Avrupa’nın daha güçlü kurumlara ve entegrasyona kavuşması için faaliyet yürüten Avrupa Hareketi (European Movement) tarafından yayımlanan demokrasi araştırmasında, demokratik pahalara istikrarlı biçimde bağlı olduğunu belirtenlerin oranı yalnızca yüzde 36’da kaldı.
Politico’nun yaptığı habere nazaran, geri kalan yüzde 64’lük kesim ‘tutarsız demokratlar’ olarak tanımlanıyor.
Bu şahıslar, demokrasiye bağlılıklarında net değil; oy hakkı ve güçler ayrılığı üzere temel prensipleri desteklemekle birlikte, güçlü bir başkanın daha âlâ olabileceğini de düşünüyorlar. Bu oran, evvelki yıllara nazaran artmış durumda.
DEMOKRASİYE EN GÜÇLÜ DAYANAK İSVEÇ’TEN
Araştırmada yedi büyük AB ülkesinden 3 bin 500’den fazla bireyle görüşüldü. En yüksek oranda demokratik bedelleri önemseyen ülke İsveç oldu: İsveçlilerin yüzde 52’si dengeli biçimde demokrasiyi destekliyor.
Fransa ve Romanya’da bu oran yüzde 30’a kadar düşerken, İspanya’da halkın sadece dörtte biri demokrasiye sistemli dayanak veriyor. Bu bulgular, Avrupa genelinde demokratik iştirakin ve inancın önemli biçimde sorgulandığını ortaya koyuyor.
Avrupa Hareketi Genel Sekreteri Petros Fassoulas, Politico’ya yaptığı açıklamada, “Demokrasiye dengeli dayanak oranının bu kadar düşük olması sahiden dert verici” dedi.
Ancak bu bireylerin demokrasi aksisi olduğunu değil, daha çok hayal kırıklığına uğradıklarını, güçsüz hissettiklerini ve umutlarını kaybettiklerini belirtti. Fassoulas’a nazaran bu hisler, otoriterliğe yer hazırlayan en temel faktör.
POPÜLİSTLERE TAKVİYE YÜKSELİYOR
Araştırma sonuçları, son Avrupa Parlamentosu seçimlerinde görülen tabloyla da örtüşüyor: Ana akım partiler bilhassa Fransa ve Almanya’da büyük kayıplar yaşarken, çok sağ ve popülist partiler güç kazandı.
Ancak enteresan bir formda, halkın Avrupa seviyesinde işbirliği talepleri de güçlü. Ukrayna’ya takviye, savunma alanında paydaşlık ve dezenformasyonla gayret üzere mevzularda yüksek seviyede dayanak tespit edildi.
Katılımcıların neredeyse yarısı, Avrupa’nın ordularını birleştirerek bilhassa Rusya üzere tehditlere karşı daha güçlü bir askeri yapıya kavuşması gerektiğini düşünüyor. Fassoulas bu durumu şu sözlerle kıymetlendirdi:
“Bu datalar, Brüksel, Paris, Berlin ve ötesindeki siyasi seçkinlerin artık uyanması gerektiğini gösteriyor. Beklenenden çok daha fazla insan bir Avrupa ordusu istiyor olabilir.”
