SGK uzmanı Avrupa ile Türkiye’yi kıyasladı: Emeklilikte yaşanan uçurum dikkat çekti!
SGK uzmanı Özgür Erdursun, Türkiye’de emekliliğin gerçek boyutunu kaleme aldığı son yazısında, emekli aylıklarının hayat standartlarını karşılamada yetersiz kaldığını vurguladı. Erdursun, “Emeklilik, sırf çalışmaktan vazgeçmek değil; birebir vakitte çalışma gücü olmadan da hayatın sürdürülebilmesi için garanti manasına gelir” sözlerini kullandı.
TÜRKİYE’DE EMEKLİLİK VE HAYAT STANDARDI
Türkiye’de emekli olan şahıslar sıhhat hizmetlerinden yararlanmaya devam ederken, aylık gelirleri temel gereksinimleri karşılamada yetersiz kalıyor. Erdursun, emekli aylıklarının birçok vakit açlık ve yoksulluk hududunun altında seyrettiğini belirtti. Dul ve yetim aylıklarının da bu durumdan olumsuz etkilendiğine dikkat çekti.
Ocak 2025 prestijiyle Türkiye’de emeklilik gelirleri şu düzeylerde:
- Açlık sonu (4 kişilik ailenin aylık besin harcaması): 26.413 TL
- Yoksulluk hududu (gıda + öbür tüm temel ihtiyaçlar): 86.036 TL
- Bekar bir çalışanın aylık hayat maliyeti: 33.982 TL
- En düşük emekli aylığı: 16.881 TL
- En düşük yetim aylığı: 2.521 TL – 6.256 TL
- En düşük dul aylığı: 6.725 TL – 11.391 TL
Bu sayılar, Türkiye’de emeklilerin gerçek manada “geçinebilen” bir hayat standardına ulaşamadığını gösteriyor.
AVRUPA İLE FARK BÜYÜK
Avrupa ülkelerinde emekli maaşları taban fiyatın üzerinde ve çoğunlukla orta gelir düzeyine yakın. 25 yıl orta düzeyde gelirle çalışan bir kişi, emekli olduğunda şu muhtaçlıklarını karşılayabiliyor:
- Temel besin harcamaları
- Kira yahut konut giderleri
- Enerji, ulaşım, giyim
- Kültürel ve toplumsal aktiviteler
Örneğin Almanya’da ortalama emekli aylığı 1.300-1.500 Euro düzeyinde bulunuyor. Fransa, Hollanda, Belçika üzere ülkelerde düşük gelirli emeklilere ek yardımlar sağlanıyor. Türkiye’de ise en düşük emekli maaşı, Avrupa’daki ortalama emekli maaşlarının sırf yüzde 15-20’si seviyesinde.
SAĞLIK GARANTİSİ KÂFİ DEĞİL
Uzman, Türkiye’de emekliliğin en güçlü tarafının sıhhat hizmetlerinden yararlanma olduğunu, lakin sıhhat garantisinin tek başına refah sağlamadığını söz etti. Kâfi beslenme, barınma, ulaşım ve toplumsal hayat üzere öteki temel gereksinimlerin karşılanamaması halinde, sıhhat garantisi emekliler için kâfi olmuyor.
GELECEK BEKLENTİSİ
Erdursun, 2026 ve 2027 yıllarında planlanan enflasyon amaçları ve artırım oranları doğrultusunda emekli maaşlarının alım gücünde kısa vadede düzgünleşme beklemenin gerçekçi olmadığını belirtti. “Alım gücü 2026 yılında daha da düşecektir” ihtarında bulundu.
