PNAS Nexus mecmuasında yayımlanan çalışmaya nazaran, birtakım soyut sanat yapıtlarında bilinmeyen bir matematiksel sistem bulunuyor. Araştırmacılar, bu matematiksel yapının, insanların sanat yapıtlarındaki ağaçları tanımasını kolaylaştırabileceğini belirtiyor.
Doğadaki ağaçlar, fraktal ismi verilen “kendine benzer” bir yapıya sahiptir. Bu modelde, tıpkı dallanma yapıları, gövdeden en ince kol ucuna kadar farklı ölçeklerde tekrar eder.
Yeni çalışmada bilim insanları, sanat yapıtlarında tasvir edilen ağaçların kol kalınlıklarının nasıl ölçeklendiğini matematiksel olarak inceledi. Araştırmacılar, kısımların çapları ortasındaki oranlar ve farklı kalınlıktaki kısımların sayıları üzerine matematiksel kurallar geliştirdi.
LEONARDO DA VİNCİ’NİN ÖNGÖRÜSÜ
Araştırmacılar, Leonardo da Vinci’nin ağaçların dallanma oranlarını incelediğini ve çeşitli kolların çapları ortasındaki bağlantıları belirlemek için ? (alfa) ismi verilen bir parametre kullandığını belirtiyor. Da Vinci’nin müşahedelerine nazaran, bir kısmın kalınlığı, ondan çıkan iki küçük kolun toplam kalınlığına eşitse, ? bedeli 2 oluyor.
Bilim insanları, sanat tarihinin farklı periyotlarından seçilen yapıtlarda ? pahalarını tahlil etti. Araştırmaya, Hindistan’ın Ahmedabad kentindeki 16. yüzyıldan kalma Sidi Saiyyed Camii, Edo devri Japon fotoğrafları ve 20. yüzyıl soyut sanat yapıtları dahil edildi. Sonuçlara nazaran, bu sanat yapıtlarında ölçülen ? kıymetleri, doğal ağaçlardaki 1,5 ila 2,8 ortasında değişen kıymetlerle büyük ölçüde örtüşüyordu.
SOYUT FOTOĞRAFLARDA BİLE AĞAÇ ALGISI
Araştırmacılar, Piet Mondrian’ın 1912 tarihli kübist yapıtı “Gri Ağaç” üzere, direkt ağaç üzere görünmeyen soyut fotoğraflarda bile ? pahası gerçekçi bir aralıkta olduğunda, beynin bu imajları ağaç olarak tanımlayabildiğini keşfetti. Lakin ? bedeli doğal aralıktan saptığında, fotoğraf artık besbelli biçimde bir ağaç olarak algılanmıyordu.
Bu çalışma, sanat ve bilimin tabiata farklı perspektiflerden baktığını lakin aslında birbirini tamamladığını gösteriyor. Araştırmacılar, bulguların “ağaçların hoşluğunu takdir etmek ve yine yaratmak için yeni bir bakış açısı sunduğunu” belirterek, sanat ve matematiğin düşündüğümüzden daha derin bir halde iç içe geçmiş olabileceğini vurguluyor.
