1955 yılında Amerikalılar tarafından ticari olarak piyasaya sürülen naylon, 1970’ten sonra da süratle dünyaya yayılmıştır. Ülkemizde ise bu yeni icat, bir uygarlık göstergesi üzere kabul görüp, yaygınlaşmış ve avuç avuç tüketilmeye başlanmıştır. Türklerin klasik pazar aracı olan file, çabucak terk edilerek yerini naylon poşete bırakmıştır.
Üç tarafı denizlerle çevrili ve 8.333 Km. kıyıya sahip olan ülkemizin balıkçıları, ağlarına takılan naylonlardan şikâyetçi olurken, yakaladıkları balıkların midelerinde de naylon modülleri üzülerek görmektedirler. Deniz hayvanlarının yaşadıkları yanı sıra karada yaşayan hayvanların ömürlerini da tehdit eden naylon poşet, onların hastalanmalarına ve vefatlarına neden olduğu da farklı bir gerçektir.
25 yıl Devlet Su İşleri’nde mühendis olarak çalışırken, buna emsal birçok olay yaşamışımdır. Baraj göllerinde yüzen yataklar, buzdolapları görmüş ve daha sonra onların baraj ızgaralarını ve de vanalarını tıkadığına şahit olmuşumdur. Devletin ve mahalli yönetimlerinin ihtar ve yaptırım misyonlarını yapmadıkları sürece, bu kirliliği her yerde görmemiz kaçınılmazdır.
Karada 800 yıl, denizde 400 yılda yok olduğu iddia edilen naylon poşetin yalnızca %1’i geri dönüştürülürken, %99’u da tabiatta hür kalmaktadır.
Dünya üzerinde “Naylon Poşet” ziyanları konusunda neler yapıldığına bir bakalım:
ABD’de San Francisco ve New York ile Los Angeles’ın Kent Kurulları “Naylon Poşet” yasaklama kararı almışlardır.
İsviçre, İsveç, Norveç, Almanya ve Hollanda, İngiltere ve İrlanda Hükümetleri naylon poşet kullanımını azaltmak için şöyle bir karar almışlardır. Bu ülkelerde herkes aldıkları naylon poşetlerin parasını ödeyecektir. Bu türlü olunca da naylon poşet kullanımı bir anda azalmıştır.
Fransa ve İtalya alışverişlerde yalnızca tabiatta çözünebilen, kumaştan ya da kâğıttan torbalar kullanmaya başlamışlardır.
Hindistan, Bangladeş ve Ruanda, Tayvan, Kenya, Uganda ve Güney Afrika, Avustralya ve Çin naylon torba kullanılması yasaklayarak ülkelerdir. Çin, getirdiği yasaklarla toplam 3 milyon 600 bin ton petrol tasarruf etmiştir.
Tarımsal topraklarımızın kirlendiğinde, su kaynaklarımız kullanılamaz duruma geldiğinde ülkemiz adeta cehenneme dönecektir. Topraklarını periyodun ABD Başkanı’na satmak istemeyen Kızılderili Şef Seattle’in 1854 yılında yazdığı mektupta geçen şu sözleri çok manalıdır:
“Son ırmak kuruduğunda, son ağaç yok olduğunda, son balık öldüğünde, beyaz adam paranın yenmeyen bir şey olduğunu anlayacak!” Bu nedenle doğayı koruyacak tedbirlerin vakit geçirmeden alınması gerektiğine inanan aşağıdaki belediyeler ülkemizin öncü belediyelerdir.
Kadıköy, Marmara Belediyeler Birliği, Bozcaada, Zonguldak, Akçakoca, Nilüfer, İnegöl, Yalova, Edremit, Akçay, Zeytinli, Balıkesir Belediyeleri yörelerinde “Naylon Poşet” kullanımını yasaklayarak ülkemizde öncü belediyeler olmuşlardır. İzmir İli içinde “Naylon Poşet” kullanımını ilçelerinde yasaklayan öncü belediyeler vardır. Anadolu 100 yıl evvel sahip çıktığı vatan toprağına bu sefer de etraf açısından sahip çıkacaktır. Amacımızın, İzmir’in tüm ilçelerini ve sonra da tüm kentleri “Naylon Poşet” ziyanından kurtulmaktır. Milyonlarca yıldır kirlenmeden bize kadar gelen toprağımızı ve denizlerimizi torunlarımıza tertemiz bırakmak hasreti yalnızca Kızılderili Şef Seattle’ın değil tüm ülkenin dileği olmalıdır… Bu şuurun gelişeceği ve yaygınlaşacağı ümidimle…
Ahmet GÜREL
İzmir Platformu Başkanı
