21 kişiye mezar olmuştu… Arı Apartmanı soruşturmasında ‘asli kusurlu’ tespiti yapıldı, iddianame hala hazırlanmadı
Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar, 11 kentte büyük yıkıma yol açtı. 53 bin 725 kişinin hayatını kaybettiği, 107 bin 213 kişinin yaralandığı felaket nedeniyle binlerce bina saniyeler içinde yıkıldı. Yıkılan binalara ait soruşturma ve dava süreçleri hala devam ediyor. Sarsıntıda yakınlarını kaybeden binlerce aile ise geçen mühlete karşın adalet arayışını sürdürüyor.
Aradan geçen iki buçuk yıla karşın, yıkılan birtakım binalara ait soruşturmalar hala tamamlanmadı. Bu binalardan biri de Adıyaman’ın Besni ilçesi Kaymakam Hasan Tütün Mahallesi’ndeki 21 kişinin hayatını kaybettiği Arı Apartmanı.
Atatürk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı’ndan yedi akademisyen tarafından hazırlanan uzman raporu, soruşturma evrakına eklendi. Fakat ortadan geçen vakte karşın iddianame şimdi hazırlanmadı.
“YAPI RUHSATINDA BELİRTİLEN BODRUM KATININ YAPILMADIĞI KANAATİ OLUŞMUŞTUR”
ANKA Haber Ajansı’nın ulaştığı uzman raporunda, “Yapı ruhsatında belirtilen yol berbat altındaki (bodrum) katın yerinde yapılıp yapılmadığı kesin olarak belirlenememiş olmakla birlikte 21 Eylül 2023 tarihli keşifte çekilen fotoğraflardan bodrum katının yapılmadığı kanaati oluşmuştur” denildi.
Raporda, şu değerlendirmelere yer verildi:
“9 Haziran 1995 tarihli Yapı Ruhsatına ve 11 Mart 1999 tarihli Yapı Kullanma Müsaade Evrakına nazaran yapı S.S. Arı Kent Konut Yapı Kooperatifi’dir.
Ruhsatına nazaran yapı, yol düzeyi altı 1 ve üstü 6 olmak üzere 7 katlıdır. Yapı Kullanma Müsaade Evrakına nazaran binanın yol düzeyi üstündeki kat sayısı 6’dır. Yapı taban artı 5 katlı gözükmekle birlikte yer katta kalorifer, kapıcı dairesi ve olağan katların her birinde 4’er daireden oluşmaktadır. Yapı ruhsatı ve yapı kullanma müsaade dokümanları ortasında kat adedi bakımından uyumsuzluk kelam bahsidir. Bina bağımsız kısımları açısından da evraktaki dokümanlarda uyumsuzluk kelam bahsidir.”
“DOSYADA BİNAYA İLİŞKİN MİMARİ, STATİK PROJE, HESAP RAPORU VE YER ETÜT RAPORU BULUNMUYOR”
“Dosyada yer alan birtakım tabir tutanaklarına nazaran yapı müteahhidi Şükrü İşitmen, kimilerine nazaran de Şükrü İşitmen ve Mehmet Nuri Tuğsuz’dur. Belgede binaya ilişkin mimari, statik proje, hesap raporu ve yer etüt raporu bulunmadığından yapısal tahlil yapılamamıştır.
Depremde binanın gevrek kırılması sonucu katların üst üste çökerek yıkıma uğradığı, pas hisselerinin yetersiz olduğu, etriye aralıklarının uygun olmadığı, etriye sıklaştırması yapılmadığı ve etriye kancalarının 90 derece olduğu görülmüştür. İki karot bedelinden hareketle bina betonunun 1975-ABYYHY’de belirtilen taban beton sınıfının (B160=C14) karakteristik basınç dayanımını sağlamadığı söylenebilir. Fakat, karot sayısının az olması nedeniyle binadaki betonun dayanımı ile ilgili yapılan bu değerlendirmenin ihtiyatla karşılanması gerekmektedir. Bununla birlikte, heyetimizin bina betonunun kalitesinin düşük olabileceğinin göstergesi niteliğini taşıyan tespitleri de vardır.”
“KOLON-KİRİŞ BİRLEŞİM BÖLGELERİ ZAYIF, DONATI DÜZENLEMESİ YETERSİZ”
“Taşıyıcı elemanlarda kullanılmış olan çeliklerin şartname ölçütleri; asgarî akma sonu ve en az çekme direnci bakımından sağladıkları, lakin azamî akma sonu ve en az ünite kopma uzaması bakımından sağlamadıkları belirlenmiştir. Sünek davranışı etkilediği için donatıların asgarî kopma ünite uzaması bakımından standardın öngördüğü orandan daha düşük bedellere sahip olması hususu değerlidir.
Deprem sonrası imgelerden binanın sünek davranış sergilemeyerek yıkıldığı tespit edilmiştir. Binanın bu formda hasar görmüş olması, kolon-kiriş birleşim bölgelerinin zayıflığı ve donatı düzenlemesinin yetersizliği ve gereç kalitesinin yetersizliği ile ilişkilendirilebilir.”
TÜM SORUMLULAR İÇİN “ASLİ KUSUR” TESPİTİ YAPILDI
Raporda, Arı Apartmanı’nın yıkımında sorumluluğu bulunan bireylerle ilgili kusur değerlendirmesi de yapıldı. Rapora nazaran, müteahhit, statik fenni mesul, yapı sahibi ve belediye vazifelileri için “asli kusurlu” tespiti yapıldı.
