17 Ağustos depreminin yıl dönümünde uzmanından korkutan uyarı! O kente dikkat çekti: ‘Maalesef durum pek iç açıcı değil…’

İnşaat Mühendisleri Odası Samsun Şube Başkanı Hüseyin Talak, 17 Ağustos 1999 yılında yaşanan Gölcük Depremi’nin yıl dönümüne ait basın açıklaması yaptı.

Türkiye’nin bir zelzele ülkesi olduğunu hatırlatan Talak, “Depremler kaçınılmaz fakat afetler önlenebilir. Bu gerçeği görmezden gelmek, binlerce yurttaşımızın hayatına mal olmuştur. Daha fazla geç kalmadan, bir tek insanımızı daha yitirmeden, bilimi ve kamusal sorumluluğun rehberliğiyle harekete geçilmelidir” ifadelerini kullandı.

“Aradan geçen 26 yıla karşın, sarsıntı tehlikesi bugün hâlâ İstanbul başta olmak üzere Marmara Bölgesi’nde yaşayan yurttaşlarımızın en büyük endişesidir” diyen Talak, açıklamasında şu tabirleri kullandı:

“Nitekim bu tasa boşuna olmayıp, son derece haklı münasebetlere dayanmaktadır. İstanbul’un Silivri ilçesi açıklarında, Marmara Denizi’nde 23 Nisan 2025 tarihinde 6.1 büyüklüğünde meydana gelen sarsıntı, kaygıları bir kere daha canlandırmış, kentin zelzeleye karşı ne kadar hazır olduğu konusunda soru işaretleri oluşturmuştur. Topraklarımızın ve nüfusumuzun büyük çoğunluğunun sarsıntı tehlikesi bulunan bölgelerde yer aldığı ve sıklıkla ülkemizin çeşitli noktalarında büyük sarsıntıların meydana geldiği açık bir gerçektir.

Son yüzyılda Türkiye’de 85 yıkıcı zelzele meydana gelmiş ve yaklaşık seksen beş bin civarında insanımız hayatını kaybetmiştir. Yani, ortalama her bir buçuk yılda bir yıkıcı zelzele… Sonuç olarak, nüfusun yüzde doksan altısının sarsıntı riski altında bulunan bölgelerde yaşadığı dikkate alındığında, yurttaşların öncelikli sorunu zelzelelere karşı inançlı yerleşim alanları ve inançlı yapılaşma gereksinimidir.”

“DEVLET TÜRKİYE’DE 6 MİLYON CİVARI YAPININ MÜMKÜN BİR SARSINTIDA AĞIR HASAR ALABİLECEĞİNİ KESTİRİM ETMEKTE”

“Gerek Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kurulan araştırma kurullarının raporlarında, gerekse Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın açıklamalarında 6 milyon civarı yapının riskli olduğu tabir edilmektedir. Bu sayı, toplam yapı stoku içerisinde yüzde 60’lara denk düşmektedir. Yani, yetkili kurumlar tarafından bile açıkça yapılarımızın birçoklarının sarsıntıya karşı hazır olmadığı itiraf edilmektedir. Kaldı ki bu sayılar, hesaplamalara dayalı varsayımı bir tespittir.

Yani, devlet Türkiye’de 6 milyon civarı yapının muhtemel bir sarsıntıda ağır hasar alabileceğini varsayım etmekte; lakin bu yapıların hangileri olduğunu bilememektedir. Hiç elbet, kentlerimizin zelzele tehlikesine karşı inançlı hâle getirilmesi, kolay olmayan, çok istikametli ve maliyetli bir süreçtir. Lakin, planlı ve toplumun çıkarlarını önceleyen bir anlayışla, çok uzun vakte yayılmadan da gerçekleştirilmesi mümkündür. Bu da lakin, siyasi iradenin kaynakları hakikat kullanarak, meselelerin tahlilinde bilimin ve mühendisliğin gösterdiği yolu izlemesiyle gerçekleşebilir.”

“SAMSUN ÖZELİNDE BAKTIĞIMIZDA, MAALESEF DURUM PEK İÇ AÇICI DEĞİL”

“2012 yılından bu yana tespit edilen riskli yapılardan sadece 238 bin civarında yapının dönüşümü tamamlanmıştır. Yani, en yetkili ağızlardan lisana getirilen 6 milyon riskli yapının sırf yüzde 4’ü bugüne kadar dönüştürülmüştür. Samsun özelinde baktığımızda, maalesef durum pek iç açıcı değil. Samsun’da kentsel dönüşüm yapılması gereken çok sayıda mahallemiz var. Bu mahallelerin bir kısmında dönüşüm planlama evresinde olup, şimdi üretim sürecine başlanmamış durumdadır. Bu sürecin en kısa vakitte tamamlanıp, bu mahallelerde yaşayan vatandaşlarımıza inançlı konutlar teslim edilmelidir.

Bölgesel dönüşümler, ilgili kurumların uyumunda gerçekleşmekte olup; parsel bazında dönüşümler, müteahhitlerin tercihleri doğrultusunda gerçekleşmektedir. Ülkemizde olduğu üzere, Samsun vilayetimizde de parsel bazında dönüşümler yalnızca rantı yüksek olan bölgelerde hudutlu kalmış; birden fazla riskli bölgelere çivi dahi çakılmamıştır. Samsun’da, bilhassa 2001 yılından evvel yapılmış olan yapı stokunun durumunu ortaya koyan rastgele bir data maalesef elimizde mevcut değildir. Biz İnşaat Mühendisleri Odası Samsun Şubesi olarak yetişmiş, tecrübeli katkılarımızla yapı stoku envanter çalışmalarında lokal idarelerle her türlü iş birliğine açığız.”

“YETER Kİ TOPLUM FAYDASINI TEMEL ALAN BİR ANLAYIŞLA HAREKET EDİLSİN”

“17 Ağustos 1999’dan 6 Şubat 2023’e oradan günümüze uzanan süreç göstermiştir ki, ülkemiz sarsıntılar karşısında kırılgan bir yapı stokuna, yetersiz planlama anlayışına ve kontrolsüz bir yapı üretim sürecine sahiptir.

Buna karşılık bilimsel bilgi ve mühendislik birikimiyle bu problemlerin üstesinden gelmek mümkündür. Bunun için ülkemizin hem yetişmiş insan gücü hem de maddi imkanları kafidir. Kâfi ki toplum faydasını temel alan bir anlayışla hareket edilsin. Bilimsel bilgilerle şekillenen bir planlama yaklaşımı benimsenip kamusal devleti aktifleştirilsin.”