HİÇ YILMAYAN BİR AYDIN
Türk sanat müziği bestekârı ve keman sanatkarı Sadi Işılay’ın torunu Ali Sirmen (85), 10 Kasım 1939’da İstanbul’da doğdu. Galatasaray Lisesi ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu Sirmen, köşe yazarlığına 1966’da Akşam gazetesinde başladı. Yeni Ortam ve Milliyet gazetelerinde de köşe yazıları yazdı. Sirmen, 23 Nisan 1974’te Cumhuriyet ailesine katıldı. 25 Mart 2020’de koronavirüse yakalanan ve hastanede tedavi altına alınan Ali Sirmen’den 4 Nisan 2020’de hoş haber gelmiş ve hastalığı yenmişti. Ali Sirmen, beş yıl evvel de eşi Mine Sirmen’i yitirmişti.
DERS NİTELİĞİNDE SON YAZI
Tam 50 yıllık bir köşe Sirmen’in “Dünyada Bugün” köşesi. Dış siyaset anlattığı Cumhuriyet’teki birinci köşe yazısı “Günaydın” ismiyle 23 Nisan 1974’te, “Laiklik nedir?” başlıklı son yazısı ise 6 Mart 2024’te yayımlandı. Çok taraflı yorumculuğunu spor yazılarıyla da ortaya koyan Sirmen, tam 50 yıllık köşesindeki son yazısında ders niteliğinde şu tabirlere yer vermişti: “Laiklik mevcut değilse bir yerde demokrasi de yok demektir… Ortalarında çok katı bir ast-üst alakası olan dinî kuruluşlar sivil toplum değillerdir. Gerçekten Fransa’da sivil okuldan bahsederken laik okullar kastedilmektedir. O bakımdan laik olmayan eğitimden kelam ederken tarikat ve cemaatleri ‘sivil olarak’ nitelemek mümkün değildir.”
1972’de Barış Derneği’nin kuruluşunda yer alan Sirmen, 12 Eylül askeri darbesinden sonra Barış Derneği davasında tutuklandı ve dört yıl mahpus yattı. Hapisteyken yazılarını Samim Lütfi imzasıyla kaleme aldı. 17 Mart 2024’te 85 yaşında ömrünü yitirdi.
PEK ÇOK ÜRETİMDE ROL ALDI
Sirmen, muharrir kişiliğinin yanı sıra beyaz perde de uzunluk gösterdi. 1998-2001 yılları ortasında “İkinci Bahar” dizisinde Antepli komiseri oynayan Sirmen, Cumhuriyet sinemasında ise gazetemizin kurucusu Yunus Nadi’yi canlandırdı. Rol aldığı imaller şöyle: Sevgili Dünürüm (2007), Ziya, Ahududu (2005), Şapkadan Babam Çıktı (2003), Hayat Bilgisi (2003), Doktor, Sultan Makamı (2003), Müteahhit, Esir Kentin İnsanları (2003), Ahmet Rasim, Havada Bulut (2002), Demir Kaptan, Biz Size Âşık lduk (2002), Hâkim, Cumhuriyet (1998), Yunus Nadi Bey, İkinci Bahar (1998), Başkomiser Halil, Seni Seviyorum Rosa (1992).
ÖRGÜTÇÜ ÖĞRETMEN
Gazetemizin müellifi Erdal Atabek (94), 1930’da doğdu. İlköğrenimini Gaziosmanpaşa Ortaokulu’nda tamamlayan Atabek, Kabataş Erkek Lisesi’ni birincilikle bitirdi. 1954 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’ndeki eğitimini tamamlayarak tıp tabibi olarak meslek yaşamına başladı. İÜ Tıp Fakültesi, Fizyoloji Enstitüsü Asistanlığı, iç hastalıkları uzmanlığı, psikosomatik hastalıklar uzmanlığı alanlarında hizmet veren Dr. Erdal Atabek’in ilk yazısı 1965 yılında Milliyet’te yayımlandı.
1966’dan itibaren Cumhuriyet gazetesinde nizamlı yazılarına başladı. Örgütsel çabanın öncü isimlerinden Atabek, Türk Tabipleri Birliği Başkanlığı (1965), Beş Yıllık Kalkınma Planlarında Özel İhtisas Kurulu Lider ve Üyelikleri (1972-1978), Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğü (1975), Sosyal Güvenlik Bakanlığı İlk Müsteşarlığı (1976), Aile Okulları Kurucu, Yönetici ve Eğitmenliği (1980) üzere vazifelerde bulundu.
