Şeriat çığırtkanlıklarıyla başlanan 2024’te laikliğin anayasal dokunulmazlığı hedef alındı
Türkiye’de laikliğe karşı aksiyonlar 2024’te aralıksız sürdü. AKP, laikliğe karşı telaffuz ve aksiyonlarını sürdürürken AKP’nin dayanağıyla Meclis’e giren küçük ortağı HÜDA PAR da laikliğe karşı aksiyonlarını artırdı. AKP’nin ittifak ortağı ve bir milliyetçi parti olan MHP ise laiklik aykırısı aksiyon ve telaffuzlara adeta takviye verdi.
TARTIŞMALI MİTİNG
Bu kapsamda 2024’te laikliğe karşı birinci aksiyon daha yılın başında, 1 Ocak’ta İstanbul’da yaşandı. “Filistin’e dayanak mitingi”nde hilafet bayrağı açıldı. Bu harekete cumhuriyetçi kurumlardan reaksiyonlar yağarken Ankara Barosu, yürüyüşte hilafet bayrağı açanlara ve bunları engellemeyen İstanbul Valisi Davut Gül hakkında hata duyurusunda bulundu. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de hilafet bayrağı açılmasına reaksiyon gösterenlere yönelik “Şayet hazımsızlık kelimeitevhitteyse tarafımızı açıkça ilan ediyorum; la ilahe illallah Muhammedün resulullah” tabirlerini kullandı. Tıpkı miting bugün de yapılacak.
ADLİYEDE REAKSİYON ÇEKEN OLAY
Bir hareket de İstanbul Çağlayan Adliyesi’nde yaşandı. 20 yaşındaki Ahmet Bostancı isimli bir yurttaş, 10 Kasım 2023’te cuma namazında Atatürk için dua edilmesine reaksiyon göstererek “Allah kâfirleri, müşrikleri kahretsin. Bizleri bu kâfirlerden beri etsin” dedi. Bostancı, 16 Ocak’ta İstanbul Kartal’daki İstanbul Anadolu Adliyesi’ndeki duruşmasında tahliye edildi. Bostancı’nın tahliyesinin akabinde adliyede “Yaşasın şeriat” sloganları atıldı.
ERDOĞAN’DAN DESTEK
Sokak ve adliyedeki kelam konusu şeriat çığırtkanlıkları siyasette de karşılık buldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, 1 Şubat’ta Diyanet Akademisi Mezuniyet Töreni’nde yaptığı konuşmasında şeriatı savundu. Erdoğan, “İslamın hayata dair kurallarının bütünü olan şeriata düşmanlık, dininin kendisine husumettir. Lümpen faşistler; İslamsız Türklük tarifi yapıyor, gaye millettin mayasını bozmaktır. Bu ülkenin hukuku savunmakla misyonlu kimi baroları, kelimeitevhit lafzının yazılı olduğu bayraktan (hilafet bayrağı) rahatsız oluyor, kabahat duyurusunda bulunabiliyor. Türkiye’ye dair hiçbir tasavvuru olmayan, zihni ve kalbi sömürgeleştirilmiş bir güruh ortaya çıkarmıştır” dedi.
DİYANET: SEKÜLERLİK RİSK
Diyanet laiklik zıddı süreci güçlendirecek bir adım attı. Diyanet, 21 Nisan’da “2024-2028 Stratejik Planı”nı kamuoyu ile paylaştı. Stratejik planda, laik devletin toplumsal sistemi için kıymetli olan “sekülerlik” amaca kondu. Stratejik planda sekülerlik risk olarak gösterilerek “sekülerleşmenin getirdiği değişimleri ve tesirler konusunda toplumsal farkındalığın artırılması” maksadına yer verildi.
İLK DÖRT UNSUR…
Yılın başında beri mühlet gelen süreç anayasal boyuta da taşındı. İktidarın uzun müddettir giriştirdiği “yeni anayasa” tartışmasının altından laik sistemin kaldırılması çıktı. Bu kapsamda iktidar ve destekçileri anayasanın birinci dört unsurunu tartışmaya açtı. Anayasanın birinci üç hususu devletin hali ve bütünlüğü ile Cumhuriyetin nitelikleri belirleyen hususları olup dördüncü unsur ile değiştirilemezlik muhafazası altındadır. Başta AKP olmak üzere, gerici parti ve oluşumlar anayasanın birinci dört hususuna ait zıtlıklarını gündeme getirdi. Bu tartışmalar da cumhuriyetin nitelikleri ortasında bulunan laikliği tehlike altına sokuyor.
