Meme kanseri risk faktörleri arasında genetik ve ömür stili alışkanlıkları birinci sıralarda yer alırken British Journal of Cancer mecmuasında yayımlanan kapsamlı bir meta-analize göre, pasif sigara dumanına maruz kalmak, içmeyen kadınlarda göğüs kanseri riskini yüzde 24 oranında artırıyor. Bu bilginin son derece dikkat çekici olduğunu söyleyen Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Neşet Köksal, araştırmadan elde edilen sonuçları kıymetlendirdi:
“1984 ile 2022 yılları ortasında yayımlanmış 63 bilimsel çalışmanın değerlendirildiği meta tahlil çalışmasında 35 binin üzerinde göğüs kanseri vakası tahlil edilmiş. Elde edilen bulgulara özellikle mesken içinde pasif içiciliğin göğüs kanseri açısından riski en fazla artıran etkenlerden biri olarak tespit edilmiş.”
“Ancak ne yazık ki birçok kadın bu riskin farkında değil ve bu bağ, çoğu vakit göz ardı ediliyor” diyen Prof. Dr. Köksal, “Çünkü bireyler, faal olarak sigara içmedikleri için risk altında olduklarını düşünmüyor. Halbuki pasif içicilerin de sigara içen bireylerle emsal oranda risk taşıdığı saptanmış durumda” dedi.
‘EV İÇİNDEKİ SİGARA DUMANININ RİSKİ DAHA FAZLA’
Araştırmada ortaya çıkan ilginç bir datayı de paylaşan Prof. Dr. Köksal, sözlerine şöyle devam etti:
“Özellikle konutunda sigara içilen ve dolayısıyla dumana maruz kalan bayanlar için göğüs kanseri riski yüzde 17 artmış. Bunun yanında eşi sigara kullanan bayanlarda da riskin yaklaşık yüzde 16 arttığı gözlenmiş. Ayrıyeten çalışma ortamında dumana maruz kalan bayanlarda da risk görece daha düşük olmakta birlikte genel popülasyona oranla anlamlı bir artış olmuş. Hasebiyle sigara dumanına maruz kalan pasif içici kadınlar nerde olursa olsun göğüs kanseri açısından riskini artırıyor denilebilir.”
MARUZİYET ARTTIKÇA RİSK DE ARTIYOR
Prof. Dr. Köksal çalışmayla birlikte ortaya çıkan farklı bir çarpıcı noktanın ise maruziyet arttıkça riskin de artması olduğunu belirterek “Sigara kullanan şahıslar için kullanım ölçüsü ve kanser riski ortasında direkt bir bağ olduğu biliniyordu. Maruziyet için de aynı durum söz konusu. Günde yaklaşık 20 sigara dumanına maruz kalan bir bayanın göğüs kanseri riski yaklaşık yüzde 38 oranında artıyor. 40 yıl boyunca pasif içici olanlarda risk yüzde 29’a, 40 paket-yıllık (pack-year) maruziyette ise yüzde 50’ye kadar yükseliyor ki bu son derece çarpıcı bir bilgi. Sigara kullanım oranın genç kadınlar ortasında da giderek arttığı düşünülecek olursa bu durum önümüzdeki yıllar için de önemli bir tablonun kaçınılmaz olacağını şimdiden gösteriyor” sözlerini kullandı.
ÇOCUKLUKLARINDA MARUZ KALANLARDA RİSK DAHA YÜKSEK
“Özellikle ergenlik öncesi ve birinci gençlik periyodunda maruz kalınan sigara dumanın gelişmekte olan göğüs dokularında DNA hasarına yol açabiliyor. Bu hasar, yıllar sonra kansere dönüşebilecek hücresel değişimlerin temelini oluşturuyor” diyen Prof. Dr. Köksal, dumana maruz kalan çocuklar için şunları anlattı:
“Çalışma, sırf erişkinlikteki değil, çocukluk periyodundaki pasif içiciliğin de ileriki yıllarda göğüs kanseri riskini artırabileceğini gösterdi. Bilhassa ebeveynlerinden biri sigara içen çocukların, ömürlerinin ilerleyen dönemlerinde daha yüksek risk taşıdığı vurgulandı.”
HER 8 BAYANDAN BİRİ ÖMRÜNÜN BİR ANINDA KARŞILAŞIYOR
Kadınlar için kıymetli bir sağlık tehdidi oluşturan göğüs kanserinin her 8 bayandan birini hayatı boyunca etkileyebilecek düzeyde yaygın olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Neşet Köksal, “Meme kanseri, dünya genelinde kadınlarda en sık görülen kanser çeşididir. Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) GLOBOCAN 2020 datalarına nazaran, yalnızca 2020 yılında dünya çapında 2,3 milyon bayana yeni göğüs kanseri tanısı konulmuştur. Birebir yıl içinde 685 bin kadın göğüs kanseri nedeniyle hayatını yitirmiştir” dedi.
Türkiye’de kadınlarda görülen tüm kanser vakalarının yaklaşık yüzde 24’ünü göğüs kanserinin oluşturduğunu hatırlatan Prof. Dr. Köksal, “Türkiye’de her yıl yaklaşık 20 bin bayana göğüs kanseri tanısı konuluyor. Her ne kadar 50 yaşından sonra görülme sıklığı artsa da, özellikle son yıllarda 30’lu yaşlardaki bayanlarda da göğüs kanseriyle karşılaşıyoruz. Münasebetiyle bu tablo, ileri yaştaki bayanların yanında genç kadınlarda da farkındalığın artırılması gerektiğini ortaya koyuyor” diye konuştu.
ERKEN EVREDE MUVAFFAKİYET BAHTI ÇOK YÜKSEK
Bugün göğüs kanseri hastalarının her evrede tedavi bahtı bulunduğunu lakin erken teşhis ile tedavi muvaffakiyetinin büyük oranda arttığını hatırlatan Prof. Dr. Köksal, “Erken evrede tespit edilen göğüs kanserlerinde 5 yıllık sağ kalım oranı yüzde 90’ın üzerindedir. Bu da tarama programlarına iştirakin hayati önemini bir sefer daha gözler önüne sermektedir” tabirlerini kullandı.
‘DUMANSIZ HAVA ALANI HAYATİ BİR İHTİYAÇ’
Araştırmanın da ortaya koyduğu üzere göğüs kanseri açısından da pasif sigara içiciliğinin obezite, alkol, hareketsiz ömür üzere değiştirilebilir risk faktörleri arasında yer aldığının altını çizen Prof. Dr. Köksal, “Ciddiye alınması gereken bu tehdide yönelik tedbirler alınmalı. Özellikle konut ve iş yerlerinde sigara yasağına uyulması, çocukların ve bayanların korunması için büyük kıymet taşıyor. Bu nedenle, sigara içen ebeveynlerle büyümüş bayanlar, sigara içilen konutlarda ya da iş yerlerinde uzun süre bulunmuş bireyler ve sigara içen eşe yahut partnerle birebir ortamda yaşayanların bahse başka bir hassasiyet göstermesi gerekir. Bilinçlenme, korunma ve erken tarama ile bu sessiz riske karşı önlem alınabilir. Konutlarımızda, iş yerlerimizde ve ortak ömür alanlarımızda dumansız hava alanı artık bir tercih değil, hayati bir ihtiyaç olduğu unutulmamalı” dedi.
