Bakanlığın ‘pozitif’ dediği gümrük vergisinde asıl hesap ortaya çıktı!
Ticaret Bakanlığı, ABD’nin bazı ülkelere uygulayacağı yeni gümrük vergileriyle ilgili yazılı bir açıklama yaptı. Türkiye’nin başka ülkelere kıyasla daha düşük tarifeye tabi tutulduğu vurgulandı.
YENİ TARİFELER YÜRÜRLÜĞE GİRİYOR
Ticaret Bakanlığı’nın değerlendirmesinde, ABD ile ticaret muahedesi bulunmayan ülkelerin, ABD Başkanı Donald Trump’ın yayımladığı karar doğrultusunda 1 ağustos prestijiyle yürürlüğe giren yeni gümrük vergileriyle karşılaşacağı belirtildi. Kelam konusu karar kapsamında, dünya genelinde yüzde 15 ile 50 ortasında değişen oranlarda ek gümrük tarifeleri uygulanacak.
Açıklamada, Türkiye’nin bu süreçte öbür ülkelerden ayrışarak avantajlı bir durumda yer aldığı söz edilerek, “Türkiye müspet ayrıştı” denildi.
TÜRKİYE EN DÜŞÜK TARİFE UYGULANAN ÜLKELER ARASINDA
Bakanlık, Türkiye’nin en düşük gümrük vergisi uygulanan ülkelerden biri olmaya devam ettiğini belirterek şu değerlendirmede bulundu:
“Türkiye’nin düşük tarife kategorisinde yer alması:
- ABD nezdinde istikrarlı ve olumlu bir ticari ortak olarak değerlendirildiğini,
- Türk ihracatçısının global pazarlarda rekabet gücünü koruduğunu,
- Ve Türkiye’nin dış ticaretteki güçlü pozisyonunun sürdüğünü göstermektedir.
Bu durum, başta Asya ve Latin Amerika ülkeleri olmak üzere çok sayıda ülkeye kıyasla Türkiye açısından kıymetli bir avantaj yaratmaktadır.”
STRATEJİK DALLARDA MÜZAKERELER SÜRÜYOR
Bakanlık açıklamasında, Türkiye ile ABD ortasında “yapıcı temasların” sürdüğü vurgulanarak, bilhassa çelik, otomotiv ve bakır üzere stratejik dallarda uygulanan tarifelere ait görüşmelere dikkat çekildi. Türkiye lehine daha düşük oranlar sağlanması için teşebbüslerin sürdüğü belirtilirken, dokuma ve konfeksiyon dalında de yeni fırsatların oluşturulmaya çalışıldığı kaydedildi.
Açıklamanın devamında şu tabirlere yer verildi:
“Türkiye’nin önceliği, ABD ile yürütülen dış ticaretin öngörülebilir, adil ve sürdürülebilir bir çerçevede ilerlemesini sağlamaktır. ABD Başkanı tarafından yayımlanan son kararnamede de görüldüğü üzere, Türkiye müzakere süreci olumlu ilerleyen ülkeler ortasında yer almakta; bu da ikili ticaret bağlarında karşılıklı diyalog ve işbirliğinin güçlendiğini göstermektedir.”
“FORMÜLE NAZARAN TÜRKİYE’YE YÜZDE 4 VERGİ UYGULANMALI”
Ekonomist Mahfi Eğilmez, nisan ayında yayımladığı yazısında ABD’nin gümrük vergilerini belirlerken uyguladığı formüle dikkat çekmişti. Eğilmez, formülün dış ticaret açığına nazaran belirlendiğini belirterek şu değerlendirmeyi yapmıştı:
“Trump idaresinin gümrük vergilerini hesaplamakta kullandığı formül, her ne kadar öbür ülkelerin uyguladığı vergilerle irtibatlı bir hesaba dayandığı öne sürülse de, büsbütün ABD’nin o ülkelere karşı verdiği dış ticaret açığına dayanıyor. Formülü kolaylaştırılmış olarak şöylece yazabiliriz:
Uygulanacak Gümrük Vergisi = [(İlgili Ülkeye İhracat – İlgili Ülkeden İthalat) / (İlgili Ülkeden İthalat)] / 2″
Bu formüle nazaran yapılan örnek hesaplamalarda, Avrupa Birliği’ne uygulanacak vergi oranı yüzde 19,5 çıkarken, Türkiye için ise oran yüzde 4,2 düzeyinde hesaplandı. Eğilmez, şu sözleri kullandı:
“Türkiye’ye Uygulanacak Gümrük Vergisi = [(15,3 – 16,7) / 16,7] / 2 = 0,042 = % 4,2
Formüle nazaran Türkiye’ye yüzde 4 oranında gümrük vergisi uygulanması gerekirken, standart (asgari) gümrük vergisi yüzde 10 olarak belirlendiği için oran yüzde 10 olarak alınmış bulunuyor.”
Eğilmez’in yazısından yola çıkılarak yapılan değerlendirmelerde, ABD’nin formüle nazaran Avrupa Birliği’ne uygulaması gereken yüzde 19,5’lik gümrük vergisini daha düşük olan yüzde 15 düzeyine indirmesinin akabinde, Türkiye’ye uygulanması gereken yüzde 4,2 oranındaki gümrük vergisi yerine yüzde 357,14 oranında farkla yüzde 15’lik bir tarife belirlemesine karşın, bu durumun Ticaret Bakanlığı tarafından “Türkiye’nin pozitif ayrışması” ve “ABD ile işbirliğinin güçlenmesi” formunda yorumlanması dikkat çekti.
