İşitme Engelliler Haftası’nda erişilebilirlik sorunu gündemde: ‘Toplumun bilinçlenmesi önemli’
Her sene 23–29 Eylül tarihleri ortasında kutlanan İşitme Engelliler Haftası, işitme engelli bireylerin yaşadığı görünmez mahzurları görünür kılmak, toplumsal farkındalığı artırmak ve kapsayıcı siyasetlerin gerekliliğini vurgulamak hedefiyle düzenleniyor.
Türkiye’de her yıl bin 500–2 bin bebek işitme kaybı ile dünyaya geliyor.
Cumhuriyet’e konuşan İşitme Engelliler Ve Aileleri Derneği (İED) Yönetim Kurulu Lideri Pelin Atik, işitme kaybı yaşayan bireylerin eğitim hayatında ve toplumsal hayatta karşılaştığı en büyük sorunun irtibat manisi olduğuna dikkat çekerek “Sağır bireylerin ana lisanı işaret lisanı olduğu için eğitim hayatında yaşadığı dertler daha fazla. İşitme kayıplı bireylerin imtihanlarda uzun paragrafları anlamaları çok güç oluyor” dedi.
İşitme aygıtı kullanan bireylerin de tam duyamadıkları ve anlayamadıkları için sorun yaşadıklarını belirten Atik, “Günümüzde yardımcı aparatlarla (FM sistemi ve küçük mikrofon gibi), bu sıkıntılara deva olabiliyor. Bu aygıtların mevzuatta koşul olması gerekmektedir. Fakat maalesef ülkemizde hala bu aparatları kullanmayı reddeden öğretmenler mevcut” diye konuştu.
‘İŞARET LİSANI YAYGINLAŞMALI’
İşaret lisanının yaygınlaştırılmasının işitme engellilerin eğitim hayatında daha başarılı olabilmesi, toplumsal hayatta da kendilerini daha düzgün söz edip rahat bağlantı kurmaları açısından değerli olduğunu söyleyen Atik, “İşitme pürüzü dışarıdan görünmeyen bir pürüz olduğu için birçok vakit farklı algılanabiliyor. Bunun için erişebilirlik çok değerli diyoruz” ifadelerini kullandı.
Erişilebilirliği ayrıntılandıran Atik, “İşitme aygıtı ve koklear implant kullanmayan sağır bireyler için işaret lisanı ve tercüman. İşitme aygıtı ve koklear implant kullananan bireyler için ise indiksiyon döngü sistemi, alt yazı, manzaralı anonslar, titreşimli ve ışıklı uyaranlar, okullarda FM sisteminin kullanılması ve manzaralı görüşme bağlantı için çok önemli” dedi.
‘HER MESLEK KÜMESİNDE İŞİTME ENGELLİ BİREY VAR’
Toplumda oluşan algının işitme engellilerin her işi yapamayacağı tarafında olduğuna vurgu yapan Atik, “Bundan ötürü işitme kayıplı bireylere beşerlerle irtibatın az olduğu misyonlar layık görülüyor. Meğer her meslek kümesinde işitme engelli bireyler var. Bunun için toplumun bilinçlenmesi çok kıymetli. Toplum bilinçlendiği vakit işitme engellilerin gerek iş hayatına gerekse toplumsal hayata iştiraki daha kolay olacaktır” diye konuştu.
‘AMAÇ FARKINDALIK’
Toplumun yalnızca işitme manisi değil genel olarak engellilere karşı bakış açısı tarafından kâfi bilgiye sahip olmadığını belirten Atik, “Kullanılan aygıtlara karşı yadırgayıcı bakışlar, yüksek sesle bağırarak konuşma, acıma ile yaklaşım, dramatize etme, çocuklarda akran zorbalığı, ayrımcılık genel olarak engellilerin yaşadığı problemler olarak karşımıza çıkıyor” dedi.
Bu problemlerin önüne geçmek için eğitimin çok kıymetli olduğunun altını çizen Atik, “Engelliler yalnızca makul gün ve haftalarda hatırlanıp kutlama yapılacak günler değildir. Hedef farkındalık yaratmaktır. Yalnızca işitme engellilerin değil tüm mahzur kümelerinin daha erişilebilir, dışlanmadan, ayrımcılığa maruz kalmadan, toplumsal hayatın içine tam dahil olup, kullandıkları her türlü protez ve aygıta rahatlıkla erişebildikleri bir Dünya ümit ediyor ve diliyorum” sözlerini kullandı.
