonunun gerisinden gelen Z nesli çok daha sağlıklı bir hayat stiline sahip. Birçoğu içki içmiyor, Berlin’deki kulüp kültürünün ayrılmaz bir kesimi olduğunu göz arkası edemeyeceğimiz öteki hususları de kullanmıyor.”

Kulüp Kurulu tarafından hazırlanan öbür bir rapor, kulüp sahiplerinin aktardığına nazaran kitlenin ortalama yaşının hakikaten de 30 olduğunu ortaya koydu. Kulüplere gelenlerin yalnızca yüzde 9’unun 18-21 yaş ortasında olduğu iddia ediliyor. Gelen tüm kitle açısından ise kulüplerin yüzde 52’sinde bir düşüş var.

Her vakit ağır olan Alexanderplatz’ın çabucak köşesindeki bu arcade bar, küme aktifliklerine ve oyunlarla rahat bir gece geçirmeyi tercih eden genç kalabalığa hitap ediyor.

Boerman kulüp sahipleriyle empati kuruyor lakin Berlin’de kulüp kültürünün öleceğine dair kaygılar ise ona nazaran fazlaca abartılıyor.

Eğlence dalının aleyhine işleyen çok sayıda değişen faktörün olduğunu, bunların da meçhullüğü beraberinde getirdiğini söyleyen Boerman şunları söylüyor:

“Bunun gerilim ve karamsarlığa neden olması doğal, lakin Berlin bir kulüp kenti. Kulüpler her vakit var olacak. Ve bu zorluklar yalnızca kulüplere mahsus değil. Barları, restoranları ve öteki tüm cümbüş dünyasını etkiliyor. Berlin’de eğlenceyi bir bütün olarak desteklemenin bir yolunu bulmalıyız.”

Getty Images

Hem Boerman hem de Kunze, artan kiraların ve pandemiden bu yana şehrin parti ortamındaki değişikliklerin kulüpleri etkilediğini savunuyor. Örneğin Kunze, süratle artan bira fiyatlarının insanları gecede yalnızca bir içki içmeye zorladığını öne sürüyor.

Kunze, “Kulüpler bu formda ayakta kalamaz. Bilhassa de evvelden masalara saat başı içki şişeleri satan bu mekanlar” diyor.

Boerman, günün sonunda kulüplerin uzun vakittir hayatta kalmaları için değerli olan düşük kiralar ödeyerek evvelden terk edilmiş alanları artık satın alamayacağını yahut koruyamayacağını savunuyor.

“Şehrin kenar mahallelerinde terk edilmiş ya da metruk bir yere yerleşip de 12 saat boyunca kapıda kuyruk olan öbür hangi işletme var?” diye soruyor. Bununla birlikte, Berlin’deki kulüplerin yakın vakitte ortadan kalkacağını düşünmüyor.

“Kolay olmayacak lakin eminim kulüpler bu duruma ahenk sağlayacak ve ilerlemenin bir yolunu bulacak.”