Prof. Dr. Doğanay Tolunay bilgilendirdi: ‘Yangın sonrası hemen ağaçlandırma yapılması doğru değil’
Türkiye’nin çeşitli yerlerinde ortaya çıkan yangınlar sonucunda yanan ormanlık alanlar yurttaşların ciğerini yakmaya devam ediyor. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay, açıkladığı datalar ve yaptığı bilgilendirmelerle yangın sonrasında çabucak ağaçlandırma yapılmasının yanlışsız olmadığını ortaya koydu. Tolunay’ın paylaştığı bilgiler ışığında, Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) 2023’te 261 milyon 295 bin olan fidan üretim sayısının 2024’te 131 milyon 675 bine düştüğü görüldü. 2012’de istatistiklere 982 ton olarak yansıyan tohum üretiminin 2024’te 116 tona düşmesi de dikkat çekti.
Türkiye’nin çeşitli yerlerinde ortaya çıkan yangınlar sonucunda yanan ormanlık alanlar yurttaşların ciğerini yakmaya devam ediyor. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay, toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımla yangınlar sonrasında çabucak fidan dikimi yapılmaması gerektiği noktasında yurttaşları uyardı. “Yangın sonrası çabucak ağaçlandırma yapılması hakikat değil” diyen Tolunay, sebeplerini çeşitli unsurlarla açıkladı.
‘NEREDEYSE SIFIR MALİYETLE YİNE ORMANLAŞTIRILABİLİR’
Kızılçam ormanları , makilerin yangına dirençli ekosistemler olduğunu belirten Tolunay, “Yanan alanlar korunarak, yanmış ağaçların kozalaklı kısımları serilerek, tırmık vb. aletlerle hafif bir toprak işlemesi yapılarak gereğince tohum olmayan yerlere tohum atılarak çalışıldığında sonbaharda fidanlar çimlenir” dedi. Maki bitkilerinin birkaç hafta içerisinde yeşermeye başlayacağını söyleyen Tolunay, neredeyse sıfır maliyetle kızılçam ve makiliklerin yine ormanlaştırılabileceğini belirtti. Kelam konusu ormanlaşmanın yanı sıra böylelikle genetik çeşitliliğin korunacağını da vurguladı.
FİDAN ÜRETİMİNDE YARI YARIYA DÜŞÜŞ!
Tolunay’ın paylaşımındaki datalar ise ziyadesiyle dikkat çekti. Tolunay, Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) fidan üretim bilgilerine nazaran, yanan alanlara fidan dikimi yapılsa bile bölgelere yetecek fidan olmama ihtimalini lisana getirdi. OGM’nin fidan üretiminin azaldığına dikkat çeken Tolunay, 2023 yılında 261 milyon 295 bin fidan üretimi yapan OGM’nin 2024’te bu sayıyı 131 milyon 675 bin fidana düşürdüğünü datalarla ortaya koydu. 2024 yılında üretilen fidanlarla 82 bin hektar alanın ağaçlandırılabileceğini söyleyen Tolunay, resmi bilgilerin açıklamadığını da anımsatarak iddiası olarak 50 bin hektarın yandığını söyledi.
Veriler kâfi üzere görünse de Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden toplanan tohumların farklı fidanlıklarda üretildiğini tabir eden Tolunay, “İzmir’deki fidanlıklardaki kızılçam fidanı yetersizse Antalya’daki fidanlıklardan fidan getirilmesi gerçek değil. Zira Antalya’nın iklimi, toprağı farklı olduğu için buradaki kızılçamlar genetik olarak İzmir’dekilerden farklıdır. Hatta yükseltisi düşük Seferihisar’a Örneğin yeniden İzmir’deki Yamanlar dağından toplanan tohumlarla yetiştirilen fidanlar dahi dikilmemeli. Pekala dikilirse ne olur? Dikilen fidanların teorik olarak 50-100 yıl sulanmadan, gübrelenmeden yaşamaları beklenir” dedi.
TOHUM ÜRETİMİ DE AZALDI
Dağdan toplanan tohumlar yahut bu tohumlardan elde edilen fidanların deniz kıyısına ekildiğinde birkaz yıl içinde kuruyacağını da ekleyen Tolunay, “Bu nedenlerle öncelikli olarak yanan ormanların tohumla gençleştirilmesi, tohum desteği yapılacaksa yöreden toplanan tohumlarla gerçekleştirilmesi genetik çeşitliliği korunması için önemlidir” tabirlerini kullandı.
Söz konusu cümlenin akabinde paylaştığı tabloyla OGM’nin tohum üretiminin de azaldığına dikkat çeken Tolunay, istatistikle birlikte müdürlük tarafından geçtiğimiz yıl sadece 116 ton tohum üretildiğine dikkat çekti. Kelam konusu üretimin 2012’de 982 ton olduğu, yıllar geçtikçe azaldığı da görüldü. Tolunay, “Yanan ormanların doğal çeşitlerle ve genetik çeşitlilik korunarak tekrar ormanlaştırılması iklim değişikliğine ahengin bir kesimidir. Bunun için de orman işletme müdürlüklerinde gereğince tohum stoku olması ve yangından sonra kurulacak süreksiz fidanlıklarda yöreden toplanan tohumlarla fidan üretilmesi ve ağaçlandırılmalarda bunların kullanılması iklim değişikliğine dirençli orman kurmanın olmazsa olmaz şartıdır” sözleriyle paylaşımını noktaladı.
