Balıkesir Üniversitesi’nden Dr. Salih Tosun’un yürüttüğü araştırma, Türkiye’deki konut ve kira harcamalarının kiracılar üzerindeki tesirini inceledi. Dokuz farklı vilayette 18 kiracıyla yapılan görüşmeler, kira artışları ve tahliye telaşının kronik bir gerilim ve tasaya yol açtığını ortaya koydu.
Dokuz farklı vilayette 18 kiracıyla yapılan görüşmeler, kira artışları ve tahliye telaşının kronik bir gerilim ve telaşa yol açtığını ortaya koydu. İştirakçiler, gelirlerinin büyük kısmını kira ödemelerine ayırmak zorunda kaldıklarını ve ömür kalitelerinin önemli biçimde düştüğünü belirtti.
‘PSİKOLOJİM NASIL SAĞLAM KALSIN?’
Bir iştirakçi, “Gelirimizin yarısından fazlasını kiraya ödüyoruz. Faturalar ve başka masraflarla birlikte gelirimiz tükeniyor. Psikolojim nasıl sağlam kalsın?” diyerek durumun ne kadar zorlayıcı olduğunu tabir etti.
KONUT KRİZİNİN DERİNLEŞEN ETKİLERİ
Türkiye’de son yıllarda artan enflasyon oranları ve yükselen konut fiyatları, kiracıların ekonomik yükünü büyük ölçüde artırdı. 2022’de yıllık bazda yüzde 184,6 artan konut fiyatları, 2023’te de yüzde 67,3 oranında yükseldi. TÜİK datalarına nazaran 2023’te hane halkı bütçesinin yüzde 23,9’u konut ve kira harcamalarına ayrıldı.
Araştırmada, kiracıların ruhsal sıhhatlerinin da olumsuz etkilendiği vurgulandı. Kira ödeme baskısı, tahliye korkusu, mesken sahipleriyle yaşanan sıkıntılar ve geleceğe dair belirsizlikler, iştirakçilerde daima bir gerilim ve korkuya yol açtı. Bir iştirakçi, “Kiracı olduğum için kendimi daima yetersiz hissediyorum. Bu durum toplumsal hayatımı ve aile bağlarımı de etkiliyor” sözlerini kullandı.
KONUT SAHİPLİĞİ DÜŞÜYOR KİRACILIK ARTIYOR
Türkiye’de konut sahipliği oranı giderek düşerken, kiracılık oranı yükseliyor. 2023 prestijiyle konut sahipliği oranı yüzde 56,2’ye gerilerken, kiracılık oranı yüzde 27,8’e çıktı. Araştırma, kiracıların toplumsal hayattan izole olduklarını, düşük standartlı konutlarda yaşamak zorunda kaldıklarını ve gelecek için yatırım yapma imkanlarının azaldığını gözler önüne serdi.
Bu bilgiler, konut krizinin sırf ekonomik değil, toplumsal refah üzerinde de önemli tesirleri olduğunu ortaya koyuyor.
