‘Yeşil Vatan’a can verenler haklarını alamıyor: 24 saat çalışmaya 53,39 TL yangın primi!

Yalnızca Temmuz 2025’te yaşanan yangınlarda, İzmir Ödemiş’te iki, Eskişehir Seyitgazi’de ise beşi orman emekçisi 5’i AKUT vazifelisi olmak üzere toplam 12 kişi hayatını kaybetti.

Orman İşçileri Platformu Başkanı Enver Yavuz, orman yangınlarında hayatlarını tehlikeye atarak gayret eden orman personellerinin yaşadığı ağır çalışma şartlarına ve yasal hak ihlallerine dikkat çekti. Yavuz, “Yangın döneminde orman yangın çalışanları, kanunlara karşıt biçimde 24 saat temeline nazaran çalıştırılıyor. Ne yazık ki sendika da patronun yanında saf tutmuş durumda” dedi. “Orman yangını karada söner. Pekala, kim söndürecek?” diyen Yavuz, “Tabii ki orman işçileri! Lakin kimse onların ne koşullarda çalıştığını sormuyor” sözlerini kullandı.

‘’KANUNA KARŞIT TOPLU SÖZLEŞME’’

Yangın dönemi boyunca orman personellerinin 24 saat aslına nazaran, yani gece-gündüz daima vazife başında tutulduğunu belirten Yavuz, bunun hem yasaya hem insan haklarına karşıt olduğunu söyledi. Üstelik bu durumun, sendika ve patronun imzaladığı toplu iş mukavelesine yazıldığını vurguladı.

Yavuz, orman yangın emekçilerinin çalışma saatlerini düzenleyen toplu iş mukavelesindeki hususların emekçilerin değil, patronun çıkarlarını gözettiğini belirterek şunları söyledi:

“Toplu iş mukavelesinde, 24 saat aslına dayalı çalışma tertibi yasallaştırılıyor. Bu unsurlar, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 27. hususuna açıkça terstir. Ahlaka, kamu nizamına ve kişilik haklarına ters kontrat kararları geçersizdir.”

Yavuz ağır çalışma şartlarını şöyle özetliyor: “Yangın personellerinin çalışma mühleti aşikâr değil. ‘Günün farklı vakitlerinde, gerektiğinde 24 saat vazifede kalırlar’ deniyor. Haftalık müsaadeleri haftada 1.5 gün olarak belirlenmiş, lakin bu müsaadeler ekseriyetle kullandırılmıyor. 24 saat vazifede bekleyen emekçiye yalnızca günde 3 saat fazla mesai fiyatı veriliyor. Geri kalan saatler fiyatsız çalıştırılıyor.”

İŞÇİLER FERDİ GAYRETE ZORLANDI

Yavuz, haklarını sendika (Öz Orman-İş) aracılığıyla alamayan emekçilerin, ferdî olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı müfettişlerine başvurmaya başladığını, müfettişlerin yaptığı kontrollerde birçok çalışana fazla mesai fiyatı ödenmesi gerektiği raporlarla belgelediğini belirtiyor lakin, “Bazı vilayetlerde fazla mesai fiyatları ödenmeye başlandı, lakin bu bilgi emekçilerden saklanıyor. Öbür vilayetlerde ise emekçilerin yargı yoluna gitmeleri isteniyor. Çaba eden birçok personel hakkını fakat mahkemeler aracılığıyla alabildi” dedi.

24 SAAT MESAİ

Müfettiş raporları ve mahkeme kararları personellerin lehine epey, patronun baskıyı artırdığını söyleyen Yavuz, Orman Kanunu’nun 72. unsurundaki değişikliğin çalışanların 24 saat boyunca çalışma alanında tutulmasının mazereti haline getirildiğini tabir etti.

2018’de Orman Kanunu’nun 72. Unsurundaki değişiklikle orman emekçisinin çalışma saatleri dışında orman grup binasında geçirdiği vakit “çalışma süresi” sayılmamaya başlandı.

Yavuz’un tabirine nazaran; “Yani bir personel, konutuna gitmeyip takım binasında kalmak zorunda kalıyor fakat bu mühlet için hiçbir fiyat alamıyor. Dahası, personellere baskı yapılarak şu tabirleri içeren dokümanlar imzalatılıyor: “Çalışma saatim dışında konuta dönemeyeceğim günlerde, hiçbir hak talep etmeksizin grup binasında kalmak istiyorum.”

Yavuz buna sert reaksiyon gösteriyor:

“İşçi neden ailesinin yanında kalamasın? Neden yalnızca orman personelleri 24 saat temeline nazaran çalışmak zorunda?”

YANGIN PRİMİ BİR SİMİT KAHVALTISI PARASI KADAR

Yavuz, orman yangın emekçilerine verilen yangın priminin ise yalnızca günlük net 53,39 TL. Olduğuna dikkat çekerken, “Yani hayatını riske atan bir çalışana verilen ödül, bir simit kahvaltısı parası kadar!” diye reaksiyon gösterdi.

ORMAN EMEKÇİLERİNİN FERYADI…

Enver Yavuz, son olarak şunları söyledi:

“Yangınlara müdahale eden bu kahramanlar, ailelerinden uzakta, ağır kaideler altında, birden fazla vakit hak ettikleri fiyatı alamadan çalışıyor. Ne sendika ne patron gerekeni yapıyor. Orman emekçilerin feryadını duyurmak üzere sorunların bir kısmını lisana getirmeye çalıştım. Ümit ederim duyması gerekenler duyar ve gerekli düzenlemeler yapılır. Umuyorum ki yangınlara acil müdahale edilmesi için 24 saat ailesinden ve ikametinden uzakta tuttuğunuz orman yangın personellerine; ön safta olmayı misyon namusu sayan ve cansiperane çaba eden orman yangın personellerine gereken saygıyı duyup, hem çalışma koşullarını ve hem de fiyatlarını hakkaniyetli bir halde belirlerler!”