AYDINLANMA ONUR ÖDÜLÜ
Almanya, İsveç, Danimarka, Hollanda üzere dış ülkelerde aile, gençlik, kültür konferansları da veren Atabek, Müjdat Gezen Sanat Merkezi’nde “İletişim Eğitmenliği” (1994) ve Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi “Sosyal Psikoloji Öğretim Görevi” (1996) konumlarında da öğrencilerin gelişimine katkı sağladı. Aydınlanma Onur Mükafatı 2022 yılında da Yeni Jenerasyon Köy Enstitüleri Derneği’nin (YKKED) Aydınlanma kültürüne katkıda bulunmuş aydınlara verdiği “Aydınlanma Onur Ödülü”nün sahibi oldu.
GENÇ ETKİLEŞİMLERİ
Yurtiçi ve yurtdışı konferanslarına da devam eden Atabek, son yıllarda yüklü olarak “değişen toplumsal yapı ve kıymetler içinde aile, ergen ve genç etkileşimleri” alanına yönelmekte ve bu değişimin geleceğimiz üzerindeki tesirlerini araştırmaktaydı. Atabek, 31 Mayıs 2024’de 94 yaşında ortamızdan ayrıldı.
‘KÜLTÜR’ KORUYUCUSU
Özgen Acar (86), 29 Eylül 1938’de doğdu. Birinci, orta eğitimini yaptığı İzmir’de Atatürk Lisesi’nden sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye ve İktisat Bölümü’nden (1962) mezun oldu. Gazeteciliğe, Cumhuriyet’te (13 Kasım 1960) başladı. Parlamento, başbakanlık, iktisat ve dış siyasa muhabirlikleri yaptı. 12 Mart devrinde Cumhuriyet’te Ender Nadi ve İlhan Selçuk ile İstanbul’da vazifeli 11 gazetecinin misyonuna son verdirilmesi üzerine istifa etti. Reuters Ajansı’nın 1953’te kapanan Türkiye Ofisini açtı. 1980’de Milliyet gazetesinin Yunanistan temsilciliği vazifesini dört yıl, Ankara Ofisi haber müdürlüğünü iki yıl, New York temsilciliğini bir yıl sürdürdükten sonra gazeteden ayrılarak, ABD’de üç yıl özgür gazetecilik yaptı.
GENEL YAYIN YÖNETMENİ
1990’da Cumhuriyet Ankara Bürosu’na döndü. Cumhuriyet’te 1991 Kasım olaylarında istifa eden 79 meslektaşı ve idare ortasında “arabuluculuk” yapma teşebbüsünde bulunmak için istifa etmedi. Lakin Emine Uşaklıgil imzası ile gönderilen bir faksla, mesleksel hayatında birinci ve son defa kovuldu.
1 Nisan 1992’de gazeteye dönenlerin isteği üzerine genel yayın direktörlüğüne getirildiğinde bu misyonu 1992 – 94 yılları ortasında üstlendi. Türkiye Gazeteciler Sendikası ile toplusözleşme şartlarının imzalanmasına önayak oldu. Türkiye’de birinci defa, bir gazetenin “internet” temasını kurmakla kalmadı, Amerikan New York Times, Fransız Le Monde, Rus Pravda gazeteleri, Almanya’da Der Spigel, ABD’de National Geography mecmualar ve benzerleri ile telif hakları kontaklarını kurarak “Cumhuriyet 2” mecmuasının yayınını başlattı. Akabinde kendi isteğiyle bu vazifeden ayrıldı.
TARİHE SAHİP ÇIKTI
İlhan Selçuk’un “köşe yazarlığı” önerisi üzerine, ismini “Kavşak” olarak belirlediği köşesinde yazarlığa başladı.
Dışişleri Bakanlığı adına, ABD’nin “Cultural Property Acı” yasası ilişkili olarak 1991’de Washington’da çeşitli araştırmalar ve bu hususta yayınlar yaptı. Araştırmalarından üçü, Amerikan “Connoisseur” Mecmuasına kapak oldu Bunlardan “Antika Talanı” isimli araştırması 1990’da Amerika’da “ulusal mecmua editörleri” yarışına “aday” gösterildi. Tarihi, kültürel ve dinî birçok mirasın Türkiye’ye dönmesini sağlayan Acar, 23 Ekim 2024’de 86 yaşında hayatını yitirdi.
