ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, Alaska’da başlayan ve Ukrayna’da devam eden savaşın yazgısını belirleyebilecek tepe öncesinde tokalaşarak basına poz verdi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Devlet Lideri Donald Trump ortasında, iki ülke sonunun birbirine en yakın olduğu Alaska’da bugün başlayan tepe, sırf Ukrayna’daki savaşın geleceğini değil, global istikrarları de değiştirebilecek bir potansiyele sahip.
Tarihi tepe, muhtemel bir ateşkese giden yolu açabileceği üzere, tarafların restleşmesiyle yeni bir tansiyon dalgasını da tetikleyebilir.
Davet edilmediği bu toplantıyı uzaktan izleyen Ukrayna lideri Volodimir Zelenski ise hem alanda süren savaş hem de masada alınabilecek kararlar nedeniyle kaygılı.
Trump, tepe öncesi basına verdiği demeçte, “Ukrayna ismine pazarlık yapmaya gelmedim, onları masaya oturtmaya geldim” tabirlerini kullandı.
Başarılı bir doruğun kriterini soran gazetecilere ise Trump, “Hızlı bir ateşkes görmek istiyorum… Bugün olmazsa keyifli olmayacağım… Vefatlar dursun istiyorum” dedi.
HEYETLER VE GÜNDEM
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, Trump’a ilk oturumda Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Rusya Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un eşlik edeceğini açıkladı.
Daha geniş katılımlı oturuma Hazine Bakanı Scott Bessent, Ticaret Bakanı Howard Lutnick, Savunma Bakanı Pete Hegseth ve Genelkurmay Lideri Susie Wiles da katılacak.
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, Putin’e dış siyaset danışmanı Yuri Uşakov ve Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un eşlik edeceğini belirtti.
Lavrov, Alaska’ya SSCB yazılı bir t-shirt ile geldi.
TARAFLARIN HEDEFİ
Trump, 3,5 yıldır süren savaşı bitirerek hem bölgeye barış getirmeyi hem de Nobel Barış Ödülü’ne layık bir barış elçisi olarak global prestijini güçlendirmeyi hedefliyor.
Putin için ise tepe, Batı’nın izolasyon gayretlerinin boşa çıktığını ve Rusya’nın milletlerarası diplomaside yine başat aktör olduğunu gösterme fırsatı.
Rusya Özel Temsilcisi Kirill Dmitriev, tepe öncesi havayı ‘çatışmacı’ olarak tanımlarken, gündemde sadece Ukrayna değil, tüm ikili münasebetlerin bulunduğunu söyledi.
ÜÇLÜ TEPE İHTİMALİ
Bir vakitler savaşı 24 saatte bitireceğini söyleyen Trump, bu maksadın beklediğinden güç olduğunu kabul etti. Görüşmelerin olumlu geçmesi halinde Zelenski ile üçlü tepe düzenlemenin, Putin’le buluşmasından bile daha kıymetli olacağını tabir etti.
Peskov, Alaska’daki görüşmelerden somut sonuç çıkarsa, üçlü tepenin mümkün olabileceğini, bugünkü görüşmenin ise 6–7 saat sürebileceğini açıkladı.
SAVAŞ DEVAM EDİYOR…
Zelenski, tepenin ‘adil bir barış’ ve kendisinin de dahil olacağı üçlü görüşmelere kapı açması gerektiğini söylerken, Rusya’nın ataklarının sürdüğünü vurguladı.
Cuma günü Rusya’ya ilişkin bir balistik füze Dnipropetrovsk bölgesine isabet ederek bir kişiyi öldürdü, bir kişiyi de yaraladı.
Zelenski, basına demecinde, “Artık bu savaşı bitirme vakti. Gerekli adımlar Rusya’dan gelmeli. Amerika’ya güveniyoruz” dedi.
EKONOMİK UYARILAR
Putin’le ortalarında ‘iyi bir hürmet seviyesi’ bulunduğunu belirten Trump, Rusya’yı tehdit etmeyi de ihmal etmedi ve kelamlarına şöyle devam etti:
“O zeki bir adam ve uzun vakittir uğraşıyor, ben de öyle… Uygun anlaşıyoruz. Fakat savaş bitmeden iş olmayacak. Tepe başarısız olursa Rusya’ya ekonomik olarak ‘ağır yaptırımlar’ uygulanacak…”
Reuters’a nazaran ABD, Alaska’daki gaz ve LNG projelerinde Rusya’nın nükleer güçlü buz kıran gemilerini kullanma mümkünlüğünü da içeren muahedeler üzerinde çalışıyor.
OLASI UZLAŞMA ALANLARI
Kremlin’e yakın bir kaynak, Putin’in, Rusya’nın ekonomik kırılganlığının ve savaşın maliyetlerinin farkında olduğunu, bu nedenle taviz vermeye istekli olabileceğini belirtti.
Daha evvel Reuters, Putin’in NATO’nun doğuya genişlemeyeceğine dair yasal garanti ve birtakım yaptırımların kaldırılması karşılığında cephe sınırlarında çatışmayı dondurabileceğini bildirmişti.
Rusya, ek ABD yaptırımlarına karşı savunmasız durumda. Trump, Rus petrolü alan Çin ve Hindistan’a gümrük tarifesi uygulamakla tehdit ediyor.
“Putin için iktisat ikinci planda, lakin kırılganlığımızı biliyor” diyen kaynak, Moskova’nın ortak yer arayışında olduğunu aktardı.
Putin, ayrıyeten Şubat’ta mühleti dolacak son nükleer silah denetim mutabakatının yerine yenisini imzalamaya da açık olduğunu söyledi.
