Dünya genelinde milyonlarca insan, farkında bile olmadan geceleri konuşuyor. “Somniloquy” olarak bilinen uykuda konuşma, kimi vakit tek bir söz, kimi vakit uzun bir monolog biçiminde gerçekleşebiliyor. Uzmanlar, bu alışkanlığın ekseriyetle zararsız olduğunu lakin kimi durumlarda uyku bozukluklarının işareti olabileceğini vurguluyor.
UYKUDA KONUŞMANIN NEDENLERİ
Araştırmalara nazaran insanların üçte ikisi hayatlarının bir devrinde uykuda konuşuyor. Çocuklarda bu oran daha yüksek zira beyin gelişimleri şimdi tamamlanmamış durumda ve uyku evreleri ortasında geçişleri yetişkinlere nazaran daha sistemsiz.
Genetik faktörler büyük rol oynuyor; uykuda konuşma çoklukla diş gıcırdatma, kabus görme yahut uyurgezerlik üzere başka uyku bozukluklarıyla birlikte aile içinde kuşaktan nesile geçebiliyor. Bunun yanında gerilim, telaş, depresyon ve travma sonrası gerilim bozukluğu da bu durumu tetikleyebiliyor.
Çevresel etkenler de tesirli: Ağır iş temposu, toplumsal baskılar, maddi dertler yahut yüksek ateş üzere bedensel durumlar beynin uyku-uyanıklık geçişini zorlaştırıyor. Alkol, birtakım ilaçlar (antidepresanlar, astım ilaçları, uyku hapları) ve uyuşturucu kullanımı da uykuda konuşmaya yol açabiliyor.
UYKUDA KONUŞMAK TEHLİKELİ Mİ?
Çoğu vakit zararsız olan uykuda konuşma, nadiren önemli rahatsızlıkların belirtisi olabiliyor. Bilhassa uyku apnesi, gece terörü yahut REM davranış bozukluğu (RBD) üzere durumlarda görülmesi, tıbbi inceleme gerektiriyor.
RBD, başlangıçta saf konuşmalarla başlayıp vakitle bağırma, tekme atma, hatta yataktan düşme üzere hareketlere dönüşebiliyor. Bu nedenle ani başlayan, şiddetli yahut şiddet içeren uykuda konuşma durumlarında uzman bir tabibe başvurmak gerekiyor.
UYKUDA KONUŞURKEN SIRLAR ORTAYA ÇIKAR MI?
Popüler kültürde sıkça rastlanan “uykuda sırların ortaya çıkması” sahneleri gerçeği pek yansıtmıyor. Araştırmalar, uykuda konuşan şahısların çoğunlukla anlamsız sesler çıkardığını yahut tek sözlük sözler kullandığını gösteriyor. Hatta anlaşılır sözlerin büyük kısmı “hayır” üzere kısa karşılıklar yahut küfürlerden oluşuyor. Özcesi, uykuda konuşma partnerinizin bilinçaltındaki tüm sırları ortaya dökecek bir “gerçeklik serumu” değil. Uzmanlar bunun büsbütün bir efsane olduğunu vurguluyor.
