Japon Deprem Uzmanı Moriwaki’den Marmara için kritik uyarı: ‘6-6,5 büyüklüğünde bekliyoruz’

Japon zelzele uzmanı Yoshinori Moriwaki, Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen 6 Şubat zelzelelerinin ikinci yılı hasebiyle değerlendirmelerde bulundu.

Türkiye’nin, 1999 zelzelesinde çok acı yaşadığını lakin 6 Şubat 2023’te gerçekleşen zelzelelere kadar çok fazla bir şey yapılmadığını belirten Moriwaki, “Sadece İstanbul’da biraz okullarda güçlendirme yapıldı. Ortada fazla bir sarsıntı de olmadı ancak 2023’te çok büyük acı yaşandı. Orta ara 4-5 büyüklüğünde zelzeleler Türkiye’nin her yerinde oluyor. Sarsıntı olunca ne oldu diye herkes merak ediyor. Lakin sarsıntıya her vakit hazır olmak lazım. Japonya’da da Türkiye’de de sarsıntı oluyor ancak Japon insanları hazır oluyor. Büyük sarsıntı olursa bina çökmüyor, insan fazla kaybetmiyor. Türkiye’de de artık bunu yapmak lazım. Türkiye’de öncelikle büyük düşünce müsaadesiz bina çok var. Bunu devlet ve belediyelerin kentsel dönüşümle çözmesi lazım. Yeni müsaadesiz bina yapmamaya çalışmak, eski mevcut binalarda da düzeltme yapmak lazım” diye konuştu.

“MARAŞ’TAKİ SARSINTIDA EN FAZLA CESET GÖRDÜĞÜM YER MERDİVENLER OLDU”

Deprem eğitimiminin değerine de değinen Moriwaki, şunları kaydetti:

“Türkiye’de beşerler neden panik oluyor? Ne olduğunu bilmediği için sorun oluyor. Mesela 2011’de Japonya’da Tokyo’da iki kişi maalesef balkondan atladı lakin Japon değillerdi. Yalnızca sarsıntı olunca bina çöküyor bilgisi var o yüzden eğitim çok kıymetli. Anaokuldan itibaren eğitim yapmak lazım. Ben zelzeleye nasıl hazır olunacağı, hayat üçgenin nasıl kurulacağı bunlarla ilgili kitap yazdım. Türkiye’de herkes genel olarak merdivenden kaçmaya çalışıyor. Maalesef Maraş’taki sarsıntıda en fazla ceset gördüğüm yer merdivenler oldu. Asansör kullanılmayacağı biliniyor fakat merdiven de kullanmamak lazım. Hiç kimse merdivenden kaçmaya çalışmayacak, orada kalacak. Japon’ya da beşerler tabela, fayans gelebilir diye sarsıntı sırasında binanın içine kaçıyor.

Yanlış söylemiyorum zira binalar insanı korumak için var. İç dekorasyondan kaynaklı bir şeyler düşebilme ihtimaline karşı masanın altında üçgen oluşturuluyor. Türkiye’de ise maalesef yüzde 50 müsaadesiz bina var. Bina çökebileceği için masanın yanında hayat üçgeni oluşturulmalı. İnsan susuz yalnızca üç gün yaşayabilir. Su varsa insan bir ay yaşayabilir. Onun için su olması lazım ömür üçgeni olarak yatağının yanında. Salonda koltuğun yanına şişe koymak lazım. Ayrıyeten her vakit bir tane çikolata, metal düdük ve tuz olmalı. Tuz niçin lazım şimdiye kadar duymadınız, insan iki hafta sonra apansız güç kaybı yaşıyor bu tuzsuzluktan oluyor. Tuz varsa biraz dilinize koyacaksınız. O yüzden benim her vakit yanımda su, çikolata, metal düdük ve tuz oluyor.”

“DEVLET, BELEDİYELER ZELZELE İÇİN BİRLİKTE HAZIR OLURSA YÜZDE 70 RİSK AZ OLUR”

Japon sarsıntı uzmanı Yoshinori Moriwaki, Türkiye ile Japonya ortasında sarsıntı hazırlık konusundaki farkları da anlattı.

“JAPONYA DUA ETMEDEN EVVEL TEDBİR ALIYOR”

“İki taraf da dua ediyor. Japonya, dua yapmadan evvel kesinlikle kendi yapabileceği konutu düzgün mi, konutunun tabanı uygun mi makus mü bunları araştırıyor. Sarsıntıya hazırlığını yapıyor. Lakin Türkiye’de hiçbir hazırlık yapılmadan dua yapılıyor. Türkiye’de zelzeleye hazırlık yapmak lazım.” diyen Yoshinori Moriwaki, devlet, belediyeler, şirketler ve aileler sarsıntı için daima bir arada hazır olursa riskin de yüzde 70 azalacağını, kaybedilen insan sayısının da azaltılabileceğini vurguladı.

Moriwaki, “Bunu biz yapıyoruz, Türkiye’de de artık yapmak lazım. Yalnızca herkes bize ‘Ne vakit ne büyüklükte zelzele olacak’ diye soruyor. Türkiye’ye de zelzelenin geldiğini kabul etmek lazım ve ona nazaran hazır olmak lazım. Kahramanmaraş’taki zelzeleden sonra 1 Ocak 2024’te Japonya’da 7.6 büyüklüğünde sarsıntı oldu. Kahramanmaraş’taki ikinci zelzele ile tıpkı büyüklükte. Kahramanmaraş sarsıntılarında 53 bin sayısı var fakat bana nazaran üç katından daha fazla. Zati bakanın ağzından da kaçtı 130 bin diye. 53 bin olsun, Japonya’da tıpkı büyüklükte zelzelede 330 kişi kaybetti” sözlerini kullandı.

MARMARA İÇİN KRİTİK UYARI

Ege bölgesinin sarsıntı riskine ait konuşan Moriwaki, “Ege bölgesinde ince, kısa çok fay çizgisi var ancak büyük sarsıntı beklemiyorum. Marmara bölgesinde 7,5 üzere büyük zelzele beklemiyorum. 6-6,5 büyüklüğünde sarsıntı olabilir” dedi.

Moriwaki, ayrıyeten Sarsıntı Yönetmeliği’nde 1998 yapılan değişikliğe değinerek, “2000 yılından sonraki binalar düzgün lakin evvelki binalar, yumuşak yerse çok makus durumda olabilir. O denli yerlerde kentsel dönüşüm yapmak lazım. Binayı sıfırdan yapmak değil güçlendirme formülü de kullanılabilir” değerlendirmesini yaptı.

“DEPREM GELİYOR, ONU KABUL EDİP ONA NAZARAN HAREKET ETMEK LAZIM”

Japon sarsıntı uzmanı Yoshinori Moriwaki, sarsıntıya her vakit hazırlı olunması gerektiğini vurgulayarak, “Herkes sarsıntı ne vakit, ne kadar büyüklükte olacak diye merak ediyor. Türkiye de Japonya da sarsıntı ülkesi. Zelzele geliyor, onu kabul edip ona nazaran hareket etmek, hazır olmak lazım. Daima bir arada hazır olunursa hasar yüzde 70 azalır. Yüzde 70 büyük sayı değil mi? O vakit daima birlikte hazır olmamız lazım” diye konuştu.