Antalya Denizcileşme Platformu Başkanı İzzet Ünlü’nün, ASAT’ın Antalya Adrasan’da yapmayı planladığı atıksuların derin deniz deşarj projesiyle ilgili mahallî bir gazeteye verdiği demeçte “Dip ekosistemini bozacak, balık popülasyonlarını etkileyecek. Plansız ve bilimsel temelden mahrum bu proje ile hoşluklar yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacak” eleştirisini yöneltmesi tartışmaları başlatmıştı.
Antalya Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Hakkı Dikmen de mevcutta vidanjörlerle tekne atıklarının taşınması ve olmayan kanalizasyon sistemin Adrasan için daha tehlikeli olduğunu belirtmiş, mevcut durumda foseptik sistemlerinin ve bu sistemlerin sızdırmazlığından şüpheliyiz” değerlendirmesini yaparak tartışmaya katılırken ASAT Atıksu Arıtma Dairesi Başkanı Murat Mert Otuzaltı, projenin etrafa ve denize ziyanı olmadığını savundu.
ATIKSUYUN DERİN DEŞARJI BİRİNCİ SEFER ADRASAN’DA UYGULANMIYOR
Antalya’da 22 tane kıyıda olmak üzere ASAT’ın toplam 36 arıtma tesisi bulunduğunu hatırlatan Otuzaltı, kıyıda bulunan 22 tesisin 18 inin biyolojik arıtma sonrasında deniz deşarjı sistemine sahip olduğunu ve öteki tesislerinde (Finike Atıksu Arıtma Tesisi, Demre Atıksu Arıtma Tesisi, Manavgat Atıksu Arıtma Tesisi gibi) deniz deşarjı projelendirme süreçlerinin devam ettiğini, projelendirme evresinden sonra imal basamağına geçileceğini kaydetti.
Otuzaltı, Adrasan’da kurulacak sistemin tüm dünyada kabul gören, Akdeniz’e kıyısı olan Birçok üzere pek cok Avrupa ülkesinde başvurulan derin drenaj sistemi olduğuna işaret ederek, Adrasan koyunun dışına kadar uzanacak formda, denizin 33 metre derinliğine 1600 metre uzunluğuna giden derin deşarj çizgisinden verilecek suyun yüzde 98 oranında arıtma randımanına sahip, ziraî sulama standartlarına haiz arıtılmış atıksu olacağı bilgisini verdi.
ATIKSU YÜZDE 98’E VARAN ORANDA ARITILARAK DENİZE DEŞARJ EDİLECEK
Otuzaltı, deşarj edilecek su ile ilgili, deşarj sınırının derinliğinin ve uzaklığının kıyıya ulaşana kadar hiçbir formda koliform üzere kirletici ögeleri barındırmayacak biçimde hesaplamasının bilimsel prosedürlerle yapıldığının altını çizerek “T.C. Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından belirlenen arıtılmış suyun taşıması gereken parametreler biyolojik, kimyasal oksijen muhtaçlığı, birtakım tesislerin pozisyonuna nazaran toplam azot ve fosfor bedellerine nazaran belirleniyor. Bizim arıtılmış suyu bu limit kıymetlerin altına indirmemiz gerekiyor. Arıtılmış su ortalamada yüzde 90- 98 ortasında kirleticilerinden arınması manasına geliyor. Yüzme alanı sonlarına kadar bu arıtılan atıksu geldiğinde rastgele bir tesiri olmayacak formda derinlik ve uzaklık hesaplanıyor. Bu hesaplama fizikî yani ön arıtmaya nazaran hesaplanıyor ki biz ön arıtmanın ötesinde ileri biyolojik, membran sistemli bir arıtma yapacağız. Özetle mevzuatlarda mecburî olmamasına karşın emniyet emelli ek yatırım maliyetleri getirse de, deniz ekosistemini ve alıcı ortam sıhhatini müdafaa emelli, deniz deşarj sistemini kuruyoruz.” dedi.
ARITILAN ATIK SU DENİZ YERİNE KARAYA VERİLEBİLİR MİYDİ?
