Tarih boyunca 9 Eylül, hem Türkiye’de hem de dünyada birçok değerli olaya sahne oldu. Kurtuluş Savaşı’ndan siyasi gelişmelere, kültürel dönüm noktalarından anma günlerine kadar pek çok olay bu tarihe damgasını vurdu. Peki, 9 Eylül’de hangi kıymetli olaylar yaşandı?
9 EYLÜL NE GÜNÜ?
Türk ordusu tarafından 26 Ağustos 1922’de başlatılan Büyük Taarruz, Kurtuluş Savaşı’nın son safhası idi. Kesin sonuç beş gün içinde elde edildi; 30 Ağustos’ta Başkomutan Mustafa Kemal Paşa ordulara bir bildiri yayımlayarak tarihî “Ordular, birinci maksadınız Akdeniz’dir. İleri!” buyruğunu verdi ve 2 Eylül’de Uşak’a girildi.
Dumlupınar Meydan Muharebesi’nde kendisinin de haberdar olmadan Yunanistan Küçük Asya Ordusu’nun Başkomutanlığı’na getirilmiş General Nikolaos, Trikupis Afyonlu Ahmet Çavuş tarafından tutsak edildi.
İZMİR’İN KURTULUŞUNUN DEĞERİ NEDİR?
Mustafa Kemal Paşa’nın ordulara 1 Eylül’de verdiği tarihi buyrukla başlayan ve 18 Eylül 1922 tarihine kadar yapılan “Takip Harekâtı” ile bütün Batı Anadolu’daki Yunan askerleri, Türk sonları dışına çıkarılmıştır. Takip Harekâtı’nın muvaffakiyet ile sonuçlanması sayesinde İzmit bölgesinden İstanbul Boğazı’na, Balıkesir bölgesinden Çanakkale Boğazı’na kadar Türk ordusu için hayati değer taşıyan öteki stratejik gayelerde İtilaf Devletlerinin işgalinden, olaysız olarak ve barış yoluyla kurtarılmıştır. Türk ordusunun kazandığı bu zafer, Mudanya Ateşkes Antlaşması’na giden süreci başlatmış; Türkiye, Mudanya Ateşkes Antlaşması’ndan sonra 24 Temmuz 1923’te Lozan Barış Antlaşması’nı imzalayarak bağımsızlığını kazanmıştır.
CUMHURİYET HALK PARTİSİ’NİN KURULUŞU
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), 9 Eylül 1923’te Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulmuştur. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk siyasi partisi olma özelliğini taşıyan CHP, başlangıçta “Halk Fırkası” ismiyle siyaset sahnesine çıkmıştır.
Parti, Cumhuriyet’in ilanı sürecinde ve sonrasında inkılapların hayata geçirilmesinde öncü rol oynamıştır. 1924’te “Cumhuriyet Halk Fırkası”, 1935’te ise bugünkü ismi olan Cumhuriyet Halk Partisi ismini almıştır.
CHP, Atatürk’ün “altı ok” olarak bilinen Cumhuriyetçilik, Halkçılık, Milliyetçilik, Devletçilik, Laiklik ve Devrimcilik prensiplerini benimsemiş ve Türk siyasi tarihinde esaslı bir yer edinmiştir.
