UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan Amida Höyük, tarihi zenginlikleriyle dikkat çekmeye devam ediyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle, Dicle Üniversitesi (DÜ) Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İrfan Yıldız başkanlığında 2018 yılında başlatılan hafriyat çalışmaları, 2024 yılı prestijiyle değerli buluntularla sonuçlandı.
2024 HAFRİYAT DÖNEMİNİN ÖNE ÇIKAN BULGULARI
Amida Höyük’te yapılan hafriyatlarda;
- 1800 yıllık su kanalları ve kalorifer sistemi,
- 1700 yıllık mezar odaları,
-
- Dünya Savaşı’ndan kalma 782 el bombası,
- 800 yıllık mermer parçaları,
- Geç Uruk devrine ilişkin mühür,
- Osmanlı devrine ilişkin Çanakkale Savaşı rozeti,
- Neolitik, Kalkolitik, Selçuklu, Artuklu, Eyyubi, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ilişkin çok sayıda eser bulundu.
Kazı Lideri Prof. Dr. İrfan Yıldız, 2024 yılı çalışmalarını 31 Aralık’ta tamamlayacaklarını belirtti. 20 Mayıs-31 Aralık tarihleri ortasında arazi çalışmaları yapan takım, toplamda 19 emekçi ve 9 teknik personel ile 35 açmada hafriyat gerçekleştirdi. Bilhassa Kral Yolu üzerinde yapılan hafriyatlarda, yolun 30 metre daha ortaya çıkarıldığı ve kalan 20 metrenin 2025 döneminde tamamlanacağı tabir edildi.
10 BİN YILLIK KESİNTİSİZ YERLEŞİM
Kazılardan elde edilen datalara nazaran, Amida Höyük’te yerleşimin MÖ 8 bin yılında başladığı ve 10 bin yıl boyunca kesintisiz devam ettiği tespit edildi. Paleolitik periyoda ilişkin taş buluntuların da yer aldığı höyükte, bu yıl bulunan mühürler ve sikkeler dikkat çekiyor.
Prof. Dr. Yıldız, bu yılki hafriyatlarda bulunan değerli yapıtları şöyle sıraladı:
- Geç Uruk devrine ilişkin mühür,
- Osmanlı, Eyyubi ve Cumhuriyet periyoduna ilişkin toplam 4 sikke,
- 1926 yılına ilişkin Cumhuriyet’in birinci paralarından biri olan sikke.
CUMHURİYET’İN BİRİNCİ SİKKESİ
Cumhuriyet devrine ilişkin bulunan sikkenin, 1926 yılında basıldığı ve Cumhuriyet’in kuruluşuyla basılan birinci paralar ortasında olduğu belirtildi. Sikke üzerinde şu ayrıntılar yer alıyor:
- Ön yüzde: Palamut ve meşe yaprağı, ay-yıldız ve Osmanlıca ’10 kuruş’ ibaresi.
- Arka yüzde: Buğday başağı, Osmanlıca ‘Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ yazısı ve 1926 basım tarihi.
ESERLER MÜZE SERGİSİNDE
Kazılarda bulunan 23 envantere paha eser ve 5 etütlük eser, Diyarbakır Arkeoloji Müze Müdürlüğü’ne teslim edildi. Çalışmaların akabinde eserler, Diyarbakır Müzesi’nde sergilenecek.
Amida Höyük’teki kazıların, bölgenin tarihi ve kültürel değerini daha da artırdığı belirtiliyor. 2025 yılı hafriyat döneminde kalan çalışmaların tamamlanmasıyla yeni buluntuların gün yüzüne çıkarılması hedefleniyor.