ASAT’ın birinci evrede kanalizasyon sistemi kurulana kadar, rastgele bir atıksu geliri almadan yaklaşık 100 milyon TL yatırımla hayata geçirdiği yatırım sonucunda ortaya çıkacak atık suyun, derin deşarj ile denize verilmesi yerine karaya verilebileceği tekliflerine karşılık Otuzaltı, “Arıtılan su çok büyük bir kütle. İlerleyen yıllarda bu suyun bir ölçüsü gereksinime ve talebe nazaran, Adrasan Bölgesi’nde tıpkı Korkuteli’nde yaptığımız üzere ziraî hedefli olarak kullanılabilir ve tarım topraklarında son klorlama süreciyle kıymetlendirilebilir lakin hepsi değil, zira söylediğim üzere arıtılan su çok büyük bir kütle olacak. Bu kütledeki bir suyu Adrasan’da karaya bıraktığınız takdirde, yüzme alanlarından kıyıdan denize deşarj olacak. Her ne kadar alıcı ortam standartlarına ve Etraf Mevzuatına uygun olarak arıtma sürecini gerçekleştirsek te, ruhsal olarak kapalı bir koya yapılan kıyı deşarjının, bölge halkını ve turizmi olumsuz etkilemesi muhtemeldir” değerlendirmesini yaptı.
“SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR ARITMA SİSTEMİ PLANLIYORUZ”
Otuzaltı, tekne atıklarının bu formda bertaraf edilmesinin tekne sayısının her geçen gün artmasıyla sürdürülemez hale geldiğini belirtirken, ileride bölgeye imar ve kanalizasyon sistemi geldiğinde sistemin nasıl işleyeceği sorusuna “Derin deniz deşarjını ileriye yönelik yapıyoruz, paket arıtmaya başladık. Bu sistem imar ve kanalizasyon bitene kadar yetecek formda tasarlandı. Kanalizasyon altyapısı tamamlandığı vakit daha büyük bir arıtma yapılacak. Şu anki paket arıtma, teknelerden çıkan atıksular ile bölgedeki foseptiklerden oluşan atıksuları arıtmak için planlandı” karşılığını veriyor.
ATIKSU ARITMA TESİSİNİN YERİ VE DRENAJ BORUSUNUN GÖRÜNMESİ KONUSUNDA TARTIŞMALAR
Arıtma tesisinin yerine yönelik tenkitlere ise Otuzaltı, “Arıtma tesislerinin yer seçimi planlanırken yerleşim alanlarından uzak olması tercih edilir. Vidanjör dökümleri sırasında etrafa koku ve arıtma süreci sırasında oluşabilecek gürültünün bölge halkına ve turizme olan tesirini en aza indirebilmek için, bize ayrıyeten bir maliyet getirecek olmasına rağmen tesisin yer seçimini kıyıdan ve yerleşim alanından uzak bir formda orman alanına yapılmasını uygun bulduk” karşılığını veriyor.
Otuzaltı, deşarj çizgisi borusunun denizin altında ve büsbütün gömülü olacağı için lakin 33 metre derinliğe dalabilen usta dalgıçlar tarafından görülebileceği için 2 km boyunca boruların görünerek insanların ruhsal olarak denize girmek istemeyeceği savının da gerçeklerle uyuşmadığını savunuyor.
“ADRASAN HALKI MÜSTERİH OLSUN”
Otuzaltı son olarak “İlimizde denizlerimizin korunması ismine Antalya Büyükşehir Belediyesi ASAT Genel Müdürlüğü ağır bir uğraş sarfetmektedir. Bunun en büyük ispatı mavi bayraklı denizlerimizdir. Deniz paklığında de en değerli faktör atıksu arıtma tesislerinin verimli çalışmasıdır. Adrasan halkımız müsterih olsun, bizler etrafımızı, denizlerimizi, su kaynaklarımızı korumak için hizmet üretiyoruz. Yaptığımız tüm yatırım faaliyetleri de bu temeller üzerine inşa edilerek, çağdaş teknolojilerden faydalanılarak, bilimsel olarak kabul görmüş temellere dayanmaktadır” dedi
