Antalya Arkeoloji Müzesi’nin yıkım kararına karşı bir ortaya gelen akademisyenler, sivil toplum kuruluşları ve yurttaşlardan oluşan Müze Çalışma Kümesi, haftalardır süren direnişlerini kitaplaştırdı. Birinci protestosunu 5 Temmuz’da düzenleyen Müze Çalışma Kümesi, o günden bu yana yapılan basın açıklamalarını, yıkım kararını çürüten bilimsel raporları, medyada yer alan haberleri ve kıymetlendirme yazılarını 338 sayfalık, 7 kısımdan oluşan bir e-kitapta topladı.
Eserin editörlüğünü Müze Çalışma Kümesi akademisyenlerinden Prof. Dr. Gül Işın, Prof. Dr. T. Elvan Altan, Prof. Dr. Hilmi Uysal, Prof. Dr. Nihat Dipova ve Prof. Dr. Memduh Sami Taner üstlendi.
Kitabı yayıma hazırlayanlardan Prof. Dr. Memduh Sami Taner, kitabın Antalya Müzesi’nin tescil edilmemesi ve yıkım kararı nedeniyle hazırlandığının altını çiziyor. Gazetemize açıklama yapan Taner, “Ülkemizdeki emsalleri tescil edilmiş olmasına karşın, Antalya Müzesi’nin ne bölge kurulu ne de yüksek heyet tarafından tescil edilmemesi, hal böyleyken kamuoyuna hudutlu bilgi verilerek 2025 Haziran ayında yıkım kararı alınması, Antalya kent sakinleri tarafından lakin temmuz ayında fark edildi.
Antalya Barosu, Antalya İnşaat Mühendisleri Odası Başkanlığı ve Akdeniz Üniversitesi Öğretim Elemanları Derneği öncülüğünde, 2025 Mayıs ayından itibaren çalışmalarına başlayan Müze Çalışma Kümesi (MÇG), 5 Temmuz tarihinde Antalya Müzesi bahçesinde bir protesto aksiyonu düzenlemiş, sözcülüğünü arkeolog Prof. Dr. Gül Işın’ın yaptığı basın açıklamasıyla Antalyalılar müzelerinin yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu öğrendi” diyor.
Taner süreç ile ilgili şu sözlere yer veriyor: “Antalya valisi başta olmak üzere kentteki meslek odaları, iş dünyası, sivil toplum kuruluşları ve sendikalar, MÇG’nin mevzuyu bilimsel, teknik, kültürel, tarihî ve ekonomik boyutlarıyla halka ve kent bileşenlerine anlatması, hatta birtakım dokümanlarla kanıtlama çabası sayesinde, toplum olayın görünmeyen istikametlerine dikkat kesildi.
Antalya Vilayet Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 16 Temmuz sabah saatlerinde resmi bir yazı ile (aynı gün) müzenin kapatıldığını duyurmuş, akabinde kamyonlar ve iş makineleriyle bahçede inşaat, yıkım ve taşıma faaliyetlerine dair hareketlilik gözlemlenmeye başlandı.”
51 STK…
5 Temmuz prestijiyle Antalya’daki şube ve merkez STK’ler, sendikalar ve dernekler MÇG çatısı altında süratle birleşerek bugün 51 STK’den oluşan güçlü-etkili bir toplumsal birliktelik oluşturuldu. Bu kuruluşlar, her gün saat 18.30’da müze kapısında düzenlenen “Antalya Müzesi Yıkılamaz!” alkışlı protesto hareketi öncesinde basın açıklamaları yapmaya başladı.
Taner, yapılan açıklamaların gazeteciler tarafından ele alınarak lokal ve ulusal basında yayınlandıkça müzenin yıkımını durdurmaya yönelik bir bilgi havuzu, hatta bir literatürün oluşmaya başladığını söylüyor.
Taner, “Günümüz irtibat araçları olan toplumsal medya hesapları, WhatsApp kümeleri, afişler, pankartlar ve dövizlerde yer alan itiraz cümleleri, müze önünde her akşam açılan ‘duygu-düşünce kayıt defteri’ne yönelik imza ve görüş paylaşım taleplerinin artması, hususa akademik bir bakışla yaklaşan bizleri ortak akla davet eden tahlil tekliflerini bir kitapta toplama fikrine yönlendirdi” diyor.
33 GÜN!
Taner’in anlattığı bu motivasyonla, 33 gün boyunca müze önünde yapılan basın açıklamaları, bu açıklamaların basındaki yansımaları, kümelerde ve medyada paylaşılan görseller, Antalya Kent Kurulu komisyon raporları, müzede geçmişte gerçekleştirilen sanatsal aktifliklerin fotoğrafları ile kimi mimar, arkeolog ve mühendislerin şahsî değerlendirmeleri kitapta yer alıyor. Uzmanlar birebir vakitte bu kitap ile, bir aylık müddette yaşananları kesitselzaman yaklaşımıyla belgeleyerek tarihe not düşmeyi de amaçlıyor.
HATALI KARAR
Taner, “Özellikle şu konunun altını çizmek isteriz” diyor ve ekliyor: “Çoğunlukla tek katlı ve yatay mimariye sahip olan müzenin, Antalya’nın en hoş ve yeri en sağlam bölgesinde yer almasına karşın, ödüllü ve dönemsel karakteristiğe sahip bu binaya ‘çürük’, ‘zayıf’ ya da ‘bakımsız’ üzere tabirlerle yaklaşılması bilimsel temelden mahrumdur. Hele ki ‘depreme dayanıksız’ formunda etiketlenmesine karşın kamuoyuyla paylaşılmayan zelzele performans raporunun hâlâ münasebet olarak sunulması; il müdürlüğü, bakanlık ve genel müdürlük tarafından (geçmişte birçok müzeye misal teşhis konmuş ve yıkım uygulanmıştır) yanılgılı bir karar alındığını göstermekte. Bu kitap, bu yanılgılı kararın kamuoyuna ve kültürel mirasa hassas tüm bölümlere anlatılmasında (umarız) kıymetli bir araç olacak.”
Taner kitabın gelecekte, 5 Temmuz’dan daha geriye dönerek 2025 Mart ayı ve hatta 2020 yılına kadar uzanan süreci de ele alacağını söylüyor. Ayrıyeten Taner, “Umarız ki yanlıştan dönen bir Bakanlık örneğiyle, halkın taleplerini dinleyen bir kamu otoritesi anlayışına ulaşılana dek genişletilerek zenginleştirilecektir” diyor.
