En bulaşıcı hastalıklardan biri! Her yıl 10 milyondan fazla insan yakalanıyor
Bolu İzzet Baysal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Kısmı Doç. Dr. Emine Afşin, Tüberküloz (TB) hastalığı hakkında kıymetli açıklamalarda bulundu. Her yıl 10 milyondan fazla insanın bu hastalığa yakalandığını söz eden Doç. Dr. Emine Afşin, tüberkülozun insanların vefat nedenlerinin baş sıralarında olduğunu lisana getirdi.
“ENFEKSİYÖZ VE BULAŞICI BİR HASTALIKTIR”
Her yıl hastalanan insanların sayısının artığını söyleyen Doç. Dr. Emine Afşin, “Tüberküloz (TB) önlenebilir ve çoklukla tedavi edilebilir, enfeksiyöz ve bulaşıcı bir hastalıktır. 3 yıllık COVID-19 pandemisi akabinde TB 2023 yılında dünyada önde gelen bulaşıcı hastalıklardan mevt nedeni olma sıralamasına geri döndü. Her yıl 10 milyondan fazla insan TB hastalığına yakalanmaya devam ediyor. Bu sayı Dünya Sıhhat Örgütü bilgilerine nazaran 2021’den bu yana artmaktadır. Tüberküloz hastalığının genel belirtileri ve hangi organ tutulduysa ona ilişkin belirtileri görülür. Tüberküloz hastalarının genel yakınmaları; bilhassa akşama hakikat yükselen ateş, gece terlemesi, kilo kaybı, iştahsızlık ve halsizliktir. Akciğer tüberkülozunda ise iki-üç haftadan uzun süren öksürük, balgam çıkarma, değişken ölçülerde kan tükürme, göğüste ve sırtta ağrı, nefes darlığı ve ses kısıklığı görülmektedir. Hastalar bu şikayetleri önemsemez ve tabibe başvurmakta geç kalırsa hastalık ilerler ve daha fazla organa yayılır. Bu mühlet zarfında hastalık da şahıstan şahsa daha fazla bulaşmış olur” dedi.
“ODANIN GÜNEŞ GÖRMESI ORTAMDAKİ BASİLLERİ ÖLDÜRÜR”
Hastalığa karşı alınabilecek tedbirleri sıralayan Doç. Dr. Afşin, “Tüberkülozda bulaşma; hasta kişinin öksürme yahut hapşırması ile ortama saçılan mikropların öteki şahıslar tarafından solunması ile olmaktadır. Bu nedenle tüberkülozdan kuşku edildiği andan tedavinin 2-3. haftasına kadar bulaştırıcılığın çok yüksek olduğu bu devirde hastaların öksürürken ve hapşırırken ağzını mendille kapatması, maske kullanımı, kapalı ve kalabalık ortamlardan uzak durması çok kıymetlidir. Tedavi altındaki hastanın en azından balgam mikroskopisi negatif olana kadar başka bir odada tutulması değerlidir. Hastanın odasına girip çıkanlar da kesinlikle maske takmalıdır. Tüberküloz hastalarının bulunduğu ortamları havalandırmak, bu ortamlara pak hava sağlamak, havadaki bulaştırıcı partikülleri azaltarak, bulaşma ihtimalini azaltır. Odanın güneş görmesi ortamdaki basilleri öldürür. Tüberküloz hastalarının kullandığı mutfak materyallerini bardak, tabak, kaşık, çatal ve nevresim, havlu üzere mesken gereçleri için olağan paklık yapılması yeterlidir” tabirlerini kullandı.
“DOĞRUDAN GÖZETİMLİ OLARAK UYGULANMASI GEREKMEKTEDİR”
Tedavi hakkında yapılacakları söyleyen Afşin, “En az 6 aylık tedavisi olan bu hastalıkta ilaçların tertipli, aksatmadan ve verem savaş dispanseri tarafından direkt gözetimli olarak uygulanması gerekmektedir. Tüberküloz hastası ile teması olan bireyde enfeksiyon gelişimini ya da tüberküloz enfekte bireyde tüberküloz hastalığı gelişimini önlemek için kollayıcı tedavi gerekmektedir.
Toplumda tüberküloz basili ile enfekte olmuş herkese hami ilaç tedavisi verilmesi mümkün değildir; bu nedenle tüberküloz hastalığı gelişme riski yüksek olan kümelere (küçük çocuklar, bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar vb) önerilmektedir. Ülkemizde esirgeyici tedavide ekseriyetle tek ilaç altı ay mühletle verilir. İlaçların nizamlı kullanılması ve kâfi müddetin tamamlanması çok değerlidir. Ülkemizde çocuklara doğumdan 2 ay sonra yapılan BCG aşısı; tüberküloz basilinin kanla ve lenfatik sistemle yayılmasını pürüzler. Böylelikle hayatı tehdit eden miliyer, menenjit tüberküloz üzere durumların ortaya çıkışını azaltır.
BCG aşısı, yan tesirleri az olan bir aşıdır. Aşıdan sonra görülen komplikasyonlar daha çok aşının dozu, aşılama yeri ve derinliği, aşılanan kişinin yaşı ve bağışıklık sisteminin durumuyla ilgilidir. Tüberkülozdan erken şüphelenilmesi ile erken teşhis koyulabilmesi, bulaştırıcılığa gerektiği kadar dikkat edilmesi ve tedavinin aksatmadan nizamlı uygulanması ile maksadımız; veremsiz Türkiye” diye konuştu.