HÜDA PAR ATEŞLEDİ
Tartışmanın fitilini AKP’nin küçük ortağı HÜDA PAR ateşledi. HÜDA PAR Genel Başkanı Yapıcıoğlu 17 Nisan’da, “Biz, ‘Anayasanın 4. hususu olmasın’ diyoruz. Anayasada değiştirilemez hususlar olması demek, bütün değiştirilemez dediğiniz unsurların hepsini değiştirelim manasında değildir. Anayasanın 4. unsuruna karşıyız. 4. husus gelecek jenerasyonların iradesine ipotek koymaktır” dedi.
TEKİN’DEN YENİ TANIM
Göreve geldiği birinci günden beri laiklik aykırısı hareketleriyle reaksiyonların odağı olan Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’den ise dikkat çeken bir laiklik tarifi geldi. Bakan Tekin, 16 Kasım’da Cumhuriyetin laiklik siyasetlerini eleştirdi.
Tekin, “Sizin anladığınız laik şu; 1940’lı yılları hatırlayın, mescitlerin kapısına kilit vurmak, mescitleri ahıra çevirmek, vatandaşı Kuranıkerim öğrenmesini yasaklamak. O vakit sizin laiklikten anladığınız şeyle benim anladığım şey tıpkı değil. Ben laiklikten bütün vatandaşların hangi dine inanırlarsa inansınlar dini inanç ve ibadet hürriyetinin devlet garantisi altına alınmasını anlıyorum. Sen neyi anlıyorsun? Sen Müslümanların inanç özgürlüğünün prangalar altına alınmasını, yasaklanmasını anlıyorsun” dedi.
Bu sözlerine gelen reaksiyonlara de Bakan Tekin 17 Kasım’da, “Özellikle dini inanç ve ibadet hürriyeti bağlamında AKP uygulamalarının üniversal laiklik uygulamasıyla bağdaştığını fakat bunu eleştiren CHP idaresinin, laiklik algısının Türkiye’ye mahsus ve özgürlükçü olmayan bir laiklik anlayışı olduğunu sav ettim” tabirleriyle cevap verdi.
MENZİL ‘ŞERİAT MAHKEMESİ’ KURDU
Menzil cemaatinin 12 Temmuz 2023’te ölen lideri Seyyid Abdülbaki Elhüseyni’nin (Abdülbaki Erol) oğullarının miras kavgasıyla yaşanan gelişmeler, 2024’te laiklik ihlallerinden biriydi. Miras arbedesinin sonlandırılması için 22 Ekim’de cemaat için bir şeriat mahkemesinin kurulduğu açıklandı. Cemaatin mevcut lideri Seyyid Muhammed Saki Elhüseyni, Semerkand Vakfı yöneticileri tarafından cemaatin kasasından 10 milyar TL vurgun yapıldığını ileri sürdü.
MEDRESELERE MEB DAYANAKLI YASALLIK İSTENDİ
Türkiye’de 1924’te çıkarılan ve “3 Mart İhtilal Yasaları” arasında sayılan “Öğretim Birliği (Tevhidi Tedrisat) Yasası”na rağmen yasanın yüzüncü yılı olan 2024’te de medrese faaliyetlerinin sürdürüldüğü görüldü. Bu kapsamda 7-8 Aralık’ta Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesindeki Selahaddin Eyyübi Camisi’nde düzenlenen “Akademi-Medrese Buluşmaları 2 Medresenin Geleceği Çalıştayı” dikkat çekti. Çalıştayı; Diyarbakır Vilayet Müftülüğü, Diyanet Akademisi Başkanlığı Diyarbakır Dini Yüksek İhtisas Merkezi, Mardin Artuklu Üniversitesi, Dicle Üniversitesi ile terör örgütü Hizbullah’a yakınlığı ile bilinen Medrese Alimleri Vakfı ortak olarak düzenledi. Sonuç bildirisinde, “Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) kapsamında kurulacak yeni bir kurumla ilişkilendirilerek yasal statü kazandırılmalı” dendi.